Η καρδιολογία είναι ένα εξειδικευμένο πεδίο της ιατρικής αφιερομένο στη διάγνωση, την παρακολούθηση, τη μελέτη και τη θεραπεία των διάφορων -συχνά σοβαρών- καρδιαγγειακών παθήσεων. Οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως, καθώς υπολογίζεται ότι αφαιρούν 17,9 εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο. Ακολούθως παρέχεται μια συνοπτική επισκόπηση των δέκα πιο συνηθισμένων παθολογιών που απαντώνται στην καρδιαγγειακή ιατρική, μαζί με συνοπτικές πληροφορίες σχετικά με τις αντίστοιχες θεραπείες αυτών.
1. Στεφανιαία νόσος:
Η αθηρωματική νόσος των στεφανιαίων αρτηριών είναι η κύρια αιτία καρδιαγγειακής νοσηλείας και θνητότητας παγκοσμίως. Χαρακτηρίζεται από τη συσσώρευση αθηρωματικών πλακών στο εσωτερικό των στεφανιαίων αρτηριών, προκαλώντας μείωση της ροής του αίματος στον καρδιακό μυ. Οι κυριότερες θεραπείες της νόσου αυτής περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής (διακοπή καπνίσματος, αποφυγή καθιστικού τρόπου ζωής, μεσογειακή διατροφή), φάρμακα (π.χ. στατίνες, αντιαιμοπεταλιακά) και επεμβατικές θεραπείες όπως η διαδερμική αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αρτηριών με τη χρήση stent (PCI) ή η χειρουργική αορτοστεφανιαία παράκαμψη με τη χρήση αγγειακών μοσχευμάτων (CABG).
ADVERTISEMENT
2. Αρτηριακή υπέρταση:
Η αρτηριακή υπέρταση, δηλαδή η υψηλή αρτηριακή πίεση, αποτελεί κοινό παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις όπως καρδιακή ανεπάρκεια, στεφανιαία νόσος, αρρυθμίες, εγκεφαλικά επεισόδια και νεφροπάθειες. Η θεραπεία περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής (διατροφή, άσκηση), αντιυπερτασικά φάρμακα (διουρητικά, β-αναστολείς, αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης, αναστολείς διαύλων ασβεστίου κλπ) και την τακτική παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης.
3. Καρδιακή ανεπάρκεια:
Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία η καρδιά δεν είναι σε θέση να λειτουργήσει αποτελεσματικά ως αντλία αίματος με επιπτώσεις στη λειτουργία των υπολοίπων οργάνων, στην ποιότητα ζωής του πάσχοντα, στο προσδόκιμο επιβίωσης αυτού το οποίο πολλές φορές είναι (ανάλογα και με το στάδιο της νόσου) αντίστοιχο με αυτό πολλών κακόηθων νοσημάτων, ενώ τέλος προκαλέι και σημαντικότατη επιβάρυνση στα συστήματα υγείας ανά τον κόσμο. Οι θεραπευτικές στρατηγικές περιλαμβάνουν πλήθος φαρμακευτικών επιλογών όπως τους αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης, τους αναστολέις των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης-2 και τους αναστολείς νεπριλυσίνης, τους β-αναστολείς, τους αναστολείς αλατοκορτικοειδών, τους αναστολείς του συμμεταφορέα νατρίου-γλυκόζης, τα διουρητικά, τη διγοξίνη, τους ενεργοποιητές καρδιακής μυοσίνης και γουανυλικής κυκλάσης και σε προηγμένες περιπτώσεις, τη θεραπεία καρδιακού επανασυγχρονισμού (CRT), τις συσκευές υποστήριξης της αριστερής κοιλίας μόνο ή και των δύο κοιλιών (LVAD/ BiVAD) ενώ βέβαια τον ακρογωνιαίο λίθο αποτελεί η μεταμόσχευση καρδιάς.
