Όλες αυτές οι επεμβάσεις γίνονται σε ειδικό τμήμα , το οποίο λέγεται Αιμοδυναμικό Εργαστήριο. Το εν λόγω τμήμα διαθέτει ειδικά μηχανήματα ακτινοσκόπησης και ειδική επένδυση ακτινοπροστασίας, γιατί όλες οι επεμβάσεις γίνονται υπό συνεχή ακτινοβολία.
Οι γιατροί που διενεργούν αυτές τις επεμβάσεις είναι εξειδικευμένοι στον τομέα αυτό, με σπουδές πέραν της Ιατρικής και του χρόνου της καρδιολογικής ειδικότητας.
Αιμοδυναμικό ΠΑΓΝΗ
Το Αιμοδυναμικό τμήμα του ΠΑΓΝΗ είναι ένα από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας από άποψης όγκου δουλειάς και καλύπτει όλα τα νοσοκομεία της Κρήτης, πλην των Χανίων, όπου το τελευταίο χρονικό διάστημα λειτουργεί αντίστοιχο τμήμα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία μας, διενεργούνται πάνω από 3.000 στεφανιογραφίες, 1.000 αγγειοπλαστικές και 30 αντικαταστάσεις βαλβίδων ανά έτος.Επίσης, τοποθετούνται πάνω από 400 βηματοδότες, 200 απινιδωτές και διενεργούνται πάνω από 600 διαγνωστικές εξετάσεις αρρυθμιών (ΗΦΕ) και 150 θεραπείες αρρυθμιών (ablation).
Ο όγκος αυτός δουλειάς καλύπτει όλες τις ανάγκες της Κρήτης σε θέματα σύγχρονης διάγνωσης και θεραπείας καρδιολογικών παθήσεων, με αποτέλεσμα να σταματάει η ροή ασθενών προς το κέντρο.
Με τον όρο επεμβατική καρδιολογία εννοούμε την αιματηρή προσπέλαση του ασθενούς μέσω καθετηριασμού περιφερικών αγγείων που οδηγούν στην καρδιά. Σκοπό έχει τόσο την διάγνωση, όσο και την θεραπεία καρδιακής νόσου. Η επεμβατική καρδιολογία είναι υποειδικότητα της καρδιολογίας. Αποτελεί έναν από τους πλέον δυναμικούς και ταχεία εξελισσόμενους τομείς της σύγχρονης ιατρικής.
Η επεμβατική καρδιολογία περιλαμβάνει
Διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου
Αντιμετώπιση βαλβιδοπαθειών
Aντιμετώπιση δομικών καρδιοπαθειών
Διάγνωση και θεραπεία αρρυθμιών
ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ
Στεφανιογραφία
Είναι η εξέταση του στεφανιαίου αρτηριακού δικτύου, τόσο των γηγενών αγγείων όσο και των χειρουργικά εμφυτευμένων παρακαμπτήριων μοσχευμάτων, με σκοπό την ανεύρεση στενώσεων οι οποίες σχετίζονται με την αθηροσκληρυντική νόσο. Πραγματοποιείται μετά από τοποθέτηση θηκαριού σε περιφερική αρτηρία (κερκιδική η μηριαία), προώθηση μέσω αυτού κατάλληλου καθετήρα, καθετηριασμό της στεφανιαίας αρτηρίας (η του μοσχεύματος) και έγχυση ακτινοσκιερού σκιαγραφικού μέσου υπό ακτινοσκόπηση (ακτίνες Χ).
Όμως η εκτίμηση των βλαβών των στεφανιαίων αγγείων δεν περιορίζεται εδώ. Σε περίπτωσεις αμφιβόλων ευρημάτων ,υπάρχει η δυνατότητα τόσο αιματηρών λειτουργικών δοκιμασιών (FFR-κλασματική εφεδρεία ροής, iFR, CFR- στεφανιαία εφεδρεία ροής) όσο και ενδοστεφανιαίας απεικόνισης (ενδοστεφανιαίος υπέρηχος-IVUS και οπτική συνεκτική τομογραφία-OCT).
