Είναι πλέον ευρέως γνωστό ότι η νόσος Covid-19 μπορεί να επηρεάσει δυσανάλογα τα άτομα με καρδιαγγειακή νόσο. Ανησυχία έχει προκληθεί σχετικά με πιθανή επιβλαβή επίδραση των αναστολέων του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ACE) και των αναστολέων των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης (ARBs). Εξακολουθούν να γίνονται μελέτες για τα εν λόγω φάρμακα χωρίς μέχρι τώρα να έχει αποδειχθεί δυσμενής συσχέτιση με τη νόσο Covid-19. Η παρακάτω μελέτη (δημοσιεύθηκε χθες στο NEJM), αναφέρεται στους παράγοντες κινδύνου για θανατηφόρο εξέλιξη της νόσου Covid-19 και έρχεται να ενισχύσει την τρέχουσα γνώση ότι η λήψη των αντιυπερτασικών ACE και ARBs εν μέσω πανδημίας, δεν είναι επιβλαβής.
Επειδή υπάρχει καταιγισμός πληροφοριών αυτή την περίοδο, κρίνεται σκόπιμο να παρατεθούν αρχικά τα συμπεράσματα της μελέτης και κατόπιν ο σχεδιασμός της.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
- Ο κίνδυνος διπλασιάζεται σε ηλικία >65 έτη.
- Ο κίνδυνος μειώνεται κατά 20% στις γυναίκες.
- Ο κίνδυνος είναι διπλάσιος επί στεφανιαίας νόσου, συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας και αρρυθμιών.
- Ο κίνδυνος τριπλασιάζεται επί χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ).
- Οι καπνιστές έχουν πολλαπλάσιο κίνδυνο.
- Η λήψη των αντιυπερτασικών ACE και ARBs δεν συνοδεύεται από αυξημένο κίνδυνο.
- Ενδεχομένως η χρήση ACE και στατινών να είναι ευεργετική αλλά απαιτούνται περισσότερες μελέτες.
- Δεν αποδείχθηκε ούτε ωφέλιμη ούτε δυσμενής επίδραση από τη λήψη αντιαιμοπεταλιακών, βήτα αναστολέων ή αντιδιαβητικών σκευασμάτων.
Πρόκειται για μελέτη παρατήρησης δεδομένων που ελήφθησαν από 169 νοσοκομεία στην Ασία, την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Αξιολογήθηκε η σχέση καρδιαγγειακής νόσου και φαρμακευτικής θεραπείας με ενδονοσοκομειακό θάνατο. Μελετήθηκαν 8910 ασθενείς με Covid-19 που εισήχθησαν στα νοσοκομεία μεταξύ 20 Δεκεμβρίου 2019 και 15 Μαρτίου 2020 και είτε πέθαναν στο νοσοκομείο είτε επιβίωσαν και πήραν εξιτήριο έως τις 28 Μαρτίου 2020.
Από τους 8910 ασθενείς με Covid-19 που νοσηλεύθηκαν, 515 πέθαναν στο νοσοκομείο (5,8%), 8395 επέζησαν και εξήλθαν. Οι παράγοντες που σχετίζονται ανεξάρτητα με αυξημένο κίνδυνο ενδονοσοκομειακού θανάτου ήταν: ηλικία άνω των 65 ετών (θνητότητα 10,0%, έναντι 4.9% εκείνων ≤65 ετών; odds ratio, 1.93, διάστημα εμπιστοσύνης 95% [CI], 1.60 – 2.41), στεφανιαία νόσος (10.2%, έναντι 5.2% στα άτομα χωρίς στεφανιαία νόσο; odds ratio, 2.70; 95% CI, 2.08 – 3.51), καρδιακή ανεπάρκεια (15.3%, έναντι 5.6% στα άτομα χωρίς καρδιακή ανεπάρκεια; odds ratio, 2.48; 95% CI, 1.62- 3.79) καρδιακή αρρυθμία (11, 5%, έναντι 5, 6% μεταξύ εκείνων χωρίς αρρυθμία, 1, 95% CI, 1, 33 – 2, 86), χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (14, 2%, έναντι 5, 6% μεταξύ των ατόμων χωρίς ΧΑΠ, odds ratio, 2.96; 95% CI, 2.00 – 4.40), και κάπνισμα (9.4%, έναντι 5.6% μεταξύ πρώην καπνιστών ή μη καπνιστών odds ratio 1.79; 95% CI, 1.29 – 2.47).
Δεν βρέθηκε αυξημένος κίνδυνος ενδονοκομειακού θανάτου λόγω λήψης ACE (2, 1% έναντι 6, 1%, odds ratio, 0.33; 95% CI, 0.20 – 0.54) ή λήψης ARBs (6,8% έναντι 5, 7%, odds ratio, 1, 23, 95% CI, 0, 87 – 1, 74).
Συμπερασματικά λοιπόν, η συγκεκριμένη μελέτη επιβεβαιώνει ότι τα υποκείμενα καρδιοαγγειακά νοσήματα (στεφανιαία νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια και καρδιακές αρρυθμίες), η μεγάλη ηλικία, το άρρεν φύλο, το κάπνισμα και η ΧΑΠ αποτελούν ανεξάρτητους παράγοντες κινδύνου για αυξημένη ενδονοσοκομειακή θνητότητα στη νόσο Covid-19.
Βιβλιογραφία:
Cardiovascular Disease, Drug Therapy, and Mortality in Covid-19
Mandeep R. Mehra, M.D., Sapan S. Desai, M.D., Ph.D., SreyRam Kuy, M.D., M.H.S., Timothy D. Henry, M.D., and Amit N. Patel, M.D.
May 1, 2020, at NEJM.org.
DOI: 10.1056/NEJMoa2007621