4. Αρρυθμίες:
Οι καρδιακές αρρυθμίες περιλαμβάνουν μια ευρεία γκάμα από μη φυσιολογικούς καρδιακούς ρυθμούς, όπως η κολπική μαρμαρυγή (AF), οι κολποκοιλιακοί αποκλεισμοί και η κοιλιακή ταχυκαρδία. Η διαχείριση ποικίλει από μια ευρεία γκάμα διαθέσιμων αντιαρρυθμικών φαρμάκων έως επεμβατικές διαδικασίες με προέχουσες τη διακαθετηριακή κατάλυση αρρυθμιογόνων εστιών (ablation) και την εμφύτευση μόνιμων βηματοδοτικών ή απινιδωτικών συσκευών. Η ανάπτυξη συστημάτων αμφικοιλιακής βηματοδότησης τα τελευταία χρόνια απέδειξε σημαντικά οφέλη για τους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια ενώ και η τεχνολογία των βηματοδοτών χωρίς καλώδια (leadless pacemakers) αποτελεί χρήσιμη εναλλακτική για μια μικρή ομάδα ασθενών με αντένδειξη στην εμφύτευση παραδοσιακού βηματοδοτικού συστήματος.
5. Βαλβιδικές Νόσοι της Καρδιάς:
Το προφίλ των βαλβιδοπαθειών της καρδιάς, είτε αυτές αφορούν τη στένωση ή την ανεπάρκεια μιας ή περισσοτέρων βαλβίδων, έχει αλλάξει αρκετά τουλάχιστον σε ότι αφορά τον ενήλικο πληθυσμό των ανεπτυγμένων κρατών τις τελευταίες δεκαετίες, τόσο σε παθοφυσιολογικό, όσο και σε θεραπευτικό επίπεδο. Από τη μία με την εξάπλωση των αντιβιοτικών , την ευαισθητοποίηση και την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία έχουμε ξεπεράσει πλέον τις εποχές της επιδημίας του ρευματικού πυρετού και οι βαλβιδοπάθειες που απαντώνται είναι συνηθέστερα συγγενούς ή εκφυλιστικής αρχής. Στον πεδίο τώρα της θεραπείας η χειρουργική επέμβαση, όπως η επισκευή ή η αντικατάσταση των βαλβίδων, απαιτείται συχνά για την αποκατάσταση της σωστής λειτουργίας των βαλβίδων. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια το κομμάτι της επεμβατικής καρδιολογίας που επικεντρώνεται στη διακαθετηριακή και ελάχιστα επεμβατική επιδιόρθωση των βαλβιδοπαθειών γνωρίζει αλματώδη ανάπτυξη με αποτέλεσμα όχι μόνο ασθενείς οι οποίοι μέχρι πρότινος αποκλείονταν από τα χειρουργικά τραπέζια ως υπερβολικά «ευπαθείς» να μπορούν πλέον να θεραπευθούν, αλλά πλέον και ομάδες ασθενών χαμηλότερου διεγχειρητικού κινδύνου να αποτελούν υποψηφίους για διακαθετηριακή επιδιόρθωση, εναλλακτικά του χειρουργείου με αντίστοιχα καλά αποτελέσματα.
6. Μυοκαρδιοπάθειες:
Οι μυοκαρδιοπάθειες αποτελούν μια ετερογενή ομάδα νόσων που επηρεάζουν το μυοκάρδιο οδηγώντας σε παθολογικές δομικές και λειτουργικές παρεκκλίσεις. Οι διαθέσιμες θεραπείες εξατομικεύονται σε μεγάλο βαθμό ανάλογα με την υποκείμενη πάθηση και την κλινική εικόνα και περιλαμβάνει φάρμακα (πχ αναστολείς καρδιακής μυοσίνης και β-αναστολείς στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, αναπλήρωση α-γαλακτοσιδάσης σε σύνδρομο Fabry, Tafamidis σε αμυλοείδωση από τρανσθυρετίνη), επεμβατικές θεραπείες (πχ μυεκτομή ή κατάλυση με αλκοόλη σε περίπτωση υπερτροφικής αποφρακτικής μυοκαρδιοπάθειας, ηλεκτροφυσιολογικές επεμβάσεις κατάλυσης, εμφύτευση βηματοδοτικών/ απινιδωτικών συσκευών, αποφλοίωση σε συμπιεστική μυοκαρδιοπάθεια), αλλαγές στον τρόπο ζωής και σε σοβαρές περιπτώσεις, μεταμόσχευση καρδιάς.
7. Έμφραγμα του Μυοκαρδίου:
Το έμφραγμα του μυοκαρδίου (ή καρδιακή προσβολή) είναι το αποτέλεσμα της απόφραξης των στεφανιαίων αρτηριών που επάγει τη μυοκαρδιακή ισχαιμία και τον επακόλουθο κυτταρικό θάνατο. Συνηθέστερα αποτελεί επακόλουθο και επιπλοκή της στεφανιαίας νόσου που αναφέρθηκε πρωτύτερα. Η στοχευμένη θεραπεία περιλαμβάνει τη διακαθετηριακή αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αρτηριών (PCI) για την αποκατάσταση της ροής του αίματος, κατά κανόνα με την εμφύτευση ενδοστεφανιαίων προθέσεων (stent) στο σημείο της βλάβης. Απαραίτητη είναι και η χρήση αντιαιμοπεταλιακών φαρμάκων, παραγόντων δηλαδή που αναστέλλουν τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων αποτρέποντας το σχηματισμό θρόμβων εντός του αυλού των στεφανιαίων αγγείων.
8. Περιφερική Αρτηριακή Νόσος:
Η περιφερική αρτηριακή νόσος επηρεάζει τις εξωκαρδιακές αρτηρίες, προκαλώντας συχνά μείωση της ροής του αίματος προς τα άκρα και το κεφάλι. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, τα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα, οι στατίνες , η τακτική παρακολούθηση και όταν παρίσταται ανάγκη η επεμβατική αντιμετώπιση των στενώσεων είναι τα βασικά στοιχεία της θεραπείας.
9. Συγγενείς Καρδιακές Ανωμαλίες:
Οι συγγενείς καρδιακές ανωμαλίες είναι παρούσες από τη γέννηση και περιλαμβάνουν μια ευρεία γκάμα δομικών ή και λειτουργικών ανωμαλιών της καρδιάς. Οι στρατηγικές θεραπείας ποικίλουν ευρέως, από την προσεκτική παρακολούθηση και τη φαρμακευτική θεραπεία μέχρι τις εξειδικευμένες χειρουργικές ή διακαθετηριακές επεμβάσεις επιδιόρθωσης.
10. Πνευμονική Υπέρταση:
Η ιδιοπαθής πνευμονική υπέρταση χαρακτηρίζεται από αυξημένη πίεση στις πνευμονικές αρτηρίες οδηγώντας σε ανεπάρκεια της δεξιάς κοιλίας της καρδίας. Η διαχείριση περιλαμβάνει φάρμακα που προκαλούν διαστολή των πνευμονικών αγγείων (πχ. αναστολείς φωφοδιεστεράσης), διουρητικά, οξυγονοθεραπεία και σε σοβαρές περιπτώσεις, μεταμόσχευση πνεύμονα.
Συμπερασματικά η καρδιολογία ασχολείται με μια ευρεία γκάμα παθήσεων, με την κατανόηση των υποκείμενων παθοφυσιολογικών μηχανισμών και των κατάλληλων θεραπευτικών προσεγγίσεων να είναι πολύ σημαντική για την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών στους ασθενείς, οι οποίοι συχνά πάσχουν από περισσότερες από μια από τις προαναφερθείσες παθήσεις. Οι εξελίξεις στο ερευνητικό πεδίο συνεχίζουν να βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα της θεραπευτικής μας προσέγγισης προσφέροντας καινοτόμες θεραπευτικές και επεμβατικές μεθόδους, ενώ το μέλλον φαίνεται υπόσχεται ακόμα περισσότερα ιδιαίτερα σε ότι αφορά τον τομέα της εξατομικευμένης ιατρικής παρέμβασης.
Επιμέλεια: