Ασθένειες ανοσοποιητικού συστήματος

Λεμφαδενίτιδα (Φλεγμονή των λεμφαδένων)

Οι λεμφαδένες είναι μικρά, οβάλ σχήματος όργανα που περιέχουν κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τα οποία δρουν έναντι παθογόνων, όπως οι ιοί, και αποτελούν σημαντικό μέρος της άμυνας του οργανισμού.

Οι λεμφαδένες εντοπίζονται σε πολλά μέρη του σώματος, όπως στο λαιμό, τις μασχάλες και τη βουβωνική χώρα. Συνδέονται μέσω των λεμφικών αγγείων, τα οποία μεταφέρουν τη λέμφο σε όλο το σώμα. Η λέμφος είναι ένα καθαρό υγρό που περιέχει λευκά αιμοσφαίρια και νεκρούς ιστούς. Η κύρια λειτουργία των λεμφαδένων είναι να παρέχουν στο σώμα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος και να φιλτράρουν τη λέμφο προτού επανέλθει στην κυκλοφορία.

Όταν είστε άρρωστοι και οι λεμφαδένες διοχετεύουν στο σώμα κύτταρα και συστατικά του ανοσοποιητικού συστήματος, μπορεί να παρουσιάσουν φλεγμονή ή πόνο. Η κατάσταση φλεγμονής των λεμφαδένων αναφέρεται ως λεμφαδενίτιδα.

Αίτια
Ποιες είναι οι αιτίες της φλεγμονής των λεμφαδένων;
Η φλεγμονή των λεμφαδένων μπορεί να εμφανιστεί λόγω μιας πληθώρας αιτιών. Οποιοσδήποτε ιός, συμπεριλαμβανομένου του κοινού κρυολογήματος, μπορεί να προκαλέσει οίδημα στους λεμφαδένες. Ο καρκίνος επίσης μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή των λεμφαδένων. Τέτοιου είδους καρκίνοι είναι οι καρκίνοι του αίματος, όπως η λευχαιμία και το λέμφωμα.

Συμπτώματα
Ποια είναι τα συμπτώματα της φλεγμονής των λεμφαδένων;
Η φλεγμονή των λεμφαδένων έχει πολλές και διαφορετικές αιτίες. Τα συμπτώματα εξαρτώνται από την αιτία του οιδήματος και τη θέση των διογκωμένων λεμφαδένων.

Κοινά συμπτώματα που συνοδεύουν τη φλεγμονή των λεμφαδένων είναι τα εξής:

Ευαίσθητοι, διογκωμένοι λεμφαδένες στο λαιμό, τις μασχάλες και τη βουβωνική χώρα
Συμπτώματα του αναπνευστικού συστήματος, όπως πυρετός, ρινική καταρροή ή πονόλαιμος
Οίδημα των άκρων, το οποίο μπορεί να υποδεικνύει απόφραξη του λεμφικού συστήματος
Νυχτερινή εφίδρωση
Σκλήρυνση και διόγκωση των λεμφαδένων, κάτι το οποίο μπορεί να υποδεικνύει παρουσία όγκου
Διάγνωση
Πώς διαγιγνώσκεται η φλεγμονή των λεμφαδένων;
Ο γιατρός τυπικά θα διαγνώσει φλεγμονή των λεμφαδένων μέσω μιας κλινικής εξέτασης. Θα ψηλαφίσει τις θέσεις όπου βρίσκονται οι κυριότεροι λεμφαδένες για τον έλεγχο οιδήματος ή ευαισθησίας. Επίσης, θα σας ρωτήσει για οποιαδήποτε σχετικά συμπτώματα, όπως αυτά που προαναφέρθηκαν.

Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει εξέταση αίματος για τον έλεγχο λοίμωξης, καθώς και απεικονιστικές τεχνικές, όπως ακτινογραφία ακτίνων-Χ ή αξονική τομογραφία για τον εντοπισμό όγκων ή πηγών λοίμωξης.

Επειδή μία πληθώρα παθήσεων μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή των λεμφαδένων, μπορεί να χρειαστεί να υποβληθείτε σε βιοψία. Η βιοψία λεμφαδένων είναι μία σύντομη διαδικασία κατά την οποία ο γιατρός απομακρύνει δείγμα του λεμφικού ιστού, το οποίο στη συνέχεια εξετάζεται από έναν παθολογοανατόμο. Η βιοψία είναι συχνά ο πιο αξιόπιστος τρόπος καθορισμού της φλεγμονής των λεμφαδένων.

Θεραπεία
Πώς αντιμετωπίζεται η φλεγμονή των λεμφαδένων;
Η θεραπεία για την φλεγμονή των λεμφαδένων εξαρτάται από την αιτία. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να μη χρειαστεί καθόλου θεραπεία. Για παράδειγμα, η θεραπεία δεν συστήνεται για:

Υγιείς ενήλικες των οποίων το σώμα ήδη καταπολεμά τη λοίμωξη
Παιδιά, των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να οδηγεί σε συχνή διόγκωση των λεμφαδένων
Εάν η θεραπεία κριθεί απαραίτητη, ποικίλλει από κατ’ οίκον θεραπείες έως χειρουργική επέμβαση.

Αυτοφροντίδα
Ο γιατρός πιθανώς θα σας συστήσει να λάβετε ένα παυσίπονο που μειώνει τον πυρετό, όπως η ιβουπροφαίνη, σε συνδυασμό με ζεστές κομπρέσες. Ανυψώστε την περιοχή που έχει υποστεί οίδημα ώστε να ανακουφιστείτε από τη φλεγμονή.

Φάρμακα
Σε άλλες περιπτώσεις, μία δόση αντιβιοτικών θα βοηθήσει το σώμα να καταπολεμήσει τη λοίμωξη που προκαλεί τη διόγκωση των λεμφαδένων.

Παροχέτευση αποστήματος
Εάν ο ίδιος ο λεμφαδένας έχει υποστεί λοίμωξη, μπορεί να σχηματιστεί απόστημα. Το οίδημα συνήθως υποχωρεί μόλις απομακρυνθεί το υγρό από το απόστημα. Για να το πραγματοποιήσει αυτό, ο γιατρός αρχικά θα μουδιάσει την περιοχή και στη συνέχεια θα πραγματοποιήσει μία μικρή τομή που θα βοηθήσει στην απομάκρυνση του μολυσμένου πύου. Μετά το πέρας της διαδικασίας, θα εφαρμόσει γάζες στην περιοχή, ώστε να μην μολυνθεί και να επουλωθεί σωστά.

Αντικαρκινικές θεραπείες
Εάν το οίδημα των λεμφαδένων οφείλεται σε καρκινικό όγκο, υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές, οι οποίες περιλαμβάνουν αφαίρεση του όγκου, χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία. Ο γιατρός θα συζητήσει μαζί σας όλες τις επιλογές, αναφέροντας τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της καθεμιάς, πριν καταλήξετε στη βέλτιστη για εσάς.

Σύνδρομο Chediak-Higashi

Ο αλφισμός είναι η έλλειψη χρώματος στο δέρμα, τα μαλλιά και τους οφθαλμούς. Το σύνδρομο Chediak-Higashi (CHS) είναι μία εξαιρετικά σπάνια μορφή μερικού αλφισμού που συνοδεύεται από προβλήματα στο ανοσοποιητικό και το νευρικό σύστημα.

Αυτός ο τύπος αλφισμού επίσης προκαλεί προβλήματα όρασης, όπως ευαισθησία στο φως, μειωμένη ευκρίνεια της όρασης και ακούσιες κινήσεις των οφθαλμών.

Ποιοι είναι οι τύποι του συνδρόμου Chediak-Higashi;
Υπάρχουν δύο τύποι του συνδρόμου Chediak-Higashi: ο κλασικός και ο τύπος όψιμης έναρξης.

Η κλασική μορφή είναι συγγενής (παρούσα κατά τη γέννηση) ή εμφανίζεται σύντομα μετά τη γέννηση.

Η μορφή όψιμης έναρξης εμφανίζεται αργότερα στην παιδική ηλικία ή την ενήλικη ζωή και είναι πολύ πιο ήπια από την κλασική μορφή. Τα άτομα με σύνδρομο Chediak-Higashi όψιμης έναρξης βιώνουν ελάχιστες αλλαγές στο χρωματισμό και είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν σοβαρές και επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις. Οι ενήλικες με μορφή όψιμης έναρξης της διαταραχής, όμως, έχουν σημαντικό κίνδυνο εμφάνισης νευρολογικών προβλημάτων, όπως δυσκολία στην ισορροπία και την κίνηση, τρόμο, αδυναμία σε χέρια και πόδια και αργή νοητική ανάπτυξη.

Αίτια
Ποιες είναι οι αιτίες του συνδρόμου Chediak-Higashi;
Το σύνδρομο Chediak-Higashi είναι μία κληρονομική πάθηση που προκαλείται από μία μεταλλαγής στο γονίδιο LYST (επίσης ονομάζεται και γονίδιο CHS1). Το γονίδιο LYST δίνει στο σώμα οδηγίες για την παραγωγή πρωτεϊνών που είναι υπεύθυνες για τη μεταφορά συγκεκριμένων χημικών στα λυσοσώματα.

Τα λυσοσώματα είναι δομές εντός των κυττάρων που καταβολίζουν τοξίνες, καταστρέφουν βακτήρια και ανακυκλώνουν άχρηστα συστατικά του κυττάρου. Η μετάλλαξη στο γονίδιο LYST προκαλεί την υπέρμετρη ανάπτυξη των λυσοσωμάτων. Τα διογκωμένα λυσοσώματα παρεμποδίζουν τις φυσιολογικές κυτταρικές λειτουργίες. Ως αποτέλεσμα, τα κύτταρα δεν μπορούν να αναζητήσουν και να θανατώσουν βακτήρια, επομένως το σώμα δεν είναι σε θέση να προστατευτεί από επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις.

Στα μελανοκύτταρα, μη φυσιολογικά μεγάλες δομές, που ονομάζονται μελανοσώματα (σχετίζονται με τα λυσοσώματα), παράγουν και διανέμουν τη μελανίνη. Η μελανίνη είναι η χρωστική που προσδίδει το χρώμα στο δέρμα, τα μαλλιά και τα μάτια. Τα άτομα με το σύνδρομο Chediak-Higashi έχουν αλφισμό, επειδή η μελανίνη παγιδεύεται μέσα στις μεγάλες κυτταρικές δομές.

Το σύνδρομο Chediak-Higashi είναι μία κληρονομική διαταραχή που ακολουθεί αυτοσωμικό υπολειπόμενο χαρακτήρα κληρονόμησης. Και οι δύο γονείς ενός παιδιού με τον εν λόγω τύπο γενετικής διαταραχής φέρουν ένα αντίγραφο του μεταλλαγμένου γονιδίου, αλλά συνήθως δεν παρουσιάζουν συμπτώματα της νόσου.

Εάν μόνο ο ένας γονέας κληροδοτήσει το μεταλλαγμένο γονίδιο, το παιδί δεν θα έχει το σύνδρομο, αλλά θα είναι φορέας. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να κληροδοτήσει το μεταλλαγμένο γονίδιο στα δικά του παιδιά.

Συμπτώματα
Ποια είναι τα συμπτώματα του συνδρόμου Chediak-Higashi;
Τα συμπτώματα του κλασικού συνδρόμου Chediak-Higashi περιλαμβάνουν:

Κάστανα ή ανοιχτόχρωμα μαλλιά με μία γκριζωπή απόχρωση
Ανοιχτόχρωμα μάτια
Λευκός ή γκρίζος τόνος δέρματος
Νυσταγμός (ακούσιες κινήσεις των οφθαλμών)
Συχνές λοιμώξεις στους πνεύμονες, το δέρμα και τους βλεννογόνους

Άλλα συμπτώματα που τα βρέφη και τα μικρά παιδιά με σύνδρομο Chediak-Higashi μπορεί να βιώσουν είναι τα εξής:

Μειωμένη όραση
Φωτοφοβία
Αργή νοητική ανάπτυξη
Προβλήματα θρόμβωσης που οδηγούν σε μη φυσιολογικούς μώλωπες και αιμορραγία
Σύμφωνα με μία μελέτη, περίπου 85% των παιδιών με σύνδρομο Chediak-Higashi φτάνουν σε ένα σοβαρό στάδιο, που ονομάζεται «φάση επιτάχυνσης». Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτή η φάση πυροδοτείται από μία ιογενή λοίμωξη.

Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, μη φυσιολογικά λευκά αιμοσφαίρια διαιρούνται και πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα, κάτι το οποίο προκαλεί:

Πυρετό
Μη φυσιολογική αιμορραγία
Σοβαρές λοιμώξεις
Ανεπάρκεια οργάνων
Παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας και ενήλικες με σύνδρομο Chediak-Higashi όψιμης έναρξης έχουν ηπιότερα συμπτώματα, λιγότερο ορατά προβλήματα χρώσης και λιγότερες λοιμώξεις. Μπορεί να εξακολουθούν να εμφανίζουν επιληπτικές κρίσεις και προβλήματα του νευρικού συστήματος που προκαλούν:

Αδυναμία
Τρόμο
Αδεξιότητα
Δυσκολία στη βάδιση
Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται το σύνδρομο Chediak-Higashi;
Για τη διάγνωση του συνδρόμου, ο γιατρός αρχικά θα λάβει το ιατρικό ιστορικό σας για άλλες ενδείξεις της νόσου, όπως συχνές λοιμώξεις. Μία κλινική εξέταση και συγκεκριμένες εξετάσεις πραγματοποιούνται στη συνέχεια για μία ασφαλή διάγνωση. Η κλινική εξέταση θα αποκαλύψει ενδείξεις διογκωμένου ήπατος ή σπλήνα ή ίκτερου (κιτρίνισμα του δέρματος και των οφθαλμών). Οι διαγνωστικές εξετάσεις περιλαμβάνουν:

Πλήρες αιμοδιάγραμμα για την ταυτοποίηση μη φυσιολογικών λευκών αιμοσφαιρίων
Γενετικές εξετάσεις για την ταυτοποίηση του μεταλλαγμένου γονιδίου LYST
Οφθαλμολογική εξέταση για τον καθορισμό της μειωμένης χρωστικής στους οφθαλμούς ή την παρουσία ακούσιων κινήσεων των οφθαλμών
Θεραπεία
Πώς αντιμετωπίζεται το σύνδρομο Chediak-Higashi;
Δεν υπάρχει ίαση για το σύνδρομο Chediak-Higashi. Η θεραπεία αφορά μόνο στη διαχείριση των συμπτωμάτων.

Τα αντιβιοτικά θα αντιμετωπίσουν τις λοιμώξεις. Επιδιορθωτικοί φακοί επαφής μπορεί να προταθούν για τη βελτίωση της όρασης. Η μεταμόσχευση μυελού των οστών βοηθά στην αντιμετώπιση προβλημάτων του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτή η διαδικασία είναι περισσότερο αποτελεσματική όταν πραγματοποιείται προτού το άτομο εισέλθει στη «φάση επιτάχυνσης» της διαταραχής.

Εάν το παιδί σας βρίσκεται στη «φάση επιτάχυνσης», ο γιατρός θα συνταγογραφήσει αντιϊικά και χημειοθεραπευτικά φάρμακα για να ελαχιστοποιηθεί η εξάπλωση των μη φυσιολογικών κυττάρων.

Έκβαση
Ποια είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση για τους ασθενείς με σύνδρομο Chediak-Higashi;
Τα περισσότερα παιδιά με την κλασική μορφή του συνδρόμου Chediak-Higashi πεθαίνουν μέσα στα πρώτα δέκα χρόνια της ζωής ως αποτέλεσμα των χρόνιων λοιμώξεων ή της οργανικής ανεπάρκειας. Κάποια παιδιά ζουν περισσότερο από 10 χρόνια.

Τα άτομα με σύνδρομο Chediak-Higashi όψιμης έναρξης μπορεί να ζουν με τη διαταραχή έως τα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής, αλλά τυπικά έχουν βραχύτερο προσδόκιμο ζωής λόγω των επιπλοκών.

Γενετική συμβουλευτική
Επικοινωνήστε με το γιατρό σας αναφορικά με γενετική συμβουλευτική αν έχετε σύνδρομο Chediak-Higashi ή οικογενειακό ιστορικό του συνδρόμου και σχεδιάζετε να αποκτήσετε παιδιά. Η γενετική συμβουλευτική θα σας βοηθήσει να διαπιστώσετε εάν φέρετε το μεταλλαγμένο γονίδιο LYST και την πιθανότητα τα παιδιά σας να κληρονομήσουν το σύνδρομο. Υπάρχουν πολλές πιθανές μεταλλαγές του γονιδίου LYST που προκαλούν σύνδρομο Chediak-Higashi. Η συγκεκριμένη μεταλλαγή που φέρετε στην οικογένειά σας θα πρέπει να ταυτοποιηθεί προτού προχωρήσετε σε άλλες εξετάσεις.

Ο προγεννητικός έλεγχος αποτελεί επιλογή για κυήσεις υψηλού κινδύνου. Αυτή η εξέταση περιλαμβάνει την ανάλυση ενός μικρού δείγματος DNA που απομονώνεται από το αμνιακό υγρό (το καθαρό υγρό που περιβάλλει και προστατεύει το έμβρυο εντός του πλακούντα) για τον έλεγχο μεταλλαγμένων γονιδίων.

Κληρονομικό αγγειοοίδημα

Το κληρονομικό αγγειοοίδημα (HAE) είναι μία σπάνια γενετική πάθηση που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα ελέγχει τη φλεγμονή. Προκαλεί επαναλαμβανόμενα επεισόδια έντονης διόγκωσης του δέρματος, των αεραγωγών και του γαστρεντερικού συστήματος. Σε παγκόσμιο επίπεδο, 1 στα 10.000 με 50.000 άτομα πάσχουν από κληρονομικό αγγειοοίδημα.

Ορισμένα άτομα αρχίζουν να παρατηρούν συμπτώματα κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Αν δεν αντιμετωπιστούν, τα επεισόδια διόγκωσης αυξάνονται. Ο χρόνος, η συχνότητα και η σοβαρότητα των επεισοδίων δεν είναι προβλέψιμα και ποικίλλουν καθόλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου. Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να μειώσει τη συχνότητα των επεισοδίων και να τα καταστήσει λιγότερο σοβαρά.

Το κληρονομικό αγγειοοίδημα είναι δύσκολο να διαγνωστεί, επειδή τα συμπτώματά του αλληλεπικαλύπτονται με αυτά των αλλεργικών αντιδράσεων και κοινών γαστρεντερικών ασθενειών, όπως της γαστρεντερίτιδας, του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, της σκωληκοειδίτιδας, της εκκολπωματίτιδας και της παγκρεατίτιδας.

Τα επεισόδια κληρονομικού αγγειοοιδήματος που δεν αντιμετωπίζονται, διαταράσσουν σε σημαντικό βαθμό την καθημερινή σας ζωή. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίζετε τα συμπτώματα. Τα συμπτώματα μπορεί να αποβούν ακόμη και απειλητικά για τη ζωή εάν η φλεγμονή αποφράξει το λαιμό σας.

Συμπτώματα
Ποια είναι τα πρώιμα συμπτώματα ενός επεισοδίου κληρονομικού αγγειοοιδήματος;
Ορισμένα επεισόδια κληρονομικού αγγειοοιδήματος ξεκινούν με πρώιμες ενδείξεις, ώρες πριν την εμφάνιση του πρηξίματος. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

Ανώδυνο, μη κνησμώδες εξάνθημα
Αίσθηση μυρμηγκιάσματος στο δέρμα
Σφίξιμο στο δέρμα
Κόπωση
Ευερεθιστότητα
Ξαφνικές εναλλαγές της διάθεσης
Αγωνία
Κοινές ενδείξεις και συμπτώματα του κληρονομικού αγγειοοιδήματος
Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου κληρονομικού αγγειοοιδήματος, η διόγκωση μπορεί να λάβει χώρα σε πολλά διαφορετικά μέρη του σώματος, όπως στα χέρια, τα πόδια, τα γεννητικά όργανα, το γαστρεντερικό σωλήνα και το λαιμό. Η διόγκωση του λαιμού αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό και θα πρέπει να αναζητήσετε επείγουσα ιατρική φροντίδα αν υποπτεύεστε το εν λόγω σύμπτωμα.

Πρήξιμο του δέρματος
Το πιο κοινό σύμπτωμα του κληρονομικού αγγειοοιδήματος είναι το πρήξιμο που ξεκινά με σφίξιμο και αίσθηση μυρμηγκιάσματος στο δέρμα. Στη συνέχεια, αυτό εξελίσσεται σε μία εξαιρετική και επώδυνη διόγκωση. Αν δεν αντιμετωπιστεί, αυτή η διόγκωση συνήθως μειώνεται μέσα σε μία με τρεις μέρες. Όμως τα συμπτώματα σάς αποτρέπουν από το να πραγματοποιείτε τις καθημερινές σας δραστηριότητες. Για παράδειγμα, τα δάχτυλά σας μπορεί να έχουν διογκωθεί τόσο ώστε να μην μπορείτε να τα λυγίσετε και τα άκρα των ποδιών σας να είναι τόσο πρησμένα ώστε να μην μπορείτε να φορέσετε τα παπούτσια σας.

Το πρήξιμο του δέρματος από το κληρονομικό αγγειοοίδημα μπορεί να επηρεάσει:

Τα χέρια
Τα πόδια
Το πρόσωπο και το στόμα
Τα γεννητικά όργανα
Τους γλουτούς
Πρήξιμο της κοιλιάς
Το πρήξιμο στο γαστρεντερικό σωλήνα αποτελεί περίπου μισά από τα επεισόδια κληρονομικού αγγειοοιδήματος. Όταν ο γαστρεντερικός σωλήνας επηρεάζεται κατά τη διάρκεια ενός τέτοιου επεισοδίου, μπορεί να παρουσιαστούν τα εξής συμπτώματα:

Έντονο στομαχικό άλγος
Ναυτία
Εμετός
Διάρροια
Αφυδάτωση
Στην περίπτωση που κάποιο άτομο πάσχει από κληρονομικό αγγειοοίδημα αλλά η ασθένεια δεν έχει διαγνωστεί, τα κοιλιακά συμπτώματα μπορεί να οδηγήσουν σε μη απαραίτητες χειρουργικές επεμβάσεις, εάν η κατάσταση του ατόμου συνδέεται με παθήσεις όπως η σκωληκοειδίτιδα, η συστροφή ωοθηκών, ή η ρήξη κύστης στις ωοθήκες.

Σε σοβαρές περιπτώσεις, η απώλεια σωματικών υγρών από την κοιλιακή διόγκωση μπορεί να οδηγήσει σε υποογκαιμική καταπληξία. Αυτή είναι μία απειλητική για τη ζωή κατάσταση που χρήζει επείγουσας ιατρικής φροντίδας.

Πρήξιμο του λαιμού
Το πρήξιμο του λαιμού είναι το πιο σοβαρό και επικίνδυνο σύμπτωμα του κληρονομικού αγγειοοιδήματος. Περίπου 50% των ατόμων με κληρονομικό αγγειοοίδημα έχουν τουλάχιστον ένα επεισόδιο διόγκωσης στο λαιμό.

Εάν πιστεύετε ότι ο λαιμός σας διογκώνεται ή έχετε δυσκολία στην αναπνοή, την κατάποση ή την ομιλία, καλέστε αμέσως το 166. Η φλεγμονή στο λαιμό μπορεί να αποβεί θανατηφόρος εάν αποφράξει τον αεραγωγό. Συνήθως χρειάζονται αρκετές ώρες για την ανάπτυξη των εν λόγω επεισοδίων, αλλά μερικές φορές συμβαίνουν ταχύτερα.

Τα συμπτώματα μιας φλεγμονής του λαιμού περιλαμβάνουν:

Αλλαγές στην ποιότητα της φωνής ή βραχνάδα
Δυσκολία στην κατάποση
Δυσκολία στην αναπνοή
Σε αντίθεση με την αλλεργική αντίδραση, αντιισταμινικά και κορτικοστεροειδή δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της διόγκωσης του λαιμού που προκαλείται από το κληρονομικό αγγειοοίδημα.

Εάν θεραπεύεται ένα επεισόδιο διόγκωσης στο λαιμό στο σπίτι, θα πρέπει και πάλι να αναζητήσετε επείγουσα ιατρική φροντίδα, ώστε να βεβαιωθείτε ότι ο αεραγωγός σας είναι ασφαλής.

Αίτια
Τι πυροδοτεί τα συμπτώματα του κληρονομικού αγγειοοιδήματος;
Παρόλο που κάποια επεισόδια κληρονομικού αγγειοοιδήματος εκδηλώνονται δίχως κάποια προφανή αιτία, συγκεκριμένα γεγονότα ή δραστηριότητες μπορεί να πυροδοτήσουν τα συμπτώματα της πάθησης. Η αναγνώριση των πυροδοτικών παραγόντων θα σας βοηθήσει να τους αποφεύγετε ή να τους διαχειρίζεται. Οι παράγοντες αυτοί περιλαμβάνουν:

Αγωνία ή άγχος
Οδοντιατρικές εργασίες
Χειρουργική επέμβαση
Φάρμακα
Ασθένειες
Συγκεκριμένες τροφές
Φυσικούς ή περιβαλλοντικούς παράγοντες
Θεραπεία
Πώς αντιμετωπίζονται τα συμπτώματα του κληρονομικού αγγειοοιδήματος;
Παρόλο που το κληρονομικό αγγειοοίδημα είναι μία δια βίου πάθηση, τα συμπτώματα είναι διαχειρίσιμα με την κατάλληλη θεραπεία και φαρμακευτική αγωγή. Μπορείτε να λαμβάνετε φάρμακα τακτικά για την πρόληψη των επεισοδίων. Η αντιμετώπιση των επεισοδίων αμέσως μόλις αναγνωρίστε τα συμπτώματα επίσης βοηθά στη μείωση της επίπτωσης που έχουν στην υγεία και τη ζωή σας.

Κρατήστε ένα ημερολόγιο, ώστε να κατανοήσετε τα συμπτώματά σας και τι τα πυροδοτεί. Το ημερολόγιο αυτό επίσης θα βοηθήσει το γιατρό να αναπτύξει το βέλτιστο για την κατάστασή σας θεραπευτικό πλάνο. Με την κατάλληλη θεραπεία θα μπορείτε να ζήσετε μία πλήρη και δραστήρια ζωή με κληρονομικό αγγειοοίδημα.

Αντιδράσεις μη συμβατές με το σύστημα ομάδων αίματος ΑΒΟ

Αυτή η πάθηση θεωρείται επείγουσα και πρέπει να τύχει άμεσης ιατρικής φροντίδας.

Τι είναι οι αντιδράσεις ασυμβατότητας με το σύστημα ομάδων αίματος ΑΒΟ;
Αντίδραση μη συμβατότητας με το σύστημα ομάδων αίματος ΑΒΟ μπορεί να προκύψει αν λάβετε τον λάθος τύπο αίματος κατά την διάρκεια μετάγγισης αίματος. Είναι μια σπάνια, αλλά σοβαρή και δυνητικά θανατηφόρα αντίδραση του ανοσοποιητικού σας συστήματος προς το μη συμβατό αίμα.

Αυτές οι αντιδράσεις είναι πολύ σπάνιες, επειδή οι γιατροί έχουν επίγνωση των κινδύνων λόγω χρήσης λάθος ομάδας αίματος κατά την διάρκεια μιας μετάγγισης και λαμβάνουν πολλά προληπτικά μέτρα για να μειώσουν τις πιθανότητες λάθους. Ο γιατρός και η νοσηλεύτρια σας μπορούν να αναγνωρίσουν συγκεκριμένα συμπτώματα κατά την διάρκεια, αλλά και μετά από την μετάγγιση τα οποία σημαίνουν ότι ίσως να εμφανίσετε αυτή την αντίδραση. Η γνώση αυτή τους επιτρέπει να σας παρέχουν θεραπεία το συντομότερο δυνατό.

Οι τέσσερις βασικοί τύποι αίματος είναι οι Α, Β, ΑΒ και Ο. Αν ανήκετε στην ομάδα αίματος Α, τα ερυθρά αιμοσφαίρια σας περιέχουν πρωτεΐνες γνωστές ως αντιγόνα Α. Η ομάδα Β περιέχει Β αντιγόνα. Η ομάδα ΑΒ περιέχει και Α και Β αντιγόνα, ενώ η ομάδα Ο δεν περιέχει ούτε Α ούτε Β αντιγόνα.

Το ανοσοποιητικό σας σύστημα θα παράξει αντισώματα εναντίον κάθε αντιγόνου που δεν υπάρχει στο δικό σας αίμα. Αυτό σημαίνει ότι τα άτομα της ομάδας αίματος Α δημιουργούν αντισώματα κατά των αντιγόνων Β. Αν ένα άτομο που ανήκει στην ομάδα αίματος Α λάβει αίμα από την ομάδα Β ή ΑΒ κατά την μετάγγιση, τότε θα εμφανίσει την αντίδραση ασυμβατότητας προς το σύστημα ομάδων αίματος ΑΒΟ. Στην περίπτωση αυτή, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα νέα αιμοσφαίρια και τα καταστρέφει.

Αν ανήκετε στην ομάδα αίματος ΑΒ έχετε και Α και Β αντιγόνα. Αυτό σημαίνει ότι είστε πανδέκτης και μπορείτε να λάβετε αίμα από όλες τις ομάδες, διότι δεν αναπτύσσετε αντισώματα για Α ή Β αντιγόνα. Μπορείτε, όμως, να δώσετε αίμα μόνο σε άτομα της ομάδας ΑΒ.

Αν ανήκετε στην ομάδα Ο, η οποία δεν περιέχει αντιγόνα είστε πανδότης. Μπορείτε να δώσετε αίμα σε άτομα όλων των ομάδων αίματος, χωρίς να προκαλέσετε καμία αντίδραση του ανοσοποιητικού τους συστήματος, αλλά μπορείτε να λάβετε αίμα μόνο από την ομάδα Ο.

Πριν από κάθε μετάγγιση αίματος, ο γιατρός σας θα διενεργήσει εξετάσεις για να καθορίσει σε ποια ομάδα ανήκετε. Θα διασταυρώσει ένα μικρό δείγμα με αίμα που έχετε ήδη δώσει. Θα αναμείξει τα δύο δείγματα του αίματος και θα παρατηρήσει αν υπάρχει κάποια αντίδραση ώστε να διασφαλίσει ότι δεν θα προκύψει κάποιο θέμα ασυμβατότητας.

Συμπτώματα
Ποια είναι τα συμπτώματα της αντίδρασης ασυμβατότητας προς το σύστημα ομάδων αίματος ΑΒΟ;
Αν εμφανίσετε αυτή την αντίδραση, τα συμπτώματα θα εμφανιστούν μέσα σε μερικά λεπτά μετά από την μετάγγιση και μπορεί να περιλαμβάνουν:

έντονη αίσθηση ότι πρόκειται να συμβεί κάτι κακό
πυρετό και κρυάδες
δυσκολίες στην αναπνοή
μυϊκούς πόνους
ναυτία
στηθάγχη, κοιλιακό άλγος ή πόνους στην πλάτη
αίμα στα ούρα
ίκτερο
Αίτια
Τι προκαλεί αντίδραση ασυμβατότητας προς το σύστημα ομάδων αίματος ΑΒΟ;
Η αιτία που προκαλεί συνήθως την αντίδραση ασυμβατότητας στο σύστημα ομάδων αίματος ΑΒΟ οφείλεται σε ανθρώπινο λάθος. Αν κατά την μετάγγιση σας το αίμα που χρησιμοποιήθηκε ανήκει σε λάθος ομάδα, αυτό οφείλεται συνήθως στο ότι δεν έχει γίνει σωστή κατηγοριοποίηση ή δεν έχουν συμπληρώσει σωστά τις φόρμες πληροφοριών ή απέτυχαν να ελέγξουν το αίμα που δώσατε πριν την μετάγγιση. Το ανοσοποιητικό σας σύστημα επιτίθεται στα αντιγόνα της διαφορετικής ομάδας αίματος που αναγνωρίζει ως ξένα προς αυτό.

Διάγνωση
Πώς γίνεται η διάγνωση για την αντίδραση ασυμβατότητας προς το σύστημα ομάδων αίματος ΑΒΟ;
Το ιατρικό προσωπικό θα διακόψει την μετάγγιση αν υποπτευτεί ότι ότι μπορεί να έχετε εμφανίσει την αντίδραση ασυμβατότητας. Θα ενημερώσουν την τράπεζα αίματος σχετικά με το περιστατικό, επειδή υπάρχει κίνδυνος να δοθεί η λάθος ομάδα αίματος και σε άλλους ασθενείς.

Ο γιατρός σας θα εξετάσει τα δείγματα του αίματος σας για ενδείξεις ότι υπάρχουν κατεστραμμένα ερυθρά κύτταρα του αίματος. Θα εξετάσει επίσης τα ούρα σας, ώστε να ελέγξει αν περιέχουν αιμοσφαιρίνη, πρωτεΐνη των ερυθρών αιμοσφαιρίων που ελευθερώνεται από τα όταν αυτά καταστρέφονται. Θα γίνει επανέλεγχος της ομάδας αίματος στην οποία ανήκετε και θα επαναλάβει την διαδικασία διασταύρωσης.

Ενώ διενεργούνται αυτές οι διαδικασίες, ο γιατρός ή η νοσηλεύτρια θα παρακολουθούν τα ζωτικά σας σημεία, συμπεριλαμβανομένων των εξής:

της πίεσης του αίματος
του καρδιακού ρυθμού
της αναπνοής
της θερμοκρασίας
Θεραπεία
Ποιες είναι οι θεραπείες για την αντίδραση ασυμβατότητας προς το σύστημα ομάδων αίματος ΑΒΟ;
Ίσως χρειαστεί να νοσηλευτείτε στην Μ.Ε.Θ. Αφού διακόψουν την μετάγγιση αίματος, το νοσηλευτικό προσωπικό θα επισυνάψει ένα αλατούχο στάλαγμα, ώστε να διατηρήσει την γραμμή ανοιχτή.

Ο στόχος της θεραπείας είναι να προλάβουν την νεφρική ανεπάρκεια, την ακραία θρόμβωση του αίματος και την ανώμαλα χαμηλή πίεση του αίματος. Μπορεί να λάβετε οξυγόνο και ενδοφλέβια υγρά. Μπορεί επίσης να σας χορηγήσουν φαρμακευτική αγωγή για να αυξήσουν τα ούρα σας. Αν διατρέχετε κίνδυνο εκτεταμένης θρόμβωσης, μπορεί να σας κάνουν μετάγγιση πλάσματος ή αιμοπεταλίων.

Πρόληψη
Πώς προλαμβάνεται η αντίδραση ασυμβατότητας προς το σύστημα ομάδων αίματος ΑΒΟ;
Δεν υπάρχουν πολλά που να μπορούν να κάνει ένας ασθενής για να προλάβει αυτή την αντίδραση. Ωστόσο, τα περισσότερα νοσοκομεία και οι περισσότερες τράπεζες αίματος χρησιμοποιούν ειδικά συστήματα, ώστε να μειώσουν τις πιθανότητες να συμβεί μια τέτοια αντίδραση. Τα συστήματα αυτά περιλαμβάνουν:

τον έλεγχο της ταυτότητας τον δοτών, ώστε να διασφαλίσουν ότι οι προσωπικές τους λεπτομέρειες ταιριάζουν με τις πληροφορίες που παρέχουν τα δείγματα του αίματος τους
την σωστή κατηγοριοποίηση των αποθηκευμένων δειγμάτων
τον επανέλεγχο της ομάδας αίματος και των δύο ασθενών καθώς και των πακέτων αίματος πριν από κάθε μετάγγιση
Έκβαση
Ποια είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση για την αντίδραση ασυμβατότητας προς το σύστημα ομάδων αίματος ΑΒΟ;
Κατά την διάρκεια μιας τέτοιας αντίδρασης ασυμβατότητας, τα ερυθρά κύτταρα του αίματος στο εσωτερικό του κυκλοφοριακού σας συστήματος καταστρέφονται. Μπορεί να προκύψουν θρομβώσεις του αίματος σε όλο σας το σώμα αποκλείοντας έτσι την παροχή αίματος προς τα ζωτικά σας όργανα ή προκαλώντας σας εγκεφαλικό. Η εκτεταμένη θρόμβωση του αίματος μπορεί να χρησιμοποιήσει τους παράγοντες θρόμβωσης και να σας εκθέσει σε κίνδυνο ακατάσχετης αιμορραγίας.

Κάποια από τα προϊόντα που απελευθερώνονται από τα κατεστραμμένα κύτταρα του αίματος μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στους νεφρούς και πιθανόν νεφρική ανεπάρκεια. Η αντίδραση ασυμβατότητας προς το σύστημα ομάδων αίματος ΑΒΟ μπορεί να είναι απειλητική για την ανθρώπινη ζωή εκτός κι α ο γιατρός σας καταφέρει να την αντιμετωπίσει με επιτυχία άμεσα. Αν όμως εμφανίσετε την αντίδραση αυτή και λάβετε την κατάλληλη θεραπεία χωρίς καθυστέρηση, λογικά θα αναρρώσετε πλήρως.

Ο πόλεμος των κυττάρων: Η νόσος του μοσχεύματος έναντι του ξενιστή

Τι είναι η νόσος του μοσχεύματος έναντι του ξενιστή;
Η νόσος του μοσχεύματος έναντι του ξενιστή (GvHD) είναι μια αντίδραση που αναπτύσσεται μετά από αλλογενή μεταμόσχευση μυελού των οστών. Ένα αλλογενές μόσχευμα είναι αυτό στο οποίο ο δότης δεν είναι το ίδιο άτομο με τον λήπτη. Είναι δυνατό τα δικά σας κύτταρα μυελού των οστών να καλλιεργηθούν και να μεταμοσχευθούν ξανά σε εσάς, αν ο γιατρός έχει καθορίσει αυτού του είδους τη θεραπεία. Αυτή ονομάζεται αυτόλογη μεταμόσχευση μυελού των οστών.

Τα κύτταρα του μυελού των οστών είναι ένα καίριο τμήμα του ανοσοποιητικού συστήματος. Στη νόσο του μοσχεύματος έναντι του ξενιστή, τα μεταμοσχευμένα κύτταρα αναγνωρίζουν το σώμα του λήπτη ως ξένο και του επιτίθενται. Έτσι προέκυψε το όνομα της νόσου.

Η GvHD είναι πολύ κοινή μετά από μεταμόσχευση μυελού των οστών. Ωστόσο, συνήθως υποχωρεί όταν το μόσχευμα εγκαθιδρυθεί στο σώμα.

Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι της νόσου του μοσχεύματος έναντι του ξενιστή;
Υπάρχουν δύο τύποι της ασθένειας: η οξεία και η χρόνια GvHD.

Οξεία GvHD
Η οξεία GvHD συμβαίνει μέσα σε λίγες εβδομάδες από τη λήψη του μοσχεύματος μυελού των οστών. Είναι συνήθως το αποτέλεσμα των βλαστοκυττάρων του δότη και της έλλειψης συμβατότητας με το δέκτη. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει συμβατότητα στο ανθρώπινο λευκοκυτταρικό αντιγόνο (HLA) μεταξύ δότη και δέκτη. Ειδάλλως, ο μυελός του δότη αναγνωρίζει τα κύτταρα του δέκτη ως ξένα και τους επιτίθεται. Τα άτομα που λαμβάνουν μη συμβατό μυελό έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Ωστόσο, η GvHD μπορεί να συμβεί ακόμη και σε άτομα με συμβατά λευκοκυτταρικά αντιγόνα.

Η οξεία GvHD τυπικά επηρεάζει το δέρμα, το ήπαρ και το γαστρεντερικό σύστημα.

Χρόνια GvHD
Η χρόνια GvHD αναπτύσσεται σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τη οξεία. Η αιτία είναι η ίδια, αλλά η αντίδραση είναι λιγότερο έντονη.

Τα άτομα με χρόνια GvHD μπορεί να μην εμφανίσουν συμπτώματα για αρκετούς μήνες – μερικές φορές ακόμη και για χρόνια. Η χρόνια GvHD επηρεάζει οποιοδήποτε τμήμα του σώματος.

GvHD και λευχαιμία
Η GvHD εμφανίζεται πιο συχνά στους ασθενείς με λευχαιμία που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση μυελού των οστών.

Η λευχαιμία είναι ένας τύπος καρκίνου που ξεκινά στα κύτταρα του μυελού. Ο μυελός των οστών είναι μια σπογγοειδής περιοχή του οστού όπου παράγονται τα κύτταρα του αίματος. Στους ασθενείς με λευχαιμία, αυτή η περιοχή αναπτύσσεται ανεξέλεγκτα. Αυτό οδηγεί σε μια εισροή λευκών αιμοσφαιρίων που συχνά συνοδεύεται από ανεπάρκεια ερυθρών αιμοσφαιρίων. Παρόλο που υπάρχουν πολλές θεραπείες, η λευχαιμία μπορεί να γίνει απειλητική για τη ζωή.

Τα άτομα με συγκεκριμένους τύπους λευχαιμίας μπορεί να απαιτούν μεταμόσχευση μυελού όταν άλλες θεραπευτικές επιλογές αποτυγχάνουν. Τύποι λευχαιμίας που θεραπεύονται με μεταμοσχεύσεις μυελού περιλαμβάνουν:

Χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία
Χρόνια μυελογενή λευχαιμία
Οξεία μυελογενή λευχαιμία

Αίτια
Ποια είναι η αιτία της νόσου του μοσχεύματος έναντι του ξενιστή;
Η ακριβής αιτία της GvHD δεν είναι πάντα ξεκάθαρη. Ωστόσο, οι ερευνητές συμφωνούν ότι αρκετοί προδιαθεσικοί παράγοντες αυξάνουν τις πιθανότητες της εν λόγω πάθησης. Ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου είναι η έλλειψη συμβατότητας στο HLA μεταξύ δότη και δέκτη. Αυτό μπορεί να προκαλέσει τόσο οξεία όσο και χρόνια GvHD.

Άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες της οξείας GvHD περιλαμβάνουν:

Τη διαφορά ηλικίας μεταξύ δότη-δέκτη
Τη διαφορά φύλου μεταξύ δότη-δέκτη
Τη λήψη μυελού των οστών από γυναίκα που ήταν έγκυος το προηγούμενο έτος
Ο πρωταρχικός παράγοντας κινδύνου για τη χρόνια GvHD είναι το ιστορικό οξείας GvHD.

Συμπτώματα
Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου του μοσχεύματος έναντι του ξενιστή;
Όταν τα κύτταρα του μυελού του δότη αρχίζουν να επιτίθενται στα κύτταρα του δέκτη, τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν σε αρκετά συστήματα του οργανισμού.

Τα δερματικά συμπτώματα εμφανίζονται κυρίως σε όσους πάσχουν από χρόνια GvHD και περιλαμβάνουν:

Κνησμό
Εξανθήματα
Σκούρες κηλίδες ή αλλαγή του χρώματος του δέρματος σε πιο σκούρο
Τα γαστρεντερικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

Διάρροια
Εμετό
Ναυτία
Κοιλιακές κράμπες
Στα ηπατικά συμπτώματα ανήκει:

Το κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών (ίκτερος)
Τα οφθαλμολογικά συμπτώματα είναι:

Ο κνησμός
Η ξηρότητα
Η ευαισθησία
Αν έχετε προσφάτως υποβληθεί σε μεταμόσχευση μυελού των οστών και βιώνετε οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα, επικοινωνήστε με το γιατρό σας.

Διάγνωση
Πώς διαγιγνώσκεται η νόσος του μοσχεύματος έναντι του ξενιστή;
Αν έχετε λάβει μόσχευμα μυελού των οστών και εμφανίζετε συμπτώματα GvHD, επικοινωνήστε με το γιατρό σας άμεσα. Κατά τη διάρκεια του ραντεβού σας, αναφέρετε όλα τα συμπτώματα, όσο ασήμαντα κι αν σας φαίνονται.

Αν ο γιατρός σας υποπτεύεται GvHD, θα κάνετε μια εξέταση αίματος. Υψηλά επίπεδα λευκών αιμοσφαιρίων συνήθως υποδεικνύουν λοίμωξη.

Αν οι εξετάσεις δείξουν υψηλά επίπεδα λευκών αιμοσφαιρίων, μπορεί να χρειαστείτε βιοψία. Η βιοψία πραγματοποιείται συνήθως ενώ βρίσκεστε υπό νάρκωση. Μπορεί, όμως, να πραγματοποιηθεί και με τοπική αναισθησία. Ένα μικρό τμήμα ιστού αφαιρείται από την πάσχουσα από GvHD περιοχή και αποστέλλεται στο εργαστήριο για ανάλυση.

Σε πολλές περιπτώσεις, μια εξέταση ούρων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ανιχνεύσει ενδείξεις μόλυνσης, αλλά και να αποκλείσει άλλες πιθανές αιτίες των συμπτωμάτων, όπως ο διαβήτης ή οι μολύνσεις της ουροδόχου κύστης.

Θεραπεία
Ποιες θεραπευτικές επιλογές είναι διαθέσιμες για τη νόσο του μοσχεύματος έναντι του ξενιστή;
Η πρωταρχική θεραπεία για τη GvHD είναι η συνταγογράφηση ανοσοκατασταλτικών. Αυτά τα φάρμακα μειώνουν την ανοσοαπόκριση των κυττάρων του δότη. Συνήθως συνταγογραφούνται ως ενδοφλέβια ή από του στόματος χορηγούμενα στεροειδή.

Τα γλυκοκορτικοειδή συχνά χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της οξείας GvHD, σε συνδυασμό με τα παρακάτω:

Αντιθυμοκυτταρική ανοσοσφαιρίνη
Denileukin diftitox (Ontak)
Ινφλιξιμάμπη
Τα κορτικοστεροειδή συνταγογραφούνται κυρίως για τη θεραπεία της χρόνιας GvHD, μαζί με τα ακόλουθα φάρμακα:

Ινφλιξιμάμπη
Δακλιζουμάμπη
Ετανερσέπτη
Πρόληψη
Υπάρχει πρόληψη για τη νόσο του μοσχεύματος έναντι του ξενιστή;
Η προληπτική θεραπεία με ανοσοκατασταλτικά μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης GvHD μετά τη μεταμόσχευση. Αυτά τα φάρμακα συνήθως αρχίζουν να λαμβάνονται από τον ασθενή πριν τη μεταμόσχευση και ο γιατρός πιθανώς να προτείνει τη συνέχεια της λήψης τους για αρκετούς μήνες μετά την ολοκλήρωσή της.

Έκβαση
Ποια είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση για τα άτομα με νόσο του μοσχεύματος έναντι του ξενιστή;
Περίπου ένα χρόνο μετά τη μεταμόσχευση μυελού των οστών, το σώμα σας θα εισέλθει σε μια «κατάσταση ανοχής». Σε αυτό το σημείο, τα ανοσοσκατασταλτικά είναι λιγότερο απαραίτητα.

Στον ένα χρόνο, οι περισσότεροι λήπτες έχουν σχηματίσει νέα Τ λεμφοκύτταρα, συμβατά με του δότη. Αυτά τα κύτταρα αποτρέπουν την «επίθεση» από τα κύτταρα του δότη.

Τα άτομα που δεν εισέρχονται στην κατάσταση ανοχής μπορεί να χρειαστεί να λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Οξεία HIV λοίμωξη

Τι είναι η οξεία HIV λοίμωξη;
Η οξεία HIV λοίμωξη είναι μια κατάσταση που αναπτύσσεται μέσα σε δύο με τέσσερεις εβδομάδες μετά τη μόλυνση ενός ατόμου από τον ιό HIV (Human Immunodeficiency Virus – Ιός Ανοσοανεπάρκειας του Ανθρώπου). Η οξεία HIV λοίμωξη είναι επίσης γνωστή και ως πρώιμη HIV λοίμωξη ή οξύ ρετροϊκό σύνδρομο. Είναι το πρώτο στάδιο της μόλυνσης και διαρκεί έως ότου το σώμα αναπτύξει αντισώματα έναντι του ιού.

Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, ο ιός πολλαπλασιάζεται με ταχείς ρυθμούς. Σε αντίθεση με άλλους ιούς, τους οποίους το σώμα είναι σε θέση να καταπολεμά, ο HIV δεν εξολοθρεύεται από το ανοσοποιητικό. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορεί να διαβιεί μέσα στο σώμα σας για μια μεγάλη χρονική περίοδο. Με την πάροδο του χρόνου, ο HIV επιτίθεται και καταστρέφει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού, καθιστώντας το ανίκανο να αντιμετωπίσει οποιεσδήποτε άλλες νόσους και μολύνσεις. Όταν αυτό συμβεί, οδηγεί σε HIV τελικού σταδίου, γνωστό και ως AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome – Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας) ή HIV σταδίου 3.

Η οξεία HIV λοίμωξη είναι μεταδοτική. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι με την εν λόγω λοίμωξη δεν γνωρίζουν καν ότι έχουν προσβληθεί από τον ιό, διότι τα αρχικά συμπτώματα υποχωρούν μόνα τους ή ομοιάζουν με αυτά κάποιας άλλης ασθένειας, όπως η γρίπη. Η κλασσική εξέταση για την ανίχνευση αντισωμάτων έναντι του HIV δεν μπορεί πάντα να ανιχνεύσει το αρχικό στάδιο της μόλυνσης.

Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της οξείας HIV λοίμωξης είναι παρόμοια με αυτά της γρίπης ή άλλων ϊικών ασθενειών, οπότε τα άτομα μπορεί να μην υποψιαστούν ότι έχουν μολυνθεί με HIV. Στην πραγματικότητα, τα Κέντρα Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ εκτιμούν ότι περισσότεροι από 1,1 εκατομμύριο άνθρωποι στις ΗΠΑ ζουν με τον ιό, με το 15% να μην το γνωρίζει καν. Η εξέταση είναι ο μόνος τρόπος για να το ανακαλύψει κάποιος.

Τα συμπτώματα της οξείας HIV λοίμωξης περιλαμβάνουν:

Κόπωση
Εξανθήματα
Πονόλαιμο
Ρίγη
Απώλεια όρεξης
Πυρετό
Διάρροια
Έλκη στο στόμα, στον οισοφάγο και τα γεννητικά όργανα
Εφίδρωση τη νύχτα
Μυϊκούς πόνους
Πρησμένους λεμφαδένες
Δεν είναι όλα τα συμπτώματα εμφανή και πολλά άτομα με οξεία HIV λοίμωξη μπορεί να είναι εντελώς ασυμπτωματικά. Ωστόσο, αν τα συμπτώματα εμφανιστούν, μπορεί να διαρκέσουν από λίγες μέρες ως τέσσερεις εβδομάδες και μετά να εξαφανιστούν χωρίς θεραπεία.

Αίτια
Η οξεία HIV λοίμωξη συνήθως συμβαίνει δύο με τέσσερεις εβδομάδες μετά την αρχική έκθεση στον ιό. Ο HIV μεταδίδεται:

Μέσω επαφής με σπέρμα, αίμα, κολπικά υγρά ή πρωκτικές εκκρίσεις μολυσμένα με τον ιό
Μέσω μετάγγισης μολυσμένου αίματος (αυτό συνέβαινε πριν το 1992)
Μέσω κοινής χρήσης μολυσμένων συρίγγων ή βελόνων
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού αν η μητέρα έχει HIV
O HIV δεν μεταδίδεται μέσω της τυπικής σωματικής επαφής, όπως οι αγκαλιές, τα φιλιά, οι χειραψίες ή η κοινή χρήση μαχαιροπίρουνων. Το σάλιο δεν μεταδίδει τον HIV.

Ποιος βρίσκεται σε κίνδυνο οξείας HIV λοίμωξης;
Ο HIV μπορεί να επηρεάσει άτομα οποιασδήποτε ηλικίας, φυλής ή σεξουαλικού προσανατολισμού. Παρόλα αυτά, ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο μόλυνσης από HIV και περιλαμβάνουν:

Το σεξ μεταξύ ανδρών
Την κοινή χρήση συρίγγων και βελόνων
Διάγνωση
Ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μια σειρά εξετάσεων για τον έλεγχο ύπαρξης του HIV.

Ο κλασσικός έλεγχος για τον HIV δεν είναι απαραίτητο ότι θα ανιχνεύσει την οξεία λοίμωξη. Πολλά τεστ ανιχνεύουν αντισώματα έναντι του ιού και όχι τον ίδιο τον ιό. Τα αντισώματα είναι πρωτεΐνες που αναγνωρίζουν και καταστρέφουν βλαβερές για τον οργανισμό ουσίες και μικροοργανισμούς, όπως ιούς και βακτήρια. Η παρουσία συγκεκριμένων αντισωμάτων συνήθως υποδηλώνει τρέχουσα μόλυνση. Ωστόσο, χρειάζονται αρκετές εβδομάδες από την αρχική μετάδοση του ιού, ώστε να εμφανιστούν τα αντισώματα.

Ορισμένα τεστ που μπορούν να ανιχνεύσουν σημάδια μιας οξείας HIV λοίμωξης περιλαμβάνουν:

Ανίχνευση του αντιγόνου p24
Ανίχνευση άλλων HIV αντιγόνων και αντισωμάτων
Μέτρηση των CD4 T λεμφοκυττάρων και ανίχνευση του ϊικού RNA
Όποιος έχει εκτεθεί στον ιό και βιώνει μια οξεία λοίμωξη θα πρέπει να εξετάζεται αμέσως. Αν ο γιατρός γνωρίζει ότι το άτομο εκτέθηκε πρόσφατα στον ιό, θα χρησιμοποιήσει ένα από τα παραπάνω τεστ για την ανίχνευσή του.

Θεραπεία
Η σωστή θεραπεία είναι κρίσιμη για τα άτομα με HIV. Γιατροί και επιστήμονες συμφωνούν πως η έγκαιρη θεραπεία θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλα τα άτομα με HIV που είναι διατεθειμένα να λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή καθημερινά. Η έγκαιρη λήψη αντιϊικών φαρμάκων μπορεί να ελαχιστοποιήσει τις επιδράσεις του ιού στο ανοσοποιητικό σύστημα.

Ωστόσο, τα αν λόγω φάρμακα μπορεί να έχουν σοβαρές παρενέργειες όταν χρησιμοποιούνται για παρατεταμένες χρονικές περιόδους. Είναι πολύ σημαντικό να συζητήσετε όλες τις θεραπευτικές επιλογές και τις ανεπιθύμητες ενέργειες με το γιατρό σας για να καθορίσετε την κατάλληλη στιγμή έναρξης της θεραπείας.

Επιπρόσθετα με τη φαρμακευτική αγωγή, ο γιατρός μπορεί να σας προτείνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως:

Η χρήση προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή, ώστε να μειώσετε τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού στους άλλους και μόλυνσής σας από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα
Η απεξάρτηση από τη χρήση παράνομων ουσιών (που οδηγεί σε χρήση μολυσμένων συρίγγων και βελόνων)
Η διατήρηση μιας υγιεινής διατροφής για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος
Η τακτική άσκηση
Η μείωση του άγχους, καθώς είναι ένας ακόμη παράγοντας που εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα
Η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ
Η αποφυγή έκθεσής σας σε άλλες μολύνσεις και ιούς, διότι όσοι πάσχουν από HIV δυσκολεύονται πολύ περισσότερο να καταπολεμήσουν μια ασθένεια
Η διακοπή του καπνίσματος
Η συνέχιση των καθημερινών δραστηριοτήτων και των χόμπι σας
Πρόληψη
Η οξεία HIV λοίμωξη μπορεί να προληφθεί αποφεύγοντας την έκθεση στον ιό μέσω μολυσμένου αίματος, σπέρματος, εκκρίσεων και κολπικών υγρών. Τρόποι μείωσης του κινδύνου μόλυνσης περιλαμβάνουν:

Τη λήψη προφυλάξεων αν χειρίζεστε αίμα. Αν κάνετε μια δουλειά στην οποία έρχεστε σε επαφή με αίμα, θα πρέπει να φοράτε γάντια και άλλα προστατευτικά μέσα.
Μείωση της έκθεσης πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το σεξ. Μία πληθώρα προληπτικών μέτρων είναι διαθέσιμη, όπως προφυλακτικά (είτε για γυναίκες είτε για άνδρες), προφύλαξη πριν την έκθεση και προφύλαξη μετά την έκθεση.
Μην μοιράζεστε βελόνες. Ποτέ μη μοιράζεστε ή επαναχρησιμοποιείτε βελόνες όταν κάνετε ενδοφλέβια ένεση κάποιου φαρμάκου ή τατουάζ. Πολλές πόλεις της Αμερικής έχουν προγράμματα ανταλλαγής βελόνων στα οποία προσφέρουν καθαρές αποστειρωμένες βελόνες.
Εξεταστείτε για HIV και άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ). Η κλινική εξέταση είναι ο μόνος τρόπος να διαπιστώσει ένα άτομο αν έχει HIV ή κάποιο άλλο ΣΜΝ. Όσοι είναι εν τέλει θετικοί στον ιό μπορούν να αναζητήσουν θεραπεία και να εξαλείψουν μακροπρόθεσμα τον κίνδυνο μετάδοσής του στους σεξουαλικούς τους συντρόφους. Η εξέταση και θεραπεία των ΣΜΝ ελαττώνει επίσης τον κίνδυνο μετάδοσής τους κατά τη σεξουαλική επαφή. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ προτείνουν ετήσιες εξετάσεις για τους τοξικομανείς και όλους τους σεξουαλικά ενεργούς ανθρώπους.
Έκβαση
Δεν υπάρχει θεραπεία για τον HIV, αλλά οι ασθενείς μπορούν να ζήσουν μια μακρά και υγιή ζωή με την κατάλληλη αγωγή. Η έκβαση είναι η βέλτιστη σε άτομα που ξεκινούν θεραπεία πριν ο ιός καταστρέψει το ανοσοποιητικό τους σύστημα.

Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή αντιμετώπιση μειώνουν τις πιθανότητες για HIV σταδίου 3. Η επιτυχής θεραπεία βελτιώνει τόσο το προσδόκιμο όσο και την ποιότητα ζωής κάποιου που φέρει τον ιό.

Στις περισσότερες περιπτώσεις ο HIV μπορεί να διαχειριστεί μακροπρόθεσμα και θεωρείται μια χρόνια νόσος. Η θεραπεία μπορεί επίσης να βοηθήσει ένα άτομο να φτάσει στο επίπεδο όπου δεν θα ανιχνεύεται πια ο ιός στο αίμα του κι έτσι δεν θα μπορεί να τον μεταδώσει στους σεξουαλικούς του συντρόφους.

Πού να βρείτε υποστήριξη
Η διάγνωση με HIV μπορεί πραγματικά να μοιάζει καταστροφική για τον ασθενή. Για αυτό είναι πολύ σημαντικό να βρείτε ένα ισχυρό δίκτυο υποστήριξης που θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε, πρωτίστως, το άγχος και την αγωνία. Υπάρχουν πολλοί οργανισμοί, αλλά και τοπικές οργανώσεις, που είναι αφιερωμένοι στην υποστήριξη ατόμων με HIV. Η συμμετοχή σε μια τέτοια ομάδα και η συνομιλία με έναν σύμβουλο δίνει τη δυνατότητα στα άτομα να εκφράσουν τις ανησυχίες τους σχετικά με τη νόσο και να λάβουν στήριξη από άλλους ομοιοπαθείς.

AIDS: Η καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος από τον ιό HIV

Τι είναι ο HIV;
Ο HIV είναι ένας ιός που προκαλεί βλάβη στο ανοσοποιητικό σύστημα. Ανοσοποιητικό είναι το σύστημα που βοηθά το σώμα να καταπολεμήσει τις μολύνσεις. Μία μόλυνση από HIV που αφήνεται δίχως θεραπεία επιτίθεται και καταστρέφει τα CD4 κύτταρα, τα οποία αποτελούν ένα τύπο Τ λεμφοκυττάρων. Με την πάροδο του χρόνου, καθώς ο HIV καταστρέφει συνεχώς περισσότερα CD4 κύτταρα, το σώμα γίνεται πιο επιρρεπές σε διάφορους τύπους μολύνσεων και καρκίνους.

Ο HIV μεταδίδεται μέσω των κάτωθι σωματικών υγρών:

Σπέρμα
Κολπικά και πρωκτικά υγρά
Αίμα
Μητρικό γάλα
Ο ιός δεν μεταδίδεται στον αέρα ή το νερό ούτε επίσης με την τυπική σωματική επαφή (π.χ. χειραψίες).

Ο HIV είναι μια μακροχρόνια νόσος και προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία, παρόλο που γίνεται εκτεταμένη έρευνα σε αυτόν τον τομέα. Όμως, είναι δυνατόν με την κατάλληλη ιατρική φροντίδα που ονομάζεται αντιρετροϊκή θεραπεία, η ασθένεια να καταστεί διαχειρίσιμη και να ζήσετε με τον ιό για πολλά χρόνια.

Χωρίς θεραπεία, ένα άτομο με HIV είναι πιθανό να αναπτύξει μια πολύ σοβαρή πάθηση που ονομάζεται AIDS. Σε αυτό το σημείο, το ανοσοποιητικό σύστημα είναι τόσο εξασθενημένο, ώστε δεν μπορεί να καταπολεμήσει οποιεσδήποτε άλλες νόσους και μολύνσεις. Δίχως θεραπεία, το προσδόκιμο ζωής για τα άτομα με AIDS είναι περίπου 3 χρόνια. Με αντιρετροϊκή θεραπεία, ο HIV μπορεί να ελεγχθεί και το προσδόκιμο ζωής να πλησιάζει αυτό κάποιου που δεν έχει προσβληθεί από τον ιό.

Εκτιμάται ότι 1,1 εκατομμύριο Αμερικανοί ζουν αυτή τη στιγμή με HIV. Από αυτούς, 1 στους 5 δεν γνωρίζει καν πως φέρει τον ιό.

Τι είναι το AIDS;
Το AIDS είναι μια πάθηση που μπορεί να αναπτυχθεί σε άτομα με HIV. Ουσιαστικά είναι το πλέον προχωρημένο στάδιο του HIV. Όμως, αν ένα άτομο έχει HIV, δεν είναι απαραίτητο ότι θα εμφανίσει AIDS.

Ο HIV καταστρέφει τα CD4 κύτταρα. Οι υγιείς ενήλικες έχουν περίπου 500-1500 CD4 κύτταρα ανά 0,001 ml αίματος. Ένα άτομο με HIV του οποίου τα CD4 είναι λιγότερα από 200 ανά 0,001 ml διαγιγνώσκεται με AIDS.

Ένα άτομο μπορεί επίσης να διαγνωστεί με AIDS αν έχει HIV και αναπτύξει μια ευκαιριακή λοίμωξη ή καρκίνο που είναι σπάνιος σε άτομα χωρίς HIV. Μία ευκαιριακή λοίμωξη, όπως η πνευμονία, είναι αυτή η οποία εκμεταλλεύεται μοναδικές συγκυρίες, όπως ο HIV.

Αν δεν αντιμετωπιστεί, ο HIV μπορεί να εξελιχθεί σε AIDS μέσα σε μια δεκαετία. Δεν υπάρχει θεραπεία για το AIDS και, χωρίς την κατάλληλη αντιμετώπιση, το προσδόκιμο ζωής μετά τη διάγνωση είναι περίπου 3 χρόνια. Ωστόσο, αυτό το διάστημα μπορεί να βραχυνθεί αν το άτομο αναπτύξει μια σοβαρή ευκαιριακή λοίμωξη. Η αντιμετώπιση με αντιρετροϊκά φάρμακα μπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη του AIDS.

Αν, όμως, το AIDS πράγματι αναπτυχθεί, αυτό σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα έχει υποστεί πολύ σοβαρή βλάβη. Έχει εξασθενήσει τόσο πολύ που πλέον δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις περισσότερες ασθένειες και μολύνσεις. Αυτό καθιστά το άτομο ευάλωτο σε μια πληθώρα νόσων, όπως:

Φυματίωση
Κυτταρομεγαλοϊό (CMV), ένα τύπο ερπητοϊού
Πνευμονία
Καρκίνο, συμπεριλαμβανομένου του σαρκώματος Kaposi και του λεμφώματος
Μυκητώδη στοματίτιδα, μία μυκητιασική μόλυνση του στόματος και του λαιμού
Τοξοπλάσμωση, μια μόλυνση του εγκεφάλου που προκαλείται από ένα παράσιτο
Κρυπτοκοκκική μηνιγγίτιδα, μία μυκητιασική μόλυνση του εγκεφάλου
Κρυπτοσποριδίωση, μια λοίμωξη που προκαλείται από ένα εντερικό παράσιτο
Το μικρό προσδόκιμο ζωής που συνδέεται με το AIDS που αφήνεται χωρίς θεραπεία δεν είναι απόρροια του ίδιου του συνδρόμου. Αντιθέτως, είναι αποτέλεσμα των νόσων και των επιπλοκών τους που εμφανίζονται εξαιτίας του εξασθενημένου από το AIDS ανοσοποιητικού συστήματος.

HIV και AIDS: Ποια η σύνδεση μεταξύ των δύο;
Για να εμφανίσει ένα άτομο AIDS, θα πρέπει να έχει μολυνθεί με τον ιό HIV. Αλλά η μόλυνση με HIV δεν σημαίνει απαραίτητα ότι κάποιος θα αναπτύξει AIDS.

O HIV περνά από τρία στάδια:

Στάδιο 1: οξύ στάδιο, οι πρώτες εβδομάδες μετά τη μόλυνση
Στάδιο 2: λανθάνουσα περίοδος ή χρόνιο στάδιο
Στάδιο 3: AIDS
Καθώς ο HIV ελαττώνει τον πληθυσμό των CD4 κυττάρων, το ανοσοποιητικό σύστημα αποδυναμώνεται. Ένας τυπικός υγιής ενήλικας έχει περίπου 500-1500 CD4 κύτταρα ανά 0,001 ml. Ένα άτομο με HIV του οποίου τα CD4 είναι λιγότερα από 200 ανά 0,001 ml διαγιγνώσκεται με AIDS.

Το πόσο γρήγορα ο HIV εξελίσσεται μέσω του χρόνιου σταδίου διαφέρει πολύ από άτομο σε άτομο. Χωρίς την κατάλληλη θεραπεία, μπορεί να χρειαστεί και μια δεκαετία έως ότου η νόσος εξελιχθεί σε AIDS. Με την κατάλληλη θεραπεία, το χρόνιο στάδιο μπορεί να διαρκέσει για πάντα.

Δεν υπάρχει θεραπεία, αλλά υπάρχει αντιμετώπιση για τον HIV. Άτομα που λαμβάνουν αντιρετροϊκή θεραπεία συχνά έχουν ένα φυσιολογικό προσδόκιμο ζωής. Με την ίδια λογική, δεν υπάρχει θεραπεία ούτε για το AIDS. Ωστόσο, η κατάλληλη αντιμετώπιση μπορεί να αυξήσει τον αριθμό των CD4 κυττάρων σε τέτοιο βαθμό που το άτομο δεν θα θεωρείται πλέον πως έχει AIDS (περισσότερα από 200 ανά 0,001 ml). Επιπλέον η θεραπεία βοηθά και στη διαχείριση των ευκαιριακών λοιμώξεων.

Μετάδοση του HIV: Μιλώντας με γεγονότα
Ο οποιοσδήποτε μπορεί να μολυνθεί από HIV. Ο ιός μεταδίδεται μέσω των παρακάτω σωματικών υγρών:

Σπέρμα
Κολπικά και πρωκτικά υγρά
Αίμα
Μητρικό γάλα
Μερικοί τρόποι με τους οποίος ο HIV μεταδίδεται από άτομο σε άτομο περιλαμβάνουν τους εξής:

Μέσω κολπικού ή πρωκτικού σεξ: ο πλέον κοινός τρόπος μετάδοσης, ιδιαίτερα μεταξύ ομοφυλόφιλων ανδρών
Μέσω κοινής χρήσης συρίγγων, βελόνων ή άλλων αντικειμένων για την ενδοφλέβια χορήγηση φαρμάκων ή ναρκωτικών
Κατά το θηλασμό
Μέσω της έκθεσης σε μολυσμένο αίμα
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού από τη μητέρα στο μωρό
Με τη χρήση μη αποστειρωμένου εξοπλισμού τατουάζ
Με τη μάσηση της τροφής ενός μωρού πριν το ταΐσετε
Ο ιός μπορεί επίσης να μεταδοθεί μέσω μιας μετάγγισης αίματος ή μεταμόσχευσης ιστού ή οργάνου. Όμως, οι αυστηροί έλεγχοι για HIV πριν από τις μεταγγίσεις ή τις μεταμοσχεύσεις έχει καταστήσει αυτόν τον τρόπο μετάδοσης πολύ σπάνιο.

Είναι θεωρητικά δυνατό, αλλά εξαιρετικά σπάνιο, να μεταδοθεί ο ιός μέσω:

Στοματικού σεξ (μόνο αν υπάρχουν ανοιχτές πληγές ή ούλα που αιμορραγούν στο στόμα του ατόμου)
Επαφής με ανοιχτές πληγές, βλεννογόνους και αίμα ενός ατόμου που πάσχει από HIV
Δαγκώματος από άτομο που πάσχει από HIV (μόνο αν το σάλιο περιέχει αίμα ή υπάρχουν ανοιχτές πληγές στο στόμα του ατόμου)
Ο HIV ΔΕΝ μεταδίδεται μέσω:

του αέρα ή του νερού
της δερματικής επαφής
του σάλιου, του ιδρώτα ή των δακρύων (εκτός αν περιέχουν και αίμα από το προσβεβλημένο άτομο)
της κοινής χρήσης φαγητών και ποτών
της αγκαλιάς, των φιλιών, της χειραψίας
των κουνουπιών ή άλλων εντόμων
της κοινής χρήσης τουαλέτας και πετσετών
του ύπνου στο ίδιο κρεβάτι
Είναι πολύ σημαντικό να σημειωθεί πως αν ένα άτομο λαμβάνει θεραπεία για HIV και ο ιός δεν ανιχνεύεται διαρκώς στο αίμα του, είναι πρακτικά αδύνατο να τον μεταδώσει σε κάποιο άλλο άτομο.

Αίτια
Ποια είναι τα αίτια του HIV; Πώς προέκυψε η νόσος;
O HIV είναι μια παραλλαγή ενός ιού που προσβάλλει τους Αφρικανικούς χιμπατζήδες. Οι επιστήμονες εικάζουν ότι ο ιός ανοσοανεπάρκειας του πιθήκου (SIV) μεταφέρθηκε από του χιμπατζήδες στους ανθρώπους ύστερα από κατανάλωση μολυσμένου κρέατος χιμπατζή. Όταν βρέθηκε μέσα στον ανθρώπινο πληθυσμό, ο ιός μεταλλάχθηκε σε αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως HIV. Αυτό εκτιμάται ότι συνέβη περίπου το 1920.

Ο HIV μεταδιδόταν από άτομο σε άτομο σε ολόκληρη την Αφρική για αρκετές δεκαετίες. Κάποια στιγμή «μετανάστευσε» και στα υπόλοιπα μέρη του κόσμου. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν τον HIV σε δείγμα ανθρώπινου αίματος για πρώτη φορά το 1959.

Ποια είναι τα αίτια του AIDS;
Το AIDS προκαλείται από τον HIV. Ένα άτομο δεν μπορεί να αναπτύξει AIDS αν δεν έχει μολυνθεί από τον HIV.

Οι υγιείς ενήλικες έχουν 500-1500 CD4 κύτταρα ανά 0,001 ml αίματος. Χωρίς την κατάλληλη αντιμετώπιση, ο HIV συνεχίζει να πολλαπλασιάζεται και να καταστρέφει τα CD4 κύτταρα. Αν ο αριθμός τους πέσει κάτω από 200 ανά 0,001 ml, το άτομο θεωρείται πως έχει AIDS.

Επίσης, αν ένα άτομο με HIV αναπτύξει μια ευκαιριακή λοίμωξη που σχετίζεται με τον ιό, και πάλι διαγιγνώσκεται με AIDS, ακόμη κι αν έχει περισσότερα από 200 CD4.

Συμπτώματα
Ποια είναι τα πρώιμα συμπτώματα του HIV;
Οι πρώτες εβδομάδες μετά τη μόλυνση ενός ατόμου από τον ιό ονομάζονται στάδιο οξείας λοίμωξης. Σε αυτήν την περίοδο, ο ιός πολλαπλασιάζεται ταχέως και το ανοσοποιητικό σύστημα ανταποκρίνεται παράγοντας αντισώματα, πρωτεΐνες που καταπολεμούν τη μόλυνση.

Στο στάδιο της οξείας λοίμωξης, κάποια άτομα αρχικά είναι ασυμπτωματικά. Ωστόσο, πολλοί βιώνουν συμπτώματα ένα με δύο μήνες μετά τη μόλυνση, αλλά συχνά δεν συνειδητοποιούν ότι προκαλούνται από τον HIV. Αυτό συμβαίνει επειδή ομοιάζουν κατά πολύ με αυτά της γρίπης ή άλλων εποχιακών ιικών ασθενειών. Μπορεί να είναι ήπια ως μέτρια, να έρχονται και να φεύγουν και να διαρκέσουν από λίγες μέρες ως μερικές εβδομάδες.

Τα πρώιμα συμπτώματα του HIV περιλαμβάνουν:

Πονοκέφαλο
Πυρετό
Δερματικά εξανθήματα
Πονόλαιμο
Ρίγη
Ναυτία
Ανακατεμένο στομάχι
Γενικευμένο πόνο
Πρησμένους λεμφαδένες
Επειδή τα παραπάνω συμπτώματα είναι παρόμοια με αυτά της γρίπης, το άτομο που τα εμφανίζει μπορεί να μην κρίνει απαραίτητο πως πρέπει να επισκεφθεί έναν γιατρό. Όμως, ακόμα κι αν πάει στο γιατρό, εκείνος πιθανώς να υποπτευθεί γρίπη ή μονοπυρήνωση και να μην σκεφτεί καν την πιθανότητα HIV.

Ανεξάρτητα από το αν ένα άτομο εμφανίζει συμπτώματα ή όχι, κατά τη διάρκεια του σταδίου της οξείας λοίμωξης το ιικό φορτίο είναι πολύ υψηλό. Ιικό φορτίο είναι η ποσότητα του ιού που ανιχνεύεται στο αίμα. Υψηλό ιικό φορτίο σημαίνει ότι ο ιός μπορεί πολύ εύκολα να μεταδοθεί.

Τα πρώιμα HIV συμπτώματα συνήθως υποχωρούν μέσα σε λίγους μήνες, καθώς το άτομο εισέρχεται στο χρόνιο στάδιο ή αλλιώς στη λανθάνουσα περίοδο. Αυτό το στάδιο μπορεί να διαρκέσει χρόνια ή δεκαετίες με την κατάλληλη θεραπεία.

Ποια είναι η κυρίως συμπτωματολογία του HIV;
Μετά από τον πρώτο περίπου μήνα, ο HIV εισέρχεται στη λανθάνουσα περίοδο. Αυτό το στάδιο μπορεί να διαρκέσει από λίγα χρόνια ως λίγες δεκαετίες. Κάποια άτομα είναι εντελώς ασυμπτωματικά σε αυτό το στάδιο, ενώ άλλα μπορεί να εμφανίσουν ελάχιστα ή μη ειδικά συμπτώματα. Μη ειδικό είναι το σύμπτωμα που δεν υποδηλώνει κάποια συγκεκριμένη πάθηση.

Αυτά τα μη ειδικά συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

Κόπωση
Πονοκεφάλους ή άλλους πόνους
Ναυτία
Εμετούς
Δερματικά εξανθήματα
Πρησμένους λεμφαδένες
Εφίδρωση τη νύχτα
Επαναλαμβανόμενες στοματικές ή κολπικές μυκητιασικές μολύνσεις
Διάρροια
Απώλεια βάρους
Πνευμονία
Έρπητα
Όπως και στο στάδιο της οξείας λοίμωξης, έτσι και στο χρόνιο στάδιο ο HIV εξακολουθεί να είναι μολυσματικός ακόμη και χωρίς συμπτώματα και μπορεί να μεταδοθεί σε άλλα άτομα. Ωστόσο, ένα άτομο δεν μπορεί να γνωρίζει ότι πάσχει από HIV παρά μόνο αν εξεταστεί. Αν κάποιος φέρει αυτά τα συμπτώματα και πιστεύει ότι μπορεί να έχει εκτεθεί στον ιό, οφείλει να εξεταστεί.

Τα συμπτώματα σε αυτό το στάδιο μπορεί να έρχονται και να φεύγουν ή μπορεί να εξελίσσονται ραγδαία. Αυτή η εξέλιξη μπορεί να επιβραδυνθεί σημαντικά με θεραπεία. Με συστηματική χρήση της αντιρετροϊκής θεραπείας, το χρόνιο στάδιο του HIV μπορεί να διαρκέσει δεκαετίες και να μην εξελιχθεί σε AIDS, αν η θεραπεία ξεκινήσει έγκαιρα.

Είναι τα εξανθήματα σύμπτωμα του HIV;
Περίπου το 90% των ατόμων με HIV βιώνουν αλλαγές στο δέρμα τους, με τα εξανθήματα να είναι μία από τις πρώτες ενδείξεις της μόλυνσης. Γενικά ένα εξάνθημα που προκαλείται από τον HIV εμφανίζεται ως πολλές μικρές κόκκινες κηλίδες που είναι επίπεδες και ελαφρώς ανυψωμένες.

Εξάνθημα που σχετίζεται με τον HIV
Ο HIV καθιστά τα άτομα πιο επιρρεπή σε δερματοπάθειες, επειδή καταστρέφει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού που καταπολεμούν τις μολύνσεις. Μολύνσεις (πέραν του HIV) που μπορούν να προκαλέσουν εξανθήματα είναι:

Ο απλός έρπης
Ο έρπης ζωστήρας
Η μολυσματική τέρμινθος
Η εμφάνιση, η διάρκεια και η θεραπεία του εξανθήματος εξαρτώνται από την αιτία.

Εξάνθημα που σχετίζεται με φάρμακα
Ένα εξάνθημα μπορεί να προκληθεί και εξαιτίας κάποιου φαρμάκου, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του HIV ή άλλων μολύνσεων. Ένα τέτοιο εξάνθημα εμφανίζεται συνήθως μέσα σε μία με δύο εβδομάδες από την έναρξη ενός νέου φαρμάκου. Σε ορισμένες περιπτώσεις υποχωρεί μόνο του, ενώ άλλοτε είναι απαραίτητη η λήψη κάποιου φαρμάκου.

Ένα εξάνθημα εξαιτίας αλλεργικής αντίδρασης σε φάρμακο μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρό. Έτερα συμπτώματα μιας αλλεργικής αντίδρασης περιλαμβάνουν δυσκολία στην αναπνοή ή την κατάποση, ζάλη και πυρετό.

Το σύνδρομο Stevens-Johnson είναι μια σπάνια αλλεργική αντίδραση σε φάρμακο για τον HIV. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό και πρήξιμο του προσώπου και της γλώσσας. Ένα εξάνθημα με φυσαλίδες, το οποίο επηρεάζει το δέρμα και τους βλεννογόνους, εμφανίζεται και εξαπλώνεται ταχέως. Όταν έχει εξαπλωθεί στο 30% του δέρματος, ονομάζεται τοξική επιδερμική νεκρόλυση και είναι μία απειλητική για τη ζωή κατάσταση που απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα.

Μπορεί, βέβαια, τα εξανθήματα να σχετίζονται με τον HIV ή με τα φάρμακα για αυτόν, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι ένα πολύ κοινό σύμπτωμα με πολυάριθμες αιτίες.

Η συμπτωματολογία του HIV στους άνδρες: Υπάρχει κάποια διαφορά;
Τα συμπτώματα του HIV ποικίλουν από άτομο σε άτομο, αλλά είναι παρόμοια μεταξύ ανδρών και γυναικών. Μπορεί να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται κατά περιόδους ή να επιδεινώνονται σταδιακά.

Αν ένα άτομο έχει εκτεθεί στον HIV, μπορεί να έχει εκτεθεί και σε άλλα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ), όπως χλαμύδια, γονόρροια, σύφιλη και τριχομονάδα. Οι άνδρες είναι πιο πιθανό από τις γυναίκες να παρατηρήσουν συμπτώματα των ΣΜΝ, όπως πληγές στα γεννητικά όργανα. Όμως, οι άνδρες δεν αναζητούν ιατρική φροντίδα τόσο συχνά όσο οι γυναίκες.

Η συμπτωματολογία του HIV στις γυναίκες: Υπάρχει κάποια διαφορά;
Τα συμπτώματα είναι, ως επί το πλείστον, παρόμοια σε άνδρες και γυναίκες. Ωστόσο, στο σύνολό τους, τα συμπτώματα που βιώνουν οι άνδρες και οι γυναίκες μπορεί να διαφέρουν εξαιτίας των διαφορετικών κινδύνων που αντιμετωπίζουν αν έχουν HIV.

Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες με HIV βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο ΣΜΝ. Όμως, οι γυναίκες είναι λιγότερο πιθανό να παρατηρήσουν μικρά σπυράκια ή άλλες αλλαγές στα γεννητικά τους όργανα.

Επιπρόσθετα, οι γυναίκες βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο για:

Επαναλαμβανόμενες κολπικές μυκητιασικές μολύνσεις
Άλλες κολπικές λοιμώξεις, όπως βακτηριακή κολπίτιδα
Αλλαγές του έμμηνου κύκλου
Φλεγμονώδη νόσο της πυέλου
Ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), ο οποίος προκαλεί κονδυλώματα και μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας
Ένας επιπλέον κίνδυνος για τις γυναίκες (παρόλο που δεν σχετίζεται με τα συμπτώματα) είναι πως ο ιός μπορεί να μεταφερθεί στο έμβρυο κατά την εγκυμοσύνη. Όμως, η αντιρετροϊκή θεραπεία θεωρείται ασφαλής για την εγκυμοσύνη και ελαττώνει σημαντικά τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού στο έμβρυο, τόσο κατά την κύηση όσο και κατά τον τοκετό.

Επιπλέον, ο ιός μπορεί να περάσει στο μωρό μέσω του μητρικού γάλακτος. Στις ΗΠΑ, αλλά και σε άλλα μέρη του κόσμου όπου το βρεφικό γάλα του εμπορίου είναι οικονομικό και ασφαλές, συνιστάται στις γυναίκες με HIV να μην θηλάζουν τα μωρά τους. Πέρα από το γάλα σε σκόνη, υπάρχει και η επιλογή του παστεριωμένου γάλακτος από Τράπεζες Μητρικού Γάλακτος.

Ποια είναι τα συμπτώματα του AIDS;
AIDS είναι το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας. Σε αυτήν την πάθηση το ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενεί εξαιτίας του HIV που παραμένει δίχως θεραπεία για πολλά χρόνια. Αν ο HIV εντοπιστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα, τότε το άτομο δεν θα αναπτύξει AIDS.

Άτομα με HIV μπορούν να αναπτύξουν AIDS αν ο HIV διαγνωστεί πολύ αργά ή αν δεν λαμβάνουν συστηματικά την αντιρετροϊκή τους θεραπεία. Επίσης, μπορεί να αναπτύξουν AIDS αν έχουν ένα τύπο HIV ο οποίος είναι ανθεκτικός στη θεραπεία.

Χωρίς κατάλληλη και συστηματική θεραπεία, τα άτομα με HIV θα εμφανίσουν AIDS συντομότερα. Μέχρι τότε, το ανοσοποιητικό έχει εξασθενήσει σημαντικά και δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει άλλες ασθένειες και λοιμώξεις. Με τη χρήση αντιρετροϊκής θεραπείας, το άτομο μπορεί να διατηρήσει το χρόνιο στάδιο του HIV χωρίς να αναπτύξει AIDS για δεκαετίες.

Τα συμπτώματα του AIDS περιλαμβάνουν:

Χρόνια κόπωση
Γρήγορη απώλεια βάρους
Αγωνία και κατάθλιψη
Νευρολογικά προβλήματα, όπως διαταραχές στη συγκέντρωση, απώλεια μνήμης και σύγχυση
Εφίδρωση τη νύχτα
Επαναλαμβανόμενο πυρετό
Επαναλαμβανόμενη ή χρόνια διάρροια
Χρόνιους πρησμένους λεμφαδένες, κυρίως στις μασχάλες, στο λαιμό και στη βουβωνική χώρα
Οιδήματα, πληγές ή εξανθήματα στο δέρμα
Πληγές ή σπυράκια στο στόμα και τη γλώσσα, τα γεννητικά όργανα ή τον πρωκτό
Σκούρες κηλίδες κάτω από το δέρμα ή μέσα στο στόμα, τη μύτη ή τα βλέφαρα
Η αντιρετροϊκή θεραπεία ελέγχει τον ιό και συνήθως προλαμβάνει την εξέλιξή του σε AIDS. Περαιτέρω επιπλοκές και μολύνσεις του AIDS μπορούν επίσης να αντιμετωπιστούν, αλλά πάντοτε η θεραπεία προσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε ασθενούς.

Διάγνωση
Ποια τεστ χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση του HIV;
Τεστ αντισώματος/αντιγόνου
Τα τεστ αντισώματος/αντιγόνου είναι τα πλέον ευρέως χρησιμοποιούμενα τεστ. Μπορούν να δείξουν θετικά αποτελέσματα μέσα σε 18-45 ημέρες από την αρχική μόλυνση.

Τα εν λόγω τεστ ελέγχουν το αίμα για την ύπαρξη αντισωμάτων και αντιγόνων. Ένα αντίσωμα είναι ένας τύπος πρωτεΐνης που παράγεται από το σώμα για να αντιμετωπίσει μια μόλυνση. Ένα αντιγόνο, από την άλλη πλευρά, είναι ένα τμήμα του ιού που ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα.

Εξετάσεις αντισωμάτων
Αυτές οι εξετάσεις ελέγχουν το αίμα αποκλειστικά για αντισώματα. Μεταξύ 23 και 90 ημερών μετά τη μόλυνση, οι περισσότεροι άνθρωποι θα έχουν ανιχνεύσιμα αντισώματα έναντι του HIV στο αίμα ή το σάλιο.

Αυτές οι εξετάσεις πραγματοποιούνται είτε με λήψη αίματος είτε με λήψη στοματικού επιχρίσματος με μπατονέτα και δεν απαιτείται καμία προετοιμασία. Κάποια από τα εν λόγω τεστ παρέχουν αποτελέσματα μέσα σε 30 λεπτά ή λιγότερο και μπορούν να πραγματοποιηθούν στο γραφείο του γιατρού σας ή σε μια κλινική.

Υπάρχουν τεστ αντισωμάτων που μπορούν να πραγματοποιηθούν στο σπίτι:

OraQuick HIV Test: Η λήψη στοματικού επιχρίσματος με μια μπατονέτα δίνει αποτελέσματα σε 20 λεπτά.
Home Access HIV-1 Test System: Αφού το άτομο τρυπήσει το δάχτυλό του, στέλνει ένα δείγμα αίματος σε ένα πιστοποιημένο εργαστήριο. Μπορεί να διατηρήσει την ανωνυμία του και να καλέσει για τα αποτελέσματα την επόμενη εργάσιμη ημέρα.
Αν κάποιος υποπτεύεται ότι έχει μολυνθεί από τον ιό, αλλά εξετάζεται αρνητικά σε ένα κατ’ οίκον τεστ, θα πρέπει να το επαναλάβει σε 3 μήνες. Αν τα αποτελέσματα είναι θετικά, θα πρέπει να επισκεφθεί το γιατρό του για την επιβεβαίωση.

Τεστ νουκλεϊκού οξέος
Αυτή η ακριβή εξέταση δεν χρησιμοποιείται για γενικό έλεγχο. Χρησιμοποιείται σε άτομα με πρώιμα συμπτώματα του HIV ή σε όσους έχουν κάποιο γνωστό παράγοντα κινδύνου για τη νόσο. Το τεστ νουκλεϊκού οξέος δεν αναζητά αντισώματα, αλλά τον ίδιο τον ιό. Χρειάζονται από 5 ως 21 ημέρες έως ότου ο HIV γίνει ανιχνεύσιμος στο αίμα. Αυτό το τεστ συνήθως συνοδεύεται ή επιβεβαιώνεται από ένα τεστ αντισωμάτων.

Ποια είναι η περίοδος παραθύρου για τον HIV;
Αμέσως μόλις ο ιός μολύνει ένα άτομο, θα αρχίσει να πολλαπλασιάζεται εντός του σώματός του. Το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά στα αντιγόνα (τμήματα του ιού) παράγοντας αντισώματα (πρωτεΐνες που καταπολεμούν τον ιό).

Ο χρόνος μεταξύ της έκθεσης στον ιό και της στιγμής που αυτός θα γίνει ανιχνεύσιμος στο αίμα ονομάζεται περίοδος παραθύρου του ιού. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ανιχνεύσιμα αντισώματα έναντι του HIV μέσα σε 23 με 90 ημέρες από τη μόλυνση.

Αν ένα άτομο εξεταστεί για HIV κατά την διάρκεια της περιόδου παραθύρου, κατά πάσα πιθανότητα θα έχει αρνητικά αποτελέσματα. Παρόλα αυτά, μπορεί να μεταδώσει τον ιό στους άλλους σε αυτό το χρονικό διάστημα. Αν κάποιος πιστεύει πως έχει εκτεθεί στον ιό αλλά έχει αρνητικά αποτελέσματα στις εξετάσεις του σε αυτήν την περίοδο, θα πρέπει να επαναλάβει το τεστ σε λίγους μήνες για επιβεβαίωση. Επίσης, σε αυτό το διάστημα αναμονής, θα πρέπει να χρησιμοποιεί προφυλακτικό για να αποτρέψει πιθανή μετάδοση του HIV.

Κάποιος που έχει αρνητικά αποτελέσματα κατά την περίοδο παραθύρου μπορεί να επωφεληθεί από την προφύλαξη μετά την έκθεση (PEP), ένα φάρμακο που λαμβάνεται μετά την έκθεση στον ιό για να αποτρέψει την ανάπτυξη της νόσου. Το φάρμακο αυτό θα πρέπει να ληφθεί όσο το δυνατόν συντομότερα μετά την έκθεση. Ιδανικά θα πρέπει να λαμβάνεται εντός 72 ωρών.

Ένας άλλος τρόπος πρόληψης του HIV είναι η προφύλαξη πριν την έκθεση (PrEP). Η προφύλαξη πριν την έκθεση είναι ένας συνδυασμός φαρμάκων κατά του HIV και πρέπει να λαμβάνεται πριν την πιθανή έκθεση στον ιό. Μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσης ή μόλυνσης από τον ιό όταν λαμβάνεται συστηματικά.

Θεραπεία
Θεραπευτικές επιλογές για τον HIV
Η θεραπεία θα πρέπει να ξεκινά όσο τον δυνατόν συντομότερα μετά τη διάγνωση του HIV, ανεξάρτητα από το ιικό φορτίο. Η κύριος τρόπος αντιμετώπισης είναι η αντιρετροϊκή θεραπεία, ένας συνδυασμός καθημερινών φαρμάκων που στοχεύουν στον τερματισμό του πολλαπλασιασμού του ιού. Αυτό συνεισφέρει στην προστασία των CD4 κυττάρων, διατηρώντας το ανοσοποιητικό σύστημα αρκετά δυνατό για να καταπολεμήσει τη νόσο.

Η αντιρετροϊκή θεραπεία βοηθά ώστε ο HIV να μην εξελιχθεί σε AIDS και μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσής του στους άλλους.

Όταν η θεραπεία είναι αποτελεσματική, το ιικό φορτίο θα είναι μη ανιχνεύσιμο. Το άτομο εξακολουθεί να έχει HIV, αλλά ο ιός δεν είναι πια εμφανής στις εξετάσεις. Ο ιός παραμένει μέσα στο σώμα. Για αυτό, αν το άτομο σταματήσει την αντιρετροϊκή θεραπεία, το ιικό φορτίο θα αυξηθεί ξανά και ο HIV θα επιτεθεί εκ νέου στα CD4 κύτταρα.

Φαρμακευτική αγωγή για τον HIV
Περισσότερες από 25 αντιρετροϊκές θεραπείες έχουν εγκριθεί για την αντιμετώπιση του HIV. Ο τρόπος λειτουργίας τους είναι να αποτρέπουν την αναπαραγωγή του ιού και την επακόλουθη καταστροφή των CD4 κυττάρων. Προστατεύοντας αυτά τα Τ λεμφοκύτταρα, προστατεύεται και το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο μπορεί να καταπολεμήσει τη μόλυνση. Αυτό μειώνει τον κίνδυνο επιπλοκών και εξάπλωσης του ιού.

Τα αντιρετροϊκά φάρμακα κατηγοριοποιούνται σε έξι ομάδες:

Αναστολείς πρωτεασών
Νουκλεοτιδικοί αναστολείς της αντίστροφης μεταγραφάσης (NRTIs)
Μη νουκλεοτιδικοί αναστολείς της αντίστροφης μεταγραφάσης (ΝNRTIs)
Αναστολείς σύντηξης
CCR5 ανταγωνιστές
Αναστολείς της ιντεγκράσης
Θεραπευτική αγωγή
Το τμήμα Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ γενικώς προτείνει η έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής να γίνεται με τρία φάρμακα κατά του HIV από τουλάχιστον δύο διαφορετικές κατηγορίες φαρμάκων. Ο συνδυασμός αυτών αποτρέπει την ανάπτυξη ανθεκτικότητας του ιού στα φάρμακα. (Ανθεκτικότητα σημαίνει πως το φάρμακο δεν δρα πλέον κατά του ιού).

Πολλά αντιρετροϊκά φάρμακα συνδυάζονται με άλλα, ώστε ένα άτομο με HIV να παίρνει ένα με δύο χάπια την ημέρα.

Ο ιατρός θα βοηθήσει τον ασθενή να επιλέξει την καταλληλότερη για αυτόν φαρμακευτική αγωγή ανάλογα με την γενικότερη υγεία του και τις προσωπικές επιλογές. Τα φάρμακα πρέπει να λαμβάνονται κάθε μέρα και πάντοτε σύμφωνα με τις οδηγίες. Αν δεν λαμβάνονται με τον κατάλληλο τρόπο, ο ιός μπορεί να αναπτύξει ανθεκτικότητα και να χρειαστεί καινούρια αγωγή.

Οι εξετάσεις αίματος θα καθορίσουν αν η αγωγή λειτουργεί, ώστε να διατηρεί το ιικό φορτίο χαμηλό και τον αριθμό των CD4 υψηλό. Αν η θεραπεία είναι αναποτελεσματική, ο γιατρός θα την αλλάξει.

Παρενέργειες και κόστη
Οι παρενέργειες της αντιρετροϊκής θεραπείας ποικίλουν και μπορεί να περιλαμβάνουν ναυτία, πονοκεφάλους και ζαλάδα. Τα συμπτώματα αυτά, όμως, είναι προσωρινά και υποχωρούν με την πάροδο του χρόνου. Στις σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες ανήκουν το πρήξιμο του στόματος και της γλώσσας και η ηπατική ή νεφρική βλάβη. Αν οι εν λόγω παρενέργειες εμφανιστούν, ο γιατρός θα προσαρμόσει την αγωγή για να τις ελαχιστοποιήσει.

Το κόστος της αντιρετροϊκής θεραπείας ποικίλει ανάλογα με την χώρα και τον τύπο της ασφαλιστικής κάλυψης. Ορισμένες φαρμακευτικές εταιρίες έχουν προγράμματα για την ελάφρυνση του κόστους.

Πρόληψη
Πρόληψη του HIV
Παρόλο που γίνεται εκτεταμένη έρευνα, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει εμβόλιο που να αποτρέπει τη μετάδοση του HIV. Ωστόσο, ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα μπορείτε να αποτρέψετε την εξάπλωσή του.

Σεξ με προφυλάξεις
Ο πλέον κοινός τρόπος μετάδοσης του HIV είναι μέσω του κολπικού ή πρωκτικού σεξ χωρίς προφυλακτικό. Ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού εξαλείφεται πλήρως μόνο με την πλήρη αποχή από το σεξ. Παρόλα αυτά, οι πιθανότητες μετάδοσης μειώνονται σημαντικά με τη χρήση προφυλάξεων. Αν ένα άτομο ανησυχεί για τυχόν μόλυνση από τον HIV θα πρέπει:

Να εξετάζεται για HIV. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει κάποιος τόσο τη δική του κατάσταση όσο και αυτή του/της συντρόφου του.
Να εξετάζεται για άλλα ΣΜΝ. Αν κάποιος βρεθεί θετικός σε ένα ΣΜΝ, θα πρέπει να το αντιμετωπίσει έγκαιρα, καθώς η ύπαρξη ενός τέτοιου νοσήματος αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης από HIV.
Να χρησιμοποιεί προφυλακτικό. Θα πρέπει να χρησιμοποιεί ορθά το προφυλακτικό σε κάθε σεξουαλική συνεύρεση, είτε πρόκειται για κολπικό είτε για πρωκτικό σεξ. Είναι σημαντικό να θυμάστε πως τα προσπερματικά υγρά (που βγαίνουν πριν την εκσπερμάτωση) μπορεί να περιέχουν τον HIV.
Να ελαχιστοποιήσει τους σεξουαλικούς συντρόφους. Θα πρέπει να έχει ένα/μία σεξουαλικό σύντροφο με τον/την οποίο/α θα συνάψει αποκλειστική σεξουαλική σχέση.
Να λαμβάνει τη φαρμακευτική αγωγή σύμφωνα με τις οδηγίες αν έχει HIV. Αυτό ελαττώνει τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού στο σεξουαλικό σύντροφο.
Άλλες μέθοδοι πρόληψης
Άλλοι μέθοδοι πρόληψης του HIV περιλαμβάνουν:

Αποφυγή κοινής χρήσης βελόνων ή άλλων εργαλείων για την ενδοφλέβια χορήγηση φαρμάκων. Ο HIV μεταδίδεται μέσω υλικών που περιέχουν μολυσμένο αίμα.
Προφύλαξη μετά την έκθεση. Ένα άτομο που έχει εκτεθεί στον HIV θα πρέπει να επικοινωνήσει με τον γιατρό του για να λάβει προφύλαξη μετά την έκθεση, η οποία μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό. Αποτελείται από τρία αντιρετροϊκά φάρμακα που δίδονται για 28 ημέρες. Η προφύλαξη μετά την έκθεση θα πρέπει να ληφθεί όσο το δυνατόν συντομότερα, αλλά πριν περάσουν 36 ως 72 ώρες από την έκθεση.
Προφύλαξη πριν την έκθεση. Ένα άτομο που βρίσκεται σε υψηλό κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό θα πρέπει να επικοινωνήσει με το γιατρό του για την προφύλαξη πριν την έκθεση. Αν λαμβάνεται συστηματικά, μπορεί να ελαττώσει τον κίνδυνο μόλυνσης. Η προφύλαξη πριν την έκθεση είναι ένας συνδυασμός δύο φαρμακευτικών ουσιών που διατίθενται σε μορφή χαπιού.
Εμβόλιο
Υπάρχει εμβόλιο για τον HIV;
Προς το παρόν, δεν υπάρχουν εμβόλια για την πρόληψη ή την θεραπεία του HIV. Η έρευνα και οι δοκιμές σε πειραματικά εμβόλια συνεχίζονται, αλλά κανένα δεν είναι κοντά σε έγκριση για χρήση στο γενικό πληθυσμό.

Ο HIV είναι ένας περίπλοκος ιός. Μεταλλάσσεται (αλλάζει) τάχιστα και μπορεί συχνά να παρακάμπτει την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος. Μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός ατόμων με HIV αναπτύσσουν ευρέως εξουδετερωτικά αντισώματα, ένα τύπο αντισωμάτων που μπορεί να καταπολεμά ποικίλα στελέχη του ιού.

Η πρώτη μελέτη αποτελεσματικότητας εμβολίου έναντι του HIV σε επτά χρόνια είναι αυτή τη στιγμή υπό εξέλιξη στη Νότια Αφρική. Το πειραματικό εμβόλιο είναι μια ανανεωμένη εκδοχή ενός που χρησιμοποιήθηκε σε μία έρευνα του 2009 στην Ταϋλάνδη. Η παρακολούθηση των συμμετεχόντων στη συγκεκριμένη έρευνα μετά από 3,5 χρόνια έδειξε ότι το εμβόλιο είχε 31,2% επιτυχία στην πρόληψη της μόλυνσης από HIV. Αυτό είναι μέχρι στιγμής το πιο επιτυχημένο εμβόλιο έναντι του ιού.

Η τρέχουσα μελέτη περιλαμβάνει 5400 άνδρες και γυναίκες από τη Νότια Αφρική. Το 2016, σε αυτό το μέρος 270.000 άνθρωποι μολύνθηκαν από τον HIV. Τα αποτελέσματα της μελέτης αναμένονται το 2021.

Παρόλο που δεν υπάρχει εμβόλιο για την πρόληψη του HIV, οι φορείς του ιού μπορούν να επωφεληθούν από άλλα εμβόλια, ώστε να προλάβουν ασθένειες που σχετίζονται με τον HIV, όπως:

Μηνιγγίτιδα
Πνευμονία
Έρπητα ζωστήρα
Ηπατίτιδα Α και Β
Γρίπη
Έκβαση
Ζώντας με τον HIV: Συμβουλές και μακροπρόθεσμη έκβαση
Περισσότεροι από 1 εκατομμύριο άνθρωποι στις ΗΠΑ ζουν με τον HIV. Κάθε περίπτωση είναι μοναδική, αλλά με την κατάλληλη θεραπεία, η πλειονότητα των ασθενών μπορεί να ζήσει μια μεγάλη και παραγωγική ζωή.

Το σημείο-κλειδί είναι η έναρξη της αντιρετροϊκής θεραπείας όσο το δυνατόν συντομότερα. Η λήψη φαρμακευτικής αγωγής ακριβώς σύμφωνα με τις οδηγίες βοηθά τα άτομα με HIV να διατηρούν το ιικό φορτίο χαμηλό και το ανοσοποιητικό τους σύστημα δυνατό. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να επισκέπτονται το γιατρό τους τακτικά.

Άλλοι τρόποι με τους οποίους τα άτομα με HIV μπορούν να βελτιώσουν την υγεία τους περιλαμβάνουν:

Να κάνουν την υγεία τους προτεραιότητα μέσω:
Τακτικής άσκησης
Υγιεινής διατροφής
Ξεκούρασης
Αποφυγής τσιγάρου και οποιωνδήποτε παράνομων ουσιών
Άμεσης αναφοράς στο γιατρό κάθε νέου συμπτώματος.
Να εστιάσουν στην ψυχική τους υγεία. Μία πολύ καλή επιλογή είναι οι τακτικές συνεδρίες με ένα ψυχολόγο/ψυχοθεραπευτή εξειδικευμένο στα άτομα με HIV.
Να χρησιμοποιούν προφυλάξεις στο σεξ. Θα πρέπει να μιλούν ανοιχτά με τον/την σύντροφό τους, να εξετάζονται για ΣΜΝ και να χρησιμοποιούν προφυλακτικό κάθε φορά που πραγματοποιούν πρωκτικό ή κολπικό σεξ.
Να συμβουλευτούν το γιατρό τους για την προφύλαξη πριν και μετά την έκθεση. Όταν χρησιμοποιείται συστηματικά, η προφύλαξη τόσο πριν όσο και μετά την έκθεση, μπορεί να ελαττώσει τις πιθανότητες μετάδοσης. Η προφύλαξη πριν την έκθεση συνιστάται συνήθως σε άτομα χωρίς HIV που βρίσκονται σε σχέση με άτομα με HIV.
Να βρίσκονται κοντά στα αγαπημένα τους πρόσωπα. Όταν ξεκινήσουν να λένε στους γύρω τους ότι έχουν διαγνωσθεί με HIV, καλό θα ήταν να το εκμυστηρευτούν πρώτα σε άτομα εμπιστοσύνης, σε κάποιον που δεν θα τους κρίνει, αλλά θα τους δώσει δύναμη και κουράγιο.
Να λάβουν υποστήριξη. Μπορούν να ενταχθούν σε ομάδες υποστήριξης για άτομα με HIV και να έλθουν σε επαφή με άτομα που αντιμετωπίζουν τις ίδιες δυσκολίες. Ο γιατρός γνωρίζει και μπορεί να προτείνει τέτοιες ομάδες.
Το προσδόκιμο ζωής με HIV: Τι λένε τα στοιχεία;
Στη δεκαετία του 1990, ένα 20χρονο άτομο με HIV είχε ένα προσδόκιμο ζωής 19 ετών. Έως το 2011, το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε στα 53 χρόνια.

Είναι μια αλματώδης βελτίωση, η οποία οφείλεται ως επί το πλείστον στην αντιρετροϊκή θεραπεία. Με την κατάλληλη αντιμετώπιση, πολλοί πάσχοντες από HIV μπορούν να έχουν ένα φυσιολογικό ή σχεδόν φυσιολογικό προσδόκιμο ζωής.

Σαφώς πολλοί παράγοντες επηρεάζουν το προσδόκιμο ζωής ενός ατόμου με HIV, όπως:

Η ηλικία
Το ιικό φορτίο
Ο αριθμός των CD4 κυττάρων
Η χρήση φαρμάκων ή παράνομων ουσιών
Άλλες ιατρικές παθήσεις
Το κάπνισμα
Η πρόσβαση, η συνέπεια και η ανταπόκριση στη θεραπεία
Το μέρος όπου διαβιεί το άτομο επίσης παίζει ρόλο. Οι άνθρωποι στις ανεπτυγμένες χώρες είναι πιο πιθανό να έχουν πρόσβαση στην αντιρετροϊκή θεραπεία. Η συστηματική χρήση αυτών των φαρμάκων βοηθά στην πρόληψη της εξέλιξης του HIV σε AIDS. Όταν ο HIV εξελιχθεί σε AIDS, το προσδόκιμο ζωής χωρίς θεραπεία είναι περίπου 3 χρόνια. Το 2017, γύρω στα 20,9 εκατομμύρια πάσχοντες από HIV έκαναν χρήση της αντιρετροϊκής θεραπείας.

Τα στατιστικά του προσδόκιμου ζωής είναι απλώς γενικές κατευθυντήριες γραμμές. Τα άτομα με HIV θα πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους ώστε να βελτιώσουν το προσδόκιμο ζωής τους.

Στατιστικά
Στατιστικά για τον HIV
Ο HIV με νούμερα:

Το 2016, περίπου 36,7 εκατομμύρια άνθρωποι ζούσαν με HIV. Από αυτούς, τα 2,1 εκατομμύρια ήταν παιδιά κάτω των 15 ετών.
Το 2017, μόνο 20,9 εκατομμύρια άνθρωποι με HIV χρησιμοποιούσαν αντιρετροϊκή θεραπεία.
Από την έναρξη της πανδημίας, 76,1 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν μολυνθεί με HIV, ενώ οι επιπλοκές που σχετίζονται με το AIDS έχουν κοστίσει τη ζωή σε 35 εκατομμύρια ζωές.
Το 2016, 1 εκατομμύριο άνθρωποι πέθαναν από ασθένειες σχετιζόμενες με το AIDS. Αυτός ο αριθμός είναι μειωμένος σχετικά με τα 1,9 εκατομμύρια το 2005.
Οι αριθμοί εκτινάσσονται στην ανατολική και νότια Αφρική. Το 2016, 19,4 εκατομμύρια άνθρωποι σε αυτές τις περιοχές ζούσαν με HIV και προέκυψαν 790.000 νέα περιστατικά μόλυνσης από τον ιό. Η εν λόγω περιοχή έχει περισσότερους από τους μισούς φορείς του HIV παγκοσμίως.
Κάθε 9,5 λεπτά κάποιος μολύνεται με τον ιό στις ΗΠΑ. Αυτό αντιστοιχεί σε περισσότερα από 56.000 νέα περιστατικά το χρόνο. Εκτιμάται ότι 1,1 εκατομμύριο Αμερικανοί ζουν αυτή τη στιγμή με HIV και 1 στους 5 δεν το γνωρίζει καν.
Περίπου 180.000 Αμερικανίδες ζουν με HIV. Στις ΗΠΑ, σχεδόν τα μισά νέα κρούσματα συμβαίνουν σε Αφρο-Αμερικανίδες.
Δίχως θεραπεία, μία γυναίκα με HIV έχει 25% πιθανότητα να μεταδώσει τον ιό στο παιδί της κατά την εγκυμοσύνη ή το θηλασμό. Με την λήψη αντιρετροϊκής θεραπείας κατά την κύηση και την αποφυγή του θηλασμού, ο κίνδυνος μειώνεται κάτω από 2%.
Στη δεκαετία του 1990, ένα 20χρονο άτομο με HIV είχε ένα προσδόκιμο ζωής 19 ετών. Έως το 2011, το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε στα 53 χρόνια. Σήμερα, το προσδόκιμο είναι σχεδόν φυσιολογικό αν η αντιρετροϊκή θεραπεία ξεκινήσει έγκαιρα μετά τη μόλυνση.

Διαβήτης τύπου 1

Ο ορισμός του διαβήτη τύπου 1
Ο διαβήτης τύπου 1 είναι μια χρόνια ασθένεια. Σε άτομα με διαβήτη τύπου 1, τα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη καταστρέφονται και έτσι το σώμα αδυνατεί να παράγει το συγκεκριμένο μόριο.

Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που βοηθά τα κύτταρα του σώματος να χρησιμοποιούν την γλυκόζη για ενέργεια. Το σώμα λαμβάνει γλυκόζη από την τροφή. Η ινσουλίνη επιτρέπει στη γλυκόζη να περάσει από το αίμα σε όλα κύτταρα του σώματος.

Όταν τα κύτταρα έχουν αρκετή γλυκόζη, το ήπαρ και οι μυϊκοί ιστοί αποθηκεύουν την πλεονάζουσα γλυκόζη, που ονομάζεται επίσης σάκχαρο του αίματος, με τη μορφή γλυκογόνου. Το γλυκογόνο καταβολίζεται σε γλυκόζη και απελευθερώνεται στο αίμα όταν χρειάζεστε ενέργεια μεταξύ των γευμάτων, κατά τη διάρκεια της άσκησης ή κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Στον διαβήτη τύπου 1, το σώμα δεν μπορεί να επεξεργαστεί τη γλυκόζη, λόγω της έλλειψης ινσουλίνης. Επομένως, η γλυκόζη από το φαγητό δεν μπορεί να φτάσει στα κύτταρα. Αυτό συνεπάγεται την αυξημένη συγκέντρωσή της στο αίμα. Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου μπορούν να οδηγήσουν σε βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα προβλήματα.

Διαβήτης τύπου 1 έναντι διαβήτη τύπου 2
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι διαβήτη: ο τύπος 1 και ο τύπος 2. Έχουν παρόμοια συμπτώματα και με την πάροδο του χρόνου μπορούν να οδηγήσουν σε πολλές ίδιες επιπλοκές. Ωστόσο, είναι δύο πολύ διαφορετικές ασθένειες.

Ο διαβήτης τύπου 1 είναι το αποτέλεσμα του οργανισμού που δεν παράγει ινσουλίνη. Η λήψη ινσουλίνης είναι απαραίτητη για την επιβίωση, για να μεταφερθεί η γλυκόζη από την κυκλοφορία του αίματος στα κύτταρα του σώματος.

Στα άτομα με διαβήτη τύπου 2, τα κύτταρα έχουν σταματήσει να ανταποκρίνονται καλά στην ινσουλίνη. Το σώμα αγωνίζεται να μεταφέρει τη γλυκόζη από το αίμα στα κύτταρα, παρά τα επαρκή επίπεδα της ορμόνης. Με την πάροδο του χρόνου το σώμα σταματά να παράγει επαρκή ινσουλίνη.

Ο διαβήτης τύπου 1 αναπτύσσεται πολύ γρήγορα και τα συμπτώματα είναι προφανή. Στα άτομα με διαβήτη τύπου 2, η πάθηση μπορεί να υποβόσκει για πολλά χρόνια. Στην πραγματικότητα, ένα άτομο με διαβήτη τύπου 2 μπορεί να μην γνωρίζει ότι πάσχει από αυτόν έως ότου εκδηλώσει μια επιπλοκή.

Οι δύο τύποι διαβήτη προκαλούνται από διαφορετικές αιτίες και έχουν μοναδικούς παράγοντες κινδύνου.

Παράγοντες κινδύνου του διαβήτη τύπου 1
Οι προδιαθεσικοί παράγοντες για τον διαβήτη τύπου 1 δεν είναι πλήρως κατανοητοί. Εντούτοις, έχουν εντοπιστεί αρκετοί εξ αυτών.

Οικογενειακό ιστορικό
Το οικογενειακό ιστορικό μπορεί να είναι σημαντικό σε ορισμένες περιπτώσεις διαβήτη τύπου 1. Εάν ένα μέλος της οικογένειάς σας πάσχει από την ασθένεια, βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξής της.

Αρκετά γονίδια έχουν συνδεθεί με αυτή την πάθηση. Ωστόσο, δεν είναι απαραίτητο ότι όλοι όσοι φέρουν τα εν λόγω γονίδια θα αναπτύξουν διαβήτη τύπου 1. Πολλοί ερευνητές και γιατροί πιστεύουν ότι κάποια άγνωστη μέχρι στιγμής αιτία πυροδοτεί το διαβήτη τύπου 1 σε κάποια άτομα, ενώ σε άλλα όχι.

Φυλή
Η φυλή μπορεί να είναι ένας παράγοντας κινδύνου για τον διαβήτη τύπου 1. Η νόσος είναι πιο κοινή στους λευκούς από ό,τι σε άλλες φυλές.

Περιβαλλοντικοί παράγοντες
Μερικοί ιοί μπορεί να προκαλέσουν διαβήτη τύπου 1. Δεν είναι, ωστόσο, ξεκάθαρο ποιοι ακριβώς είναι αυτοί.

Επιπροσθέτως, οι άνθρωποι που ζουν σε ψυχρό κλίμα είναι πιο πιθανό να έχουν αυτό το είδος διαβήτη. Οι γιατροί διαγιγνώσκουν επίσης περισσότερες περιπτώσεις τύπου 1 το χειμώνα από ό,τι το καλοκαίρι.

Διαβήτης τύπου 1 στα παιδιά
Ο διαβήτης τύπου 1 ήταν κάποτε γνωστός ως νεανικός διαβήτης. Αυτό συμβαίνει επειδή συχνά διαγιγνώσκεται σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες. Συγκριτικά, ο διαβήτης τύπου 2 διαγιγνώσκεται συνήθως σε ηλικιωμένους. Ωστόσο, και οι δύο τύποι μπορούν να διαγνωστούν σχεδόν σε οποιαδήποτε ηλικία.

Τα συμπτώματα του διαβήτη στα παιδιά περιλαμβάνουν:

απώλεια βάρους
νυχτερινή ενούρηση ή συχνοουρία
αίσθηση αδυναμίας ή κούρασης
συχνή αίσθηση πείνας ή δίψας
αλλαγές στη διάθεση
θολή όραση
Όπως και οι ενήλικες, τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1 υποβάλλονται σε θεραπεία με ινσουλίνη.

Η πρώτη γενιά ενός τεχνητού παγκρέατος εγκρίθηκε πρόσφατα για χρήση σε παιδιά. Αυτή η συσκευή τοποθετείται κάτω από το δέρμα. Ο ρόλος της είναι να μετράει συνεχώς το σάκχαρο του αίματος, απελευθερώνοντας αυτόματα τη σωστή ποσότητα ινσουλίνης ανάλογα με τις ανάγκες.

Τα περισσότερα παιδιά εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τις παραδοσιακές μεθόδους με ενέσεις ινσουλίνης και παρακολούθηση της γλυκόζης. Στα μικρά παιδιά ειδικά, αυτό απαιτεί ιδιαίτερα τη συνεισφορά των γονέων, ώστε αυτά να παραμείνουν ασφαλή και υγιή.

Τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1 μπορούν να έχουν μια κανονική, υγιή και πλήρη ζωή.

Προσδόκιμο ζωής και στατιστικά στοιχεία
Επί του παρόντος, περισσότεροι από 1,25 εκατομμύρια Αμερικανοί ζουν με διαβήτη τύπου 1. Κάθε χρόνο, άλλα 40.000 άτομα στις Ηνωμένες Πολιτείες διαγιγνώσκονται με αυτή τη νόσο. Παρά αυτούς τους μεγάλους αριθμούς, οι περιπτώσεις διαβήτη τύπου 1 αποτελούν μόνο το 5% όλων των περιπτώσεων διαβήτη στις ΗΠΑ.

Ο διαβήτης (τύπου 1 και τύπου 2) είναι η έβδομη βασική αιτία θανάτου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μια αυστραλιανή μελέτη που εξέτασε δεδομένα από το 1997 έως το 2010 διαπίστωσε ότι το μέσο προσδόκιμο ζωής ενός ατόμου με διαβήτη τύπου 1 είναι 12 χρόνια μικρότερο από τον μέσο πληθυσμό.

Η σωστή διαχείριση της κατάστασης μπορεί να συμβάλει στη μείωση των επιπλοκών και στην παράταση του προσδόκιμου ζωής.

Γενετικοί παράγοντες
Οι ερευνητές δεν έχουν καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα όσον αφορά στο τι προκαλεί τον διαβήτη τύπου 1. Ωστόσο, πιστεύουν ότι τα γονίδια μπορεί να διαδραματίζουν κάποιο ρόλο.

Τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 γεννιούνται με προδιάθεση για ανάπτυξη της νόσου. Φαίνεται ότι κληρονομείται από γενιά σε γενιά. Δεν είναι σαφές, όμως, πώς λειτουργεί αυτό το μοτίβο κληρονομικότητας και γιατί κάποιοι άνθρωποι μιας οικογένειας θα αναπτύξουν διαβήτη, ενώ άλλοι όχι.

Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει ορισμένες κληρονομήσιμες γονιδιακές παραλλαγές που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ενός ατόμου. Ωστόσο, μόνο το 5% των ανθρώπων με αυτές τις παραλλαγές αναπτύσσουν εν τέλει διαβήτη τύπου 1.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα γονίδια είναι μόνο ένα μέρος της εξίσωσης. Θεωρούν ότι κάτι άλλο πυροδοτεί την ασθένεια σε ανθρώπους που έχουν κληρονομήσει τα συγκεκριμένα γονίδια. Ένας ιός είναι ένα πιθανό έναυσμα.

Για παράδειγμα, ακόμα και οι ομοζυγωτικοί δίδυμοι, που έχουν όλα τα γονίδια ίδια, μπορεί να μην αναπτύξουν και οι δύο την ασθένεια. Εάν ο ένας δίδυμος έχει διαβήτη τύπου 1, ο άλλος εμφανίζει τη νόσο σε λιγότερες από τις μισές περιπτώσεις όπου φέρουν τα «ενοχοποιημένα» γονίδια. Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι τα γονίδια δεν είναι ο μόνος παράγοντας.

Κετογονική διατροφή
Η κετογονική διατροφή έχει δείξει ορισμένα οφέλη για τα άτομα με διαβήτη τύπου 2. Η δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και να οδηγήσει σε απώλεια βάρους, στόχος για πολλούς ανθρώπους με τύπο 2.

Για τον διαβήτη τύπου 1, ωστόσο, η κετογονική διατροφή δεν έχει μελετηθεί καλά. Μέχρι σήμερα, η γενική διατροφική σύσταση για αυτόν τον τύπο διαβήτη είναι μια δίαιτα χαμηλών υδατανθράκων. Ωστόσο, οι ερευνητές εξετάζουν τα πιθανά οφέλη και την ασφάλεια μιας δίαιτας που περιορίζει τους υδατάνθρακες ακόμη περισσότερο για τα άτομα με διαβήτη τύπου 1.

Μία μικρή μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 που ακολούθησαν την κετογονική διατροφή για περισσότερο από δύο χρόνια εμφάνισαν καλύτερα αποτελέσματα αιμοσφαιρίνης A1c και γλυκαιμικού ελέγχου (Τι είναι ο γλυκαιμικός δείκτης;). Ωστόσο, αυτά τα άτομα είχαν επίσης υψηλότερα λιπίδια στο αίμα και λιγότερα επεισόδια υπογλυκαιμίας. Η μακροπρόθεσμη ασφάλεια της διατροφής αυτής είναι άγνωστη.

Αν σας ενδιαφέρει να δοκιμάσετε την εν λόγω διατροφή και έχετε διαβήτη τύπου 1, ξεκινήστε μιλώντας με το γιατρό σας. Μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν πιστοποιημένο διαιτολόγο/διατροφολόγο για να σας βοηθήσει να βρείτε ένα πλάνο που είναι κατάλληλο για εσάς.

Εγκυμοσύνη
Η εγκυμοσύνη παρουσιάζει μοναδικές προκλήσεις σε άτομα που έχουν διαβήτη τύπου 1. Ωστόσο, είναι πιθανό να έχετε μια καλή εγκυμοσύνη και ένα υγιές μωρό παρά την ύπαρξη της νόσου.

Το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να θυμάστε αν περιμένετε ή προσπαθείτε να μείνετε έγκυος και έχετε διαβήτη τύπου 1 είναι πως ό,τι κάνετε στο σώμα σας, το κάνετε και στο μωρό σας. Γυναίκες με υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα κυοφορούν μωρά με υψηλά επίπεδα σακχάρου επίσης.

Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορούν να οδηγήσουν σε επιπλοκές, όπως το υψηλό βάρος γέννησης, επιπλοκές στην καισαρική, πρόωρο τοκετό, χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, υψηλή αρτηριακή πίεση, ακόμη και θνησιμότητα.

Εάν έχετε διαβήτη τύπου 1 και θέλετε να μείνετε έγκυος ή αν διαπιστώσετε ότι είστε έγκυος, μιλήστε αμέσως με το γιατρό σας. Θα συζητήσει μαζί σας τις αλλαγές που θα χρειαστεί να κάνετε για να διασφαλίσετε ότι τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας θα παραμείνουν σταθερά και ασφαλή για εσάς και το μωρό σας.

Είναι καλύτερο να σχεδιάσετε εκ των προτέρων την εγκυμοσύνη και να συζητήσετε με τον γιατρό σας για τον διαβήτη και τα επίπεδα σακχάρου σας.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, πιθανόν να χρειάζεται να επισκέπτεστε τον γυναικολόγο πιο συχνά. Μπορεί επίσης να χρειαστεί να προσαρμόσετε τη φαρμακευτική αγωγή και την ινσουλίνη καθ’ όλη τη διάρκειά της.

Κατανάλωση αλκοόλ
Για τα άτομα με διαβήτη τύπου 1, το αλκοόλ μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα βραχυπρόθεσμα. Με την πάροδο του χρόνου, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές του διαβήτη.

Το ήπαρ είναι υπεύθυνο για την επεξεργασία και την απομάκρυνση του αλκοόλ από το σώμα. Συμμετέχει επίσης στη διαχείριση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Εάν έχετε διαβήτη τύπου 1 και πίνετε αλκοόλ, το σώμα σας επιβραδύνει τη διαχείριση του σακχάρου προκειμένου να μεταβολίσει το αλκοόλ.

Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλά επίπεδα σακχάρου, αμέσως και για έως και 12 ώρες μετά την κατανάλωση. Είναι σημαντικό να ελέγχετε το σάκχαρό σας πριν καταναλώσετε αλκοόλ και να συνεχίσετε να το παρακολουθείτε και μετά.

Ασφαλείς ασκήσεις
Η σωματική άσκηση μπορεί να είναι δύσκολη για τους ασθενείς με διαβήτη τύπου 1, αλλά είναι ένα σημαντικό μέρος του υγιεινού τρόπου ζωής που είναι ζωτικός για αυτούς

Τα άτομα που πάσχουν από τη νόσο πρέπει να επιδιώκουν να ασκούνται τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα. Δεν πρέπει να έχουν περισσότερες από δύο συνεχόμενες ημέρες χωρίς άσκηση. Η αερόβια άσκηση είναι ιδιαίτερα βοηθητική, όπως και η γυμναστική αντοχής και δύναμης.

Αυτό που παραμένει ασαφές, ωστόσο, έγκειται στο ποια είναι η καλύτερη πρακτική για τη διαχείριση της γλυκόζης αίματος κατά τη διάρκεια της άσκησης. Αυτό συμβαίνει επειδή τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορούν να αυξηθούν ή μειωθούν επικίνδυνα κατά τη διάρκεια και μετά την γυμναστική, καθώς τα κύτταρα του σώματός σας αρχίζουν να χρησιμοποιούν την ινσουλίνη ή να διακινούν πιο αποτελεσματικά τη γλυκόζη.

Οι ειδικοί πιστεύουν ότι τα άτομα με διαβήτη που ασκούνται τακτικά βελτιώνουν την υγεία τους. Αυτό μπορεί να απαιτήσει την συνεργασία με το γιατρό σας ή άλλον ειδικό για να βρείτε ένα πρόγραμμα εκγύμνασης κατάλληλο για εσάς.

Συμπτώματα
Παρακάτω αναφέρονται τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου 1:

υπερβολική πείνα
υπερβολική δίψα
θολή όραση
κούραση
συχνουρία
δραματική απώλεια βάρους σε σύντομο χρονικό διάστημα
Ένας ασθενής μπορεί επίσης να αναπτύξει κετοξέωση (σχηματισμός οξέων στο αίμα), μια επιπλοκή του διαβήτη. Τα συμπτώματα αυτής της κατάστασης περιλαμβάνουν:

γρήγορη αναπνοή
ξηροδερμία και ξηροστομία
κατακόκκινο πρόσωπο
φρουτώδη οσμή αναπνοής
ναυτία
εμετό ή στομαχικό άλγος
Εάν έχετε ένα ή περισσότερα συμπτώματα διαβήτη τύπου 1, πρέπει να επισκεφθείτε το γιατρό σας. Αλλά εάν έχετε συμπτώματα κετοξέωσης, πρέπει να ζητήσετε αμέσως ιατρική βοήθεια. Η κετοξέωση είναι επείγουσα ιατρική κατάσταση.

Αίτια
Η ακριβής αιτία του διαβήτη τύπου 1 είναι άγνωστη. Ωστόσο, θεωρείται ότι είναι μια αυτοάνοση ασθένεια. Το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού προσβάλλει τα βήτα κύτταρα στο πάγκρεας τα οποία παράγουν ινσουλίνη. Επιστημονικά, δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητό γιατί συμβαίνει αυτό. Γενετικά και περιβαλλοντικά στοιχεία, όπως οι ιοί, μπορεί να διαδραματίζουν κάποιο ρόλο.

Διάγνωση
Ο διαβήτης τύπου 1 συνήθως διαγιγνώσκεται μέσω μιας σειράς εξετάσεων. Κάποιες μπορούν να διεξαχθούν γρήγορα, ενώ κάποιες άλλες απαιτούν ώρες προετοιμασίας ή παρακολούθησης.

Ο συγκεκριμένος τύπος διαβήτη συχνά αναπτύσσεται γρήγορα. Οι ασθενείς διαγιγνώσκονται εάν πληρούν ένα από τα ακόλουθα κριτήρια:

γλυκόζη αίματος μετά από νηστεία > 126 mg/dL σε δύο ξεχωριστές μετρήσεις
γλυκόζη αίματος με τυχαία δειγματοληψία > 200 mg/dL, μαζί με συμπτώματα του διαβήτη
αιμοσφαιρίνη A1c > 6.5 σε δύο ξεχωριστές μετρήσεις
Αυτά τα κριτήρια χρησιμοποιούνται επίσης για τη διάγνωση του διαβήτη τύπου 2. Στην πραγματικότητα, τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 μερικές φορές διαγιγνώσκονται λανθασμένα ως άτομα με διαβήτη τύπου 2.

Ένας γιατρός μπορεί να μην συνειδητοποιήσει ότι έχετε διαγνωστεί εσφαλμένα μέχρι να αρχίσετε να αναπτύσσετε επιπλοκές ή να επιδεινώνονται τα συμπτώματα παρά τη θεραπεία.

Όταν το σάκχαρο του αίματος φτάσει σε τόσο υψηλή συγκέντρωση ώστε να εμφανιστεί διαβητική κετοξέωση, θα αρρωστήσετε πολύ σοβαρά. Αυτός είναι συχνά ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι καταλήγουν στο νοσοκομείο ή σε κάποιο ιατρείο, όπου και διαγιγνώσκεται ο διαβήτης τύπου 1.

Εάν έχετε οποιοδήποτε από τα συμπτώματα του διαβήτη, ο γιατρός σας θα σας ζητήσει ορισμένες εξετάσεις.

Θεραπεία
Εάν έχετε διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 1, το σώμα σας δεν μπορεί να παράγει τη δική του ινσουλίνη. Θα χρειαστεί να παίρνετε ινσουλίνη για να βοηθήσετε τον οργανισμό σας να χρησιμοποιεί τα σάκχαρα του αίματος. Υπάρχουν επίσης και άλλες θεραπείες που μπορεί να φανούν αποτελεσματικές στον έλεγχο των συμπτωμάτων του διαβήτη τύπου 1.

Ινσουλίνη
Τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 πρέπει να λαμβάνουν ινσουλίνη καθημερινά, συνήθως μέσω μιας ένεσης.

Μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν μια αντλία ινσουλίνης. Η αντλία εγχέει ινσουλίνη μέσω μιας ειδικής εγκοπής στο δέρμα. Η μέθοδος αυτή προσφέρει το πλεονέκτημα ότι δεν χρειάζεται να τρυπιούνται με μια βελόνα. Μπορεί επίσης να βοηθήσει στη εξισορρόπηση των υψηλών και χαμηλών επιπέδων του σακχάρου στο αίμα.

Η ποσότητα της ινσουλίνης που χρειάζεστε ποικίλλει καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 ελέγχουν τακτικά το σάκχαρο του αίματός τους για να υπολογίσουν πόση ινσουλίνη χρειάζονται κάθε δεδομένη στιγμή. Η δίαιτα και η άσκηση μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι ινσουλίνης. Ο γιατρός σας μπορεί να σας προτείνει να δοκιμάσετε περισσότερους από έναν για να βρείτε αυτόν που σας ταιριάζει καλύτερα.

Μετφορμίνη
Η μετφορμίνη είναι ένας τύπος από του στόματος χορηγούμενου φαρμάκου για διαβήτη. Για πολλά χρόνια, χρησιμοποιούνταν μόνο σε άτομα με διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο, ορισμένα άτομα με διαβήτη τύπου 1 μπορούν να αναπτύξουν αντίσταση στην ινσουλίνη. Αυτό σημαίνει ότι η ινσουλίνη που λαμβάνουν ενδοφλέβια δεν λειτουργεί όπως πρέπει.

Η μετφορμίνη συμβάλλει στη μείωση του σακχάρου στο αίμα μειώνοντας την παραγωγή του στο ήπαρ. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συμβουλεύσει να λαμβάνετε και μετφορμίνη, πέρα από την ινσουλίνη.

Εμβόλια
Το εμβόλιο κατά της φυματίωσης μπορεί να λειτουργήσει ως θεραπεία για άτομα με διαβήτη τύπου 1. Μια πολύ μικρή μελέτη διαπίστωσε ότι οι εν λόγω ασθενείς που έλαβαν δύο ενέσεις εμβολίου bacillus Calmette-Guérin (BCG) είδαν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα να σταθεροποιούνται για τουλάχιστον πέντε χρόνια.

Αυτή η επιλογή δεν είναι ακόμη διαθέσιμη στην αγορά. Είναι ακόμα υπό δοκιμή και δεν έχει εγκριθεί από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA). Ωστόσο, έχει προοπτικές για την μελλοντική θεραπεία του διαβήτη τύπου 1.

Άλλα φάρμακα
Ένα νέο από τους στόματος χορηγούμενο φάρμακο βρίσκεται στον ορίζοντα για άτομα με διαβήτη τύπου 1. Η σοταγλιφλοζίνη (Zynquista) αναμένει την έγκριση του FDA. Αν πάρει το πράσινο φως, αυτό το φάρμακο θα είναι το πρώτο από του στόματος φάρμακο που έχει σχεδιαστεί για να χρησιμοποιείται παράλληλα με την ινσουλίνη σε άτομα με διαβήτη τύπου 1.

Το συγκεκριμένο φάρμακο λειτουργεί για τη μείωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα αναγκάζοντας το σώμα να την αποβάλει με τα ούρα και μειώνοντας την απορρόφησή της στο έντερο. Παρόμοια φάρμακα υπάρχουν ήδη για άτομα με διαβήτη τύπου 2, αλλά δεν έχουν εγκριθεί για άτομα με τύπου 1.

Διατροφή και άσκηση
Τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 πρέπει να τρώνε προγραμματισμένα γεύματα και σνακς για να διατηρούν σταθερό το σάκχαρο του αίματος. Ένας διαιτολόγος που είναι εξειδικευμένος στο διαβήτη μπορεί να βοηθήσει στην στοιχειοθέτηση ενός σχεδίου διατροφής.

Η σωματική άσκηση βοηθά επίσης να μειωθούν τα επίπεδα σακχάρου. Μπορεί να χρειαστεί να προσαρμόσετε τις ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα με το επίπεδο της εκγύμνασής σας.

Επιπλοκές
Υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να προκαλέσουν βλάβη σε διάφορα μέρη του σώματος. Εάν ο διαβήτης δεν αντιμετωπιστεί σωστά, αυξάνει τον κίνδυνο των παρακάτω επιπλοκών:

αυξημένος κίνδυνο καρδιακής προσβολής
οφθαλμολογικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της τύφλωσης
νευρική βλάβη
δερματικές μολύνσεις, ειδικά στα πόδια, που σε σοβαρές περιπτώσεις απαιτούν ακρωτηριασμό
νεφρική βλάβη
Ο διαβήτης μπορεί να βλάψει τα νεύρα σας και να οδηγήσει σε μια κατάσταση που ονομάζεται διαβητική νευροπάθεια, ιδιαίτερα κοινή στα πόδια. Μικρά κοψίματα, ειδικά στο κάτω μέρος των πελμάτων σας, μπορούν γρήγορα να μετατραπούν σε σοβαρά έλκη και λοιμώξεις, ειδικά εάν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα δεν ελέγχονται.

Αυτό συμβαίνει επειδή δεν μπορείτε να αισθανθείτε ή να δείτε τα κοψίματα κι έτσι δεν τα αντιμετωπίζετε. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να ελέγχετε τα πόδια σας τακτικά εάν έχετε διαβήτη. Αν παρατηρήσετε τυχόν τραύματα, ενημερώστε το γιατρό σας αμέσως.

Σύνοψη
Η ζωή με τον διαβήτη τύπου 1
Ο διαβήτης τύπου 1 είναι μια χρόνια ασθένεια χωρίς θεραπεία. Ωστόσο, οι ασθενείς μπορούν να ζήσουν μια μακρά και υγιή ζωή με την κατάλληλη αντιμετώπιση, όπως τη λήψη ινσουλίνης, την υγιεινή διατροφή και την άσκηση.

Πηγή:

1. Diabetes, type 1. (2018).report.nih.gov/NIHfactsheets/ViewFactSheet.aspx?csid=120

2. Genetics of diabetes. (2017).diabetes.org/diabetes-basics/genetics-of-diabetes.html

3. Statistics about diabetes. (2018).diabetes.org/diabetes-basics/statistics/

4. Symptoms & causes of diabetes. (2016).niddk.nih.gov/health-information/diabetes/overview/symptoms-causes

5. Type 1 diabetes. (2019).ghr.nlm.nih.gov/condition/type-1-diabetes#genes

6. Type 1 or type 2 diabetes and pregnancy. (2018).cdc.gov/pregnancy/diabetes-types.html