Πρόσφατη δημοσίευση στην επιθεώρηση Advances in Nutrition από την ερευνητική ομάδα της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής του Ιπποκρατείου Γ.Ν. Αθηνών
Γνωρίζουμε ότι η ημερήσια πρόσληψη νατρίου και καλίου καθώς και δίαιτες όπως η δίαιταDASH (DietaryApproachestoStopHypertension) παίζουν ρόλο στα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης και αποτελούνμια αποτελεσματική μη φαρμακευτική παρέμβαση στην προσπάθεια ρύθμισης της αρτηριακής υπέρτασης. Ωστόσο,οι τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες που διερεύνησαν την επίδρασή της στις τιμές συστολικής / διαστολικής πίεσης σε σύγκριση με δίαιτα ελέγχου χαρακτηρίζονται από σημαντική ετερογένεια ως προς τη μεθοδολογία και τα κλινικό προφίλ των ενταχθέντων ασθενών. Υπενθυμίζουμε ότι η δίαιτα DASH – της οποίας η πρώτη μελέτη έχει δημοσιευθεί εδώ και πάνω από 20 χρόνια- είναι μια δίαιτα που συνδυάζει πλούσιο διατροφολόγιο σε φρούτα και λαχανικά, ολικής άλεσης δημητριακά και γαλακτομικά χαμηλά σε λιπαρά. Στις μελέτες έχει συνδυασθεί με ταυτόχρονη χαμηλή πρόσληψη άλατος ή και άσκηση.
Στο πλαίσιο αυτό, η ερευνητική ομάδα της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής του Ιπποκρατείου Γ.Ν. Αθηνών (Χ. Φιλίππου και συν) πραγματοποίησε μία συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση των μελετών αυτών, με σκοπό τη διεξοδική αξιολόγηση του αποτελέσματος της δίαιτας DASHστις τιμές αρτηριακής πίεσης ασθενών με ή χωρίς αρτηριακή υπέρταση. Τα αποτελέσματα της εργασίας αυτής δημοσιεύτηκαν πρόσφατα (24/4/2020) στην επιθεώρησηAdvancesinNutrition.
Ειδικότερα, οι ερευνητές πραγματοποίησαν συστηματική αναζήτηση στις βάσεις δεδομένων Medline και Cochrane Collaboration Library, εντοπίζοντας 30 τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες με αντικείμενο την αξιολόγηση της επίδρασης της δίαιτας DASHσε σύγκριση με δίαιτα ελέγχου σε υπερτασικούς ασθενείς και άτομα με φυσιολογική αρτηριακή πίεση (συνολικός αριθμός συμμετεχόντων: 5545). Ο υπολογισμός της μέσης τιμής των μεταβολών συστολικής και διαστολικής πίεσης που παρατηρήθηκαν κατά την παρακολούθηση των συμμετεχόντων έγινε με τη χρήση μοντέλων τόσο τυχαίων όσο και σταθερών επιδράσεων (random-effectmodels / fixed-effectmodels), ενώ επίσης πραγματοποιήθηκαν αναλύσεις υποομάδων και μετα-παλινδρόμησης(meta-regression).
Από την ανάλυση των δεδομένων προέκυψε ότι η δίαιτα DASH οδήγησε σε μεγαλύτερη μείωση των τιμών τόσο της συστολικής όσο και της διαστολικής πίεσης σε σύγκριση με τη δίαιτα ελέγχου(διαφορά μέσων: −3,2 mmHg; 95% CI: −4,2, −2.3 mmHg; P < 0,001, και −2,5 mmHg; 95% CI: −3,5, −1,5 mmHg; P < 0,001, αντίστοιχα), ενώ διαπιστώθηκε ότι η παρουσία ή όχι υπέρτασης δεν έχει ουσιώδη τροποποιητική επίδραση.
Επιπρόσθετα, είναι αξιοσημείωτο ότι η σχετιζόμενη με τη δίαιτα DASH ελάττωση της συστολικής αρτηριακής πίεσης βρέθηκε πως ήταν πιο εκσεσημασμένη στις μελέτες στις οποίες η κατανάλωση νατρίου από τους συμμετέχοντες υπερέβαινε τα 2400 mg/ημέρα, σε σύγκριση με εκείνες που συμπεριέλαβαν άτομα με ημερήσια κατανάλωση ≤2400 mg/d. Ακόμη, ο βαθμός ελάττωσης στις τιμές τόσο συστολικής όσο και διαστολικής πίεσης φάνηκε να είναι μεγαλύτερος στις μελέτες όπου η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν<50 έτη.
Τέλος, σημειώνεται ότι ποιότητα των ενδείξεων κατηγοριοποιήθηκε ως μέτρια για αμφότερα τα μέτρα έκβασης μέσω της προσέγγισηςGRADE(GradingofRecommendations, Assessment, Development, andEvaluation).
Επιμέλεια-Συγγραφή: Μαρία Μαρκέτου, Δ/ντρια ΕΣΥ Καρδιολογίας, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου
Aναστασίου Ιωάννης, Καρδιολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Καρδιολογικής Κλινικής Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου