Δεν είναι σαφές εάν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της νόσου Covid-19 και του αριθμού των καρδιακών ανακοπών εκτός νοσοκομείου, δεδομένης της ταχέως εξελισσόμενης αναπνευστικής ανεπάρκειας και των ποικίλων καρδιακών επιπλοκών που προκαλεί αυτή η νέα νόσος. Η περιοχή Λομβαρδία της Ιταλίας ήταν από τις πρώτες περιοχές, εκτός Κίνας, που επλήγησαν από την πανδημία Covid-19,3 ενώ το πρώτο περιστατικό καταγράφηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2020, στην επαρχία Lodi.
Χρησιμοποιώντας τα στοιχεία από τα μητρώα καταγραφής των καρδιακών ανακοπών στην περιοχή της Lombardia (Lombardia CARe), συγκρίθηκε ο αριθμός των καρδιακών ανακοπών εκτός νοσοκομείου που σημειώθηκαν στις επαρχίες Lodi, Cremona, Pavia και Mantua κατά τις πρώτες 40 ημέρες της επιδημίας Covid-19 (21 Φεβρουαρίου έως τις 31 Μαρτίου 2020) με τις καρδιακές ανακοπές που καταγράφηκαν την ίδια περίοδο το προηγούμενο έτος (21 Φεβρουαρίου έως 1η Απριλίου 2019).
Μελετήθηκαν οι περιπτώσεις νέων κρουσμάτων Covid-19 που κατέγραψε το Εθνικό Τμήμα Πολιτικής Προστασίας και οι εξωνοσοκομειακές καρδιακές ανακοπές που καταχωρήθηκαν στην ηλεκτρονική βάση ιατρικών δεδομένων των επειγόντων περιστατικών. Σκοπός ήταν ο εντοπισμός είτε συμπτωμάτων που υποδηλώνουν Covid-19 (πυρετός που διαρκεί ≥3 ημέρες πριν την καρδιακή ανακοπή εκτός νοσοκομείου, βήχας, δύσπνοια ή και τα δύο) ή θετικών τεστ για την ανίχνευση του SARS-CoV-2 σε φαρυγγικά επιχρίσματα που ελήφθησαν πριν από την καρδιακή ανακοπή ή μετά το θάνατο.
Κατά τη διάρκεια που πραγματοποιήθηκε η μελέτη, αναφέρθηκαν συνολικά 9806 περιπτώσεις Covid-19 στην περιοχή. Τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο του 2020, καταγράφηκαν 362 περιπτώσεις καρδιακής ανακοπής εκτός νοσοκομείου, ενώ την ίδια περίοδο το 2019 καταγράφηκαν 229 περιπτώσεις (αύξηση 58%). Αυξήσεις διαφορετικού μεγέθους στις καρδιακές ανακοπές, παρατηρήθηκαν και στις τέσσερις επαρχίες.
Το φύλο και η ηλικία των ασθενών δεν είχαν διαφορές στα έτη 2020 και 2019. Το 2020, η συχνότητα εμφάνισης καρδιακής ανακοπής εκτός νοσοκομείου οφειλόμενη σε ιατρικά αίτια ήταν 6,5 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερη, η συχνότητα εμφάνισης καρδιακής ανακοπής στο σπίτι ήταν 7,3 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερη και η συχνότητα εμφάνισης καρδιακής ανακοπής χωρίς παρουσία μάρτυρα ήταν 11,3 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερη.
Ο μέσος χρόνος άφιξης της κινητής μονάδας πρώτων βοηθειών ήταν 3 λεπτά μεγαλύτερος το 2020 από ότι το 2019 και το ποσοστό των ασθενών που υποβλήθηκαν σε καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση από τους παρευρισκόμενους, ήταν 15, 6 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο. Τα ποσοστά θανάτου στους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ανάνηψη από το προσωπικό των πρώτων βοηθειών, ήταν 14, 9 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα το 2020 από ό, τι το 2019.
Η συνολική επίπτωση των εξωνοσοκομειακών καρδιακών ανακοπών το 2020, έχει στενή συσχέτιση με την παρουσία Covid-19 (Spearman συντελεστής συσχέτισης, 0.87, διάστημα εμπιστοσύνης 95%, 0.83 να 0.91, P<0.001). Η αύξηση του αριθμού καρδιακών ανακοπών το 2020 σε σχέση με το 2019 (133 παραπάνω περιστατικά) ακολούθησε την πορεία της πανδημίας Covid-19 (Εικ . 1) Συνολικά 103 ασθενείς που υπέστησαν καρδιακή ανακοπή εκτός νοσοκομείου ήταν ύποπτα κρούσματα ή επιβεβαιωμένα για Covid-19 (87 και 16 ασθενείς, αντίστοιχα); Παρατηρείται συνεπώς σημαντική αύξηση της τάξης του 77, 4%, των καρδιακών ανακοπών εκτός νοσοκομείου, στις επαρχίες Lodi, Cremona, Pavia και Mantua το 2020.
Εικόνα 1: Συνολικός αριθμός κρουσμάτων Covid-19 και καταγεγραμμένων περιπτώσεων εξωνοσοκομειακών καρδιακών ανακοπών τις πρώτες 40 ημέρες μετά τις 20 Φεβρουαρίου 2019 και 2020.
Το διάγραμμα Α παρουσιάζει τα στοιχεία και για τις τέσσερις Επαρχίες, ενώ τα υπόλοιπα διαγράμματα παρουσιάζουν τα στοιχεία για κάθε μεμονωμένη Επαρχία (διάγραμμα Β, Lodi διάγραμμα Γ, Cremona διάγραμμα Δ, Pavia; και διάγραμμα Ε, Mantua). Οι κάθετες μπλε ράβδοι δείχνουν το συνολικό αριθμό των εξωνοσοκομειακών καρδιακών ανακοπών ανά 100.000 κατοίκους από τις 21 Φεβρουαρίου έως τις 31 Μαρτίου 2020 και οι κάθετες πορτοκαλί ράβδοι δείχνουν το συνολικό αριθμό των εξωνοσοκομειακών καρδιακών ανακοπών ανά 100.000 κατοίκους από τις 21 Φεβρουαρίου έως την 1η Απριλίου 2019. Η κόκκινη γραμμή δείχνει το συνολικό αριθμό κρουσμάτων Covid-19 ανά 100.000 κατοίκους το 2020.
Βιβλιογραφία:
Out-of-Hospital Cardiac Arrest during the Covid-19 Outbreak in Italy
Enrico Baldi, M.D., Giuseppe M. Sechi, M.D., Claudio Mare, M.D., Fabrizio Canevari, R.N., Antonella Brancaglione, M.D.
April 29, 2020
DOI: 10.1056/NEJMc2010418