Τα ακόλουθα είναι βασικά σημεία που πρέπει να θυμάστε σχετικά με την αξονική στεφανιογραφία (CCTA):
1. Aναδεικνύεται ως πρώτης γραμμής διαγνωστική εξέταση για στεφανιαία νόσο (CAD) και παρουσιάζει εξαιρετικές δυνατότητες για μελλοντικές εφαρμογές λόγω της ικανότητάς της να διακρίνει τις βιοπαθολογικές αλλαγές στις στενώσεις των στεφανιαίων αρτηριών.
2. Οι ευρωπαϊκές χώρες οδήγησαν τις Η.Π.Α. στη χρήση της CCTA, καθώς αναγνωρίστηκε ως εξέταση πρώτης γραμμής στις κατευθυντήριες οδηγίες για την αξιολόγηση του θωρακικού πόνου στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2016 και στην αξιολόγηση των χρόνιων στεφανιαίων συνδρόμων στις κατευθυντήριες οδηγίες της ESC 2019.
3. Στις Η.Π.Α. χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση ενός οξέος στεφανιαίου συνδρόμου (ACS) στο τμήμα επειγόντων περιστατικών, για τον προγραμματισμό πριν από καρδιοχειρουργική επέμβαση και για αξιολόγηση μετά από παθολογική δοκιμασία κόπωσης ή μελέτη διάχυσης. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση της καρδιακής κατάστασης πριν από τη μεταμόσχευση ήπατος.
4. Σύμφωνα με διάφορες κλινικές δοκιμές, μπορεί να προβλέψει αποφρακτική CAD καλύτερα από τις παραδοσιακές λειτουργικές δοκιμασίες.
5. Eίναι ένας αποτελεσματικός, ασφαλής και γρήγορος τρόπος για να αποκλειστεί η CAD σε ασθενείς με χαμηλό έως ενδιάμεσο κίνδυνο που παρουσιάζουν οξύ θωρακικό άλγος.
6. Προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα με τη βαθμολογία ασβεστίου των στεφανιαίων αρτηριών. Μπορεί να εντοπίσει τη σοβαρότητα της στεφανιαίας στένωσης, να διακρίνει τη μορφολογία και τη σύνθεση της πλάκας σε επασβεστωμένη ή μη επασβεστωμένη, και να χαρακτηρίσει μεταβολές στη δομή της πλάκας ως απόκριση στη θεραπεία.
7. Τα μειονεκτήματα της περιλαμβάνουν τη μειωμένη ποιότητας εικόνα σε ασθενείς με νοσογόνο παχυσαρκία, σοβαρή ασβέστωση, πολλαπλά ή μικρής διαμέτρου stents, αυξημένη καρδιακή συχνότητα ή αρρυθμία. Επίσης μειονέκτημα αποτελεί η ανάγκη για χορήγηση ενδοφλέβιου σκιαγραφικού, η οποία μπορεί να είναι νεφροτοξική, καθώς και η πιθανή ανάγκη επιπλέον διαγνωστικών δοκιμασιών.
8. Μπορεί να χαρακτηρίσει και να ποσοτικοποιήσει με ακρίβεια την αθηροσκλήρωση. Μια λεπτή ινώδης κάψα συνδέεται με θετική αναδιαμόρφωση, στικτές επασβεστωμένες πλάκες, Napkin-ring sign και χαμηλής εξασθένησης αθηρωματική πλάκα. Η διήθηση των μακροφάγων και το μέγεθος του νεκρωτικού πυρήνα σχετίζονται με πλάκα χαμηλής εξασθένησης.
9. Μπορεί να αξιολογήσει την ανταπόκριση στη θεραπεία. Η μελέτη PARADIGM (Πρόοδος της Αθηροσκληρωτικής Πλάκας που προσδιορίζεται από την αξονική τομογραφία καρδιάς) έδειξε αλλαγές στη σύνθεση της πλάκας και στη μορφολογία των ασθενών που έλαβαν θεραπεία με στατίνες.
10. Η φλεγμονή είναι ένας σημαντικός παράγοντας στη βιολογία της αθηροσκλήρωσης. Σε ασθενείς με χρόνιες φλεγμονώδεις ασθένειες (HIV, ψωρίαση, ρευματοειδής αρθρίτιδα και συστηματικός ερυθηματώδης λύκος), βοήθησε στο χαρακτηρισμό της CAD και της απόκρισης σε θεραπείες που εξασθενούν τη φλεγμονή (δηλαδή στατίνες και βιολογική θεραπεία για ψωρίαση).
11. Οι αναδυόμενες τεχνολογίες περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: – τεχνικές για τη μείωση της έκθεσης σε ακτινοβολία, – βιοδείκτες απεικόνισης (πχ δείκτης εξασθένησης του περιφερικού λίπους), – σημαντικές βελτιώσεις στην οπτικοποίηση και χαρακτηρισμό της στένωσης, – λειτουργική εκτίμηση με κλασματική εφεδρεία ροής (FFR-CT) ή με CT perfusion μυοκαρδίου – υπολογισμός διατμητικής τάσης τοιχώματος. Παραμένει περιορισμένη σε χωρική και χρονική ανάλυση. Θα πρέπει να προτιμώνται άλλες διαγνωστικές εξετάσεις για ασθενείς με πολλαπλά stents, εκτεταμένη επασβέστωση στεφανιαίων αρτηριών ή βλάβες αβέβαιης αιμοδυναμικής σημασίας.
Το μειονέκτημα για τη χώρα μας είναι ότι τα Δημόσια νοσοκομεία στερούνται αξονικού στεφανιογράφου και αν ποτέ αποκτήσουν τις διαγνώσεις δεν θα τις κάνουν οι καρδιολόγοι. Για την ώρα μας στερεί τη δυνατότητα να εφαρμόσουμε τη μελέτη ISCHEMIΑ αφού πρακτικά είμαστε χωρίς αντικείμενo .
Article: J Am Coll Cardiol 2020;76:1226-43
Επιμέλεια σύνταξης: Ιωάννης Ντάλας, Καρδιολόγος, Εξειδικευθείς στην Αξονική και Μαγνητική Τομογραφία Καρδιάς