Στην περίοδο της πανδημίας με COVID19 είναι λογικό να εξετάζεται το ενδεχόμενο αναβολής οποιασδήποτε εξέτασης ή επέμβασης που είναι απίθανο να επηρεάσει άμεσα την κλινική αντιμετώπιση ή την πορεία του ασθενούς κατά τους επόμενους μερικούς μήνες.
Ο χαρακτηρισμός μιας επέμβασης ως μη επείγουσας θα πρέπει να βασίζεται σε εξατομικευμένη εκτίμηση κινδύνου, όπου λαμβάνεται υπόψιν η κλινική κατάσταση του ασθενούς.
Αντίθετα, ημι-επείγουσες, επείγουσες ή άμεσες επεμβάσεις περιλαμβάνουν εκείνες στις οποίες υπάρχει:
- Απειλή για τη ζωή του ασθενούς εάν η επέμβαση δεν διενεργηθεί επειγόντως.
- Απειλή μόνιμης δυσλειτουργίας ενός οργάνου ή συστήματος.
- Κίνδυνος ταχείας επιδείνωσης.
Είναι σημαντικό ότι το σκεπτικό για την καθυστέρηση μη επειγουσών ή προγραμματισμένων επεμβάσεων θα πρέπει ιδανικά να συζητείται με τον ασθενή και να καταγράφεται στον ιατρικό φάκελο.
Περιορισμός επισκέψεων στα εξωτερικά ιατρεία.
Όπου είναι δυνατόν, θα πρέπει να αποφεύγονται οι επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία αυτοπροσώπως. Εναλλακτικά, θα πρέπει να υιοθετηθούν εικονικές επισκέψεις / τηλεϊατρική (μέσω ασφαλούς διαδικτύου, τηλεφώνου ή βίντεο).
Οι ασθενείς που λαμβάνουν αντιαρρυθμικά φάρμακα που απαιτούν παρακολούθηση του διαστήματος QTc και εργαστηριακό έλεγχο μπορεί να χρειαστεί να αναβάλουν τις εξετάσεις, αν οι προηγούμενες τιμές και η κλινική τους κατάσταση έχουν παραμείνει σταθερές και αν δεν έχουν προστεθεί νέα φάρμακα που μπορεί να παρατείνουν το διάστημα QTc. Οι ασθενείς με οριακές τιμές μπορεί να χρειάζονται συνεχιζόμενη πρόσβαση σε ΗΚΓ και εργαστηριακές εξετάσεις.
Οι έλεγχοι κατά πρόσωπο εμφυτευμένων συσκευών συστήνεται στις παρακάτω περιπτώσεις:
- Σε περίπτωση υποψίας μόλυνσης της συσκευής
- Δυσλειτουργία εμφυτευμένης συσκευής που έχει ανιχνευθεί στην στην εξ αποστάσεως παρακολούθηση, την τηλεμετρία ή την φορητή παρακολούθηση.
- Εκφορτίσεις εμφυτεύσιμου απινιδωτή, προσυγκοπικά ή συγκοπικά επεισόδια που εγείρουν υποψία για αρρυθμικό συμβάν.
- Αξιολόγηση συμπτωμάτων ύποπτων για αρρυθμία ή μη φυσιολογική λειτουργία της συσκευής σε ασθενείς που δεν είναι εγγεγραμμένοι σε εξ αποστάσεως παρακολούθηση.
- Καθορισμένη ανάγκη για επαναπρογραμματισμό της συσκευής.
- Για ασθενείς με εμφυτευμένες συσκευές που χρειάζονται επείγουσα ή άμεση μαγνητική τομογραφία, να εξετάζεται η εναλλακτική εκτέλεση αξονικής τομογραφίας, αν είναι δυνατό (για να ελαχιστοποιηθεί η ανάγκη για επαφή με επιπλέον προσωπικό). Εάν δεν είναι επείγον, καθυστερήστε τη μαγνητική τομογραφία.
Είναι σημαντικό οι συσκευές ελέγχου, τα καλώδια, και οι κεφαλές να απολυμαίνονται μεταξύ των διαδοχικών εξετάσεων.
Επείγουσες πράξεις
- Καρδιοανάταξη για εξαιρετικά συμπτωματικές κολπικές αρρυθμίες ή ανεξέλεγκτα υψηλή κοιλιακή ανταπόκριση.
- Διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογράφημα για επείγουσα καρδιοανάταξη.
Επείγουσες Επεμβάσεις εμφυτεύσιμων καρδιακών συσκευών.
- Επέμβαση για δυσλειτουργία ηλεκτροδίου σε βηματοδοεξαρτώμενο ασθενή ή ασθενή με εμφυτεύσιμο απινιδωτή που λαμβάνει απρόσφορες θεραπείες.
- Αντικατάσταση γεννήτριας σε βηματοδοεξαρτώμενο ασθενή με ένδειξη ERI ή EOS.
- Εμφυτεύσιμος απινιδωτής για δευτερογενή πρόληψη.
- Βηματοδότης για πλήρη κολποκοιλιακό αποκλεισμό με συμπτώματα, κολποκοιλιακό αποκλεισμό τύπου Mobitz II, υψηλού βαθμού κολποκοιλιακό αποκλεισμό, σοβαρά συμπτωματικό σύνδρομο νοσούντος φλεβοκόμβου με μεγάλες παύσεις.
- Εξαγωγή συσκευής / ηλεκτροδίων για λοίμωξη, συμπεριλαμβανομένης της βακτηριαιμίας, της ενδοκαρδίτιδας, ή λοίμωξης θήκης.
- Θεραπεία καρδιακού επανασυγχρονισμού για σοβαρή ανθεκτική καρδιακή ανεπάρκεια.
Ημι-επείγουσες επεμβάσεις εμφυτεύσιμων καρδιακών συσκευών.
- Αντικατάσταση γεννήτριας (βηματοδότη ή απινιδωτή) με ένδειξη κατάστασης μπαταρίας ERI.
- Εμφυτεύσιμος απινιδωτής για πρωτογενή πρόληψη σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για κοιλιακές ταχυκαρδίες απειλητικές για τη ζωή.
Επείγουσες επεμβάσεις κατάλυσης.
- Κατάλυση κοιλιακής ταχυκαρδίας για ηλεκτρική θύελλα ανθεκτική στη φαρμακευτική αγωγή.
- Κατάλυση κολπικής μαρμαρυγής, κολπικού πτερυγισμού, ή κολποκοιλιακού κόμβου αν η αρρυθμία. είναι αιμοδυναμικά σημαντική, με σοβαρά συμπτώματα, ανθεκτική στα φάρμακα ή/και την ανάταξη.
- Σύνδρομο Wolf-Parkinson-White ή προδιεγερμένη κολπική μαρμαρυγή με συγκοπή ή καρδιακή ανακοπή.
Ημι-επείγουσες Επεμβάσεις.
- Κατάλυση κοιλιακής ταχυκαρδίας για υποτροπιάζουσα κοιλιακή ταχυκαρδία ανθεκτική στη φαρμακευτική αγωγή.
- Ανθεκτική στη φαρμακευτική αγωγή υπερκοιλιακή ταχυκαρδία που έχει ως αποτέλεσμα επισκέψεις στο τμήμα επειγόντων περιστατικών.
Περίληψη και προσαρμογή από τη δημοσίευση: Dhanunjaya R. Lakkireddy, Mina K. Chung, Rakesh Gopinathannair, et al, Guidance for Cardiac Electrophysiology During the Coronavirus (COVID-19) Pandemic from the Heart Rhythm Society COVID-19 Task Force; Electrophysiology Section of the American College of Cardiology; and the Electrocardiography and Arrhythmias Committee of the Council on Clinical Cardiology, American Heart Association, Heart Rhythm (2020).
Επιμέλεια: Αντώνιος Αντωνιάδης, Ακαδημαϊκός Υπότροφος , Γ Καρδιολογική Κλινική ΑΠΘ, Βασίλειος Βασιλικός, Καθηγητής Καρδιολογίας, Γ Καρδιολογική Κλινική ΑΠΘ