Διαδερμική στεφανιαία αγγειοπλαστική
Πρόκειται για θεραπευτική αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου η οποία πραγματοποιείται από τους επεμβατικούς καρδιολόγους, με σκοπό την διάνοιξη σημαντικών στενώσεων των στεφανιαίων αγγείων (λόγω αθηρωματικών πλακών η/και θρόμβων και την αποκατάσταση ομαλής αιματικής στεφανιαίας ροής.
Μετά από τοπική αναισθησία στην περιοχή εισόδου του καθετήρα( βουβωνική χώρα στην περίπτωση μηριαίας προσπέλασης η του καρπού σε περίπτωση κερκιδικής προσπέλασης ),ο καθετήρας προωθείται στην ρίζα της αορτής, εώς το στόμιο της στεφανιαίας αρτηρίας η οποία έχει την στένωση. Στη συνέχεια προωθείται οδηγό σύρμα στην περιφέρεια της αρτηρίας διαμέσου της στενώσεως. Πάνω στο οδηγό σύρμα προωθείται καθετήρας ο οποίος φέρει στο άπω άκρο του μπαλόνι κατάλληλης διαμέτρου το οποίο διατείνεται στο επίπεδο της βλάβης σε συγκεκριμένες ατμόσφαιρες. Η αθηρωματική πλάκα συμπιέζεται και έτσι διανοίγεται η στενωμένη αρτηρία. Ακολούθως προωθείται άλλος καθετήρας ο οποίος φέρει συμπιεσμένο μεταλλικό πλέγμα (stent) πάνω στο μπαλόνι το οποίο φέρει στο άπω άκρο του. Έτσι όταν διατείνεται το μπαλόνι εκπτύσσεται το μεταλλικό πλέγμα το οποίο παραμένει στη συνέχεια στο σημείο της βλάβης διατηρώντας ανοικτό το αγγείο. Ειδικές, πολυπλοκότερες τεχνικές αγγειοπλαστικής έχουν εξελιχθεί για την αντιμετώπιση βλαβών σε διχασμούς των αγγείων, χρόνιων ολικών αποφράξεων των στεφανιαίων αγγείων, αλλά και περιπτώσεων ιδιαίτερα επασβεστωμένων βλαβών (χρήση περιστροφικής αθηρεκτομής).
Διακαθετηριακή Αντικατάσταση αορτικής βαλβίδος-TAVI
Η χειρουργική αντικατατάσταση της αορτικής βαλβίδος για την συμπτωματική, σοβαρού βαθμού στένωση της αορτικής βαλβίδος ήταν η μοναδική διαθέσιμη θεραπευτική μέθοδος μέχρι το 2002 όταν περιγράφηκε η πρώτη επιτυχής διακαθετηριακή αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδος με μία εκτεινόμενη από μπαλόνι βαλβίδα διαμέσου του μεσοκολπικού διαφράγματος και μετά από καθετηριασμό της μηριαίας φλέβας. Από τότε η μέθοδος αυτή έχει εξελιχθεί και πραγματοποιείται μέσω του καθετηριασμού της μηριαίας αρτηρίας με υψηλά ποσοστά επιτυχίας, έχοντας αναγνωριστεί ως θεραπευτική επιλογή για μη εγχειρήσιμους αθενείς με συμπτωματική, σοβαρού βαθμού στένωση της αορτικής βαλβίδος. Το γεγονός αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς περίπου το ένα τρίτο των ασθενών με σοβαρού βαθμού στένωση της αορτικής βαλβίδος εκτιμάται ως μη εγχειρήσιμο λόγω σοβαρών συννοσηροτήτων.
Επιδιόρθωση μιτροειδούς βαλβίδος-Mitral clip
H παραπάνω επέμβαση πραγματοποιείται σε ασθενείς που εντάσσονται σε ομάδες υψηλού κινδύνου και οι οποίοι παρουσιάζουν συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας λόγω σοβαρής δομικής ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδος η οποία συνδέει τις αριστερές καρδιακές κοιλότητες (αριστερός κόλπος και αριστερή κοιλία). Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία ,τοποθέτηση θηκαριού στην μηριαία φλέβα, προώθηση της κατάλληλης συσκευής, παρακέντηση του μεσοκολπικού διαφράγματος και απελευθέρωση της συσκευής mitralclip. H εν λόγω επέμβαση συμπλησιάζει τα δύο πέταλα της μιτροειδούς βαλβίδος μειώνοντας την ανεπάρκεια αυτής.
Σύγκλειση ανοικτού ωοειδούς τρήματος (PFO)
Το ανοικτό ωοειδές τρήμα αποτελεί ένα άνοιγμα, απομεινάρι της εμβρυικής κυκλοφορίας στο μεσοκολπικό διάφραγμα, το τοίχωμα που χωρίζει τους δύο κόλπους της καρδίας, αριστερό και δεξιό.Υπάρχει σε όλα τα έμβρυα επιτρέποντας την μεταφορά του οξυγονωμένου αίματος της μητέρας στο έμβρυο. Κανονικά κλείνει μετά τη γέννηση, όμως παραμένει ανοικτό στο 25% περίπου των ανθρώπων. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ποσότητα αίματος που περνάει μέσα από αυτό είναι ελάχιστη και δεν προκαλεί καμία επιβάρυνση. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις στις οποίες μπορεί να ευθύνεται για σοβαρό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο και τότε συζητείται η σύγκλεισή του. Στις συγκεκριμένες περιπτώσεις κάποιος θρόμβος που δημιουργείται στο φλεβικό σύστημα περνάει μέσα από το ανοικτό ωοειδές τρήμα από τον δεξιό στον αριστερό κόλπο εμβολίζοντας στη συνέχεια μία εγκεφαλική αρτηρία. Το κλείσιμο του κενού αυτού μπορεί να επιτευχθεί με την τοποθέτηση μιας εκπτυσσόμενης συσκευής τύπου ΄΄ομπρέλλας΄΄ διαμέσου ενός καθετήρα ο οποίος προωθείται στην καρδιά μετά από παρακέντηση της μηριαίας φλέβας. Η ‘ομπρέλλα’ αυτή τοποθετείται από τον έναν κόλπο στον άλλο ,ανοίγει και στη συνέχεια κουμπώνει κλείνοντας το κενό.
Συκλειση αριστερού ωτίου
Η κολπική μαρμαρυγή εμφανίζει επιπολασμό 1-2% στο γενικόπλυθησμό ενώ ο κίνδυνος για ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο υπολογίζεται στο 5% ανά έτος. Το ωτίο του αριστερού κόλπου αποτελεί την κύρια περιοχή ανάπτυξης θρόμβων οπότε και η σύγκλεισή του μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο για θρομβοεμβολικά επεισόδια. Υποψήφιοι είναι οι ασθενείς με υψηλό θρομβωτικό και αιμορραγικό κίνδυνο η με ισχυρή αντένδειξη στα αντιπηκτικά φάρμακα. Η επέμβαση γίνεται διαδερμικά διαμέσου μηριαίας φλέβας, παρακέντησης του μεσοκολπικού διαφράγματος, προωθώντας ένα ειδικά διαμορφωμένο εμφύτευμα το οποίο αποφράσσει το στόμιο του ωτίου του αριστερού κόλπου της καρδίας αποτρέποντας έτσι την δημιουργία και την διαφυγή θρόμβων.
Διάγνωση – Αντιμετώπιση αρρυθμιών
Η επεμβατική καρδιολογία πραγματοποίησε τις τελευταίες δεκαετίες εντυπωσιακή πρόοδο και στον τομέα της αντιμετώπισης όλων των ειδών διαταραχών ρυθμού, τόσο αυτών που εκδηλώνονται με καρδιακή συχνότητα χαμηλότερη της προβλεπόμενης ή απαιτούμενης για την εξυπηρέτηση των αναγκών του ανθρώπινου σώματος (βραδυκαρδίες), όσο και των κάθε λογής ταχέων συμπτωματικών ρυθμών (ταχυαρρυθμιών).
Η αντιμετώπιση των βραδυκαρδιών πραγματοποιείται κατ’ εξοχήν με την εμφύτευση μόνιμων διαφλέβιων βηματοδοτών υπό το δέρμα, ενώ τα τελευταία χρόνια έγινε δυνατή η εμφύτευση συσκευών οι οποίες τοποθετούνται πλήρως εντός των καρδιακών κοιλοτήτων χωρίς την ανάγκη παρουσίας βηματοδοτικών καλωδίων, γεγονός που ελαττώνει εντυπωσιακά τα ποσοστά επιπλοκών και λοιμώξεων.
Επικίνδυνες για τη ζωή αρρυθμίες (κοιλιακές ταχυαρρυθμίες) αντιμετωπίζονται εν τη γενέσει τους από τους εμφυτεύσιμους καρδιομετατροπείς-απινιδωτές μέσω εξειδικευμένων αλγόριθμων βηματοδότησης ή και μέσω σωτήριων για τη ζωή ηλεκτρικών εκκενώσεων (σοκ), ενώ μοντέρνες περίπλοκες συσκευές όπως οι ανωτέρω βελτιώνουν τη ζωή χιλιάδων ασθενών με σοβαρού βαθμού καρδιακή ανεπάρκεια προσφέροντας θεραπείες καρδιακού επανασυχρονισμού, μια μορφή ηλεκτρικής και μηχανικής αναζωογόνησης του ανεπαρκούντος μυοκαρδίου.
Εξίσου εντυπωσιακή πρόοδος έχει σημειωθεί στη θεραπεία κάθε είδους ταχυαρρυθμίας με κατάλυση αρρυθμιογόνων εστιών σε όλες τις καρδιακές κοιλότητες. Ειδικότερα, η σημερινή μάστιγα της εποχής μας στον τομέα της αρρυθμιολογίας, δηλαδή η κολπική μαρμαρυγή, αντιμετωπίζεται με ασφάλεια, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα με κατάλυση των εστιών από τις οποίες δημιουργείται, εν προκειμένω των πνευμονικών φλεβών, οι οποίες τροφοδοτούν την καρδιά με οξυγονωμένο αίμα από τους πνεύμονες. Η κατάλυση αυτή γίνεται είτε με εφαρμογή υψίσυχνου ρεύματος είτε με ειδικούς καθετήρες- μπαλόνια οι οποίοι προκαλούν κρυοπηξία (ένα είδος βλάβης του ιστού με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες) και ο ασθενής απελευθερώνεται από τα συμπτώματά του και βιώνει μια ποιοτικότερη καθημερινή ζωή. Με την ίδια αποτελεσματικότητα και ασφάλεια καταλύονται και πλήθος επικίνδυνων για τη ζωή κοιλιακών ταχυαρρυθμιών.
Οι επεμβάσεις αυτές πραγματοποιούνται με τη χρήση πολύπλοκων συστημάτων απεικόνισης της καρδιακής ανατομίας και λειτουργίας (συστήματα ηλεκτροανατομικής χαρτογράφησης), ενώ η εφαρμογή τους ελαχιστοποιεί και την ανάγκη υποβολής των ασθενών στην ιονίζουσα ακτινοβολία από τα μηχανήματα ακτινοσκόπησης.
Τέλος, συσκευές μικρότερες και από κουτάκι με σπίρτα (εμφυτεύσιμοι καταγραφείς ρυθμού) εμφυτεύονται εντός λεπτών υπό το δέρμα προσφέροντας απαράμιλλες ευκαιρίες διάγνωσης κάθε είδους αρρυθμίας σε ασθενείς με υποτροπιάζουσα μεν συμπτωματολογία, αλλά στους οποίους η συμβατική διαγνωστική φαρέτρα έχει αποτύχει να αποκαλύψει τα αίτια αυτής.
Η υπηρέτηση της επεμβατικής καρδιολογίας από τη πλευρά του επεμβατικού καρδιολόγου απαιτεί άριστη γνώση της ανατομίας και της λειτουργίας του καρδιαγειακού συστήματος , των σχετιζόμενων με αυτό φαρμάκων αλλά και των πολυάριθμων χρησιμοποιούμενων υλικών και μηχανημάτων (καθετήρων,συρμάτων,stent,συσκευών κ.α.) .
Παράλληλα χρειάζονται ιδιαίτερα ανεπτυγμένες τεχνικές δεξιότητες και συνεχή, ανελλιπή επιστημονική ενημέρωση για τις τελευταίες εξελίξεις.
Όλα αυτά προς όφελος του ασθενούς εκείνου ο οποίος θα του εμπιστευτεί την καρδιά του.
Συγγραφέας: Κοχιαδάκης Γεώργιος