Η συχνότητα των επεισοδίων ατμοσφαιρικής σκόνης από την έρημο αυξάνεται στην Κύπρο, προκαλώντας αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών. Τα επεισόδια αυτά συνδέονται με την επιδείνωση αναπνευστικών και καρδιαγγειακών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών αρρυθμιών. Ένας από τους βασικούς στόχους της μελέτης LIFE-MEDEA ήταν να εξετάσει κατά πόσο η υγεία των ασθενών με καρδιακές αρρυθμίες (κολπική μαρμαρυγή) μπορεί να βελτιωθεί, όταν βελτιώνεται η ποιότητα του αέρα στους εσωτερικούς χώρους της κατοικίας τους, κατά τη διάρκεια μιας περιόδου με συχνά επεισόδια σκόνης.
Για την επίτευξη του πιο πάνω στόχου, εντάχθηκαν στη μελέτη 78 ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή που είχαν εμφυτευμένους καρδιακούς βηματοδότες σε Κύπρο και Κρήτη, οι οποίοι συμμετείχαν σε παρεμβάσεις με στόχο την ελαχιστοποίηση της έκθεσής τους στην ατμοσφαιρική σκόνη. Οι παρεμβάσεις περιλάμβαναν την εγκατάσταση καθαριστών αέρα στις κατοικίες των ασθενών, καθώς και παροχή έγκαιρης ενημέρωσης μέσω μυνήματος στο κινητό για επερχόμενα επεισόδια καταιγίδων σκόνης, μαζί με τις κατάλληλες οδηγίες για το πώς να ελαχιστοποιηθεί η έκθεσή τους στα υψηλά επίπεδα αιωρούμενων σωματιδίων που τα χαρακτηρίζει. Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για περίοδο περίπου 6 μηνών κατά μέσο όρο για να εκτιμηθεί το όφελος των παραπάνω παρεμβάσεων. Η παρακολούθηση πραγματοποιήθηκε μέσω των καταγραφών των βηματοδοτών τους, αλλά και μέσω μηνιαίων τηλεφωνικών ερωτηματολογίων όπως το ερωτηματολόγιο AFEQT (Atrial Fibrillation Effect on QualiTy of life), το οποίο στοχεύει στην αξιολόγηση της ποιότητας ζωής των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή.
Κατά τη διάρκεια της μελέτης, παρατηρήθηκε πως οι ασθενείς που λάμβαναν τις ενημερώσεις στο κινητό και είχαν εγκατεστημένο καθαριστή αέρα στο σπίτι, εμφάνισαν μειωμένο αριθμό αρρυθμιών στην καταγραφή του βηματοδότη κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης, συγκριτικά με ασθενείς που δεν λάμβαναν καμία ενημέρωση και δεν είχαν καθαριστή αέρα. Παράλληλα, οι ασθενείς που λάμβαναν ενημερώσεις και είχαν εγκατεστημένο καθαριστή αέρα ανέφεραν βελτίωση στα συμπτώματά τους μέσω του ερωτηματολογίου AFEQT κατά τη διάρκεια της παρέμβασης. Βελτίωση επίσης παρατηρήθηκε και σε ασθενείς οπού η παρέμβαση περιλάμβανε μόνο τον περιορισμό τους σε εσωτερικό χώρο κατά την διάρκεια επεισοδίου σκόνης. Αντιθέτως, κατά την ιδιά περίοδο, οι ασθενείς που δεν λάμβαναν μηνύματα και δεν είχαν καθαριστή αέρα ανέφεραν επιδείνωση της ποιότητας ζωής τους (Εικόνα).
Τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης LIFE MEDEA καταδεικνύουν πως η βελτίωση της ποιότητας του αέρα σε εσωτερικούς χώρους μέσω της χρήσης καθαριστών αέρα, καθώς και η συμμόρφωση με τις προειδοποιήσεις για επερχόμενες καταιγίδες σκόνης στην έρημο, μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα και την επιβάρυνση της νόσου, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή.
Συνολικά, η μελέτη αυτή περιλάμβανε έναν σχετικά μικρό αριθμό ασθενών, ωστόσο τα ενθαρρυντικά αυτά αποτελέσματα μπορούν να καθοδηγήσουν τη διεξαγωγή μεγαλύτερων ερευνών. Οι επόμενες μελέτες θα μπορούσαν να αξιολογήσουν κατά πόσο αυτού του είδους οι παρεμβάσεις μπορούν να μειώσουν την ανάγκη για επείγουσα ιατρική περίθαλψη ή νοσηλεία σε ασθενείς με καρδιακές αρρυθμίες. Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα LIFE MEDEA είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα https://www.life-medea.eu/ και στη σελίδα του προγράμματος στο Facebook https://www.facebook.com/lifemedea.
Συγγραφή: Μάριος Λεμονάρης,1,2 Ιωάννης Αναστασίου3
1. Εργαστήριο Αναπνευστικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κύπρου
2. Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
3. Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου, Καρδιολογική Κλινική