“Ιατρός γαρ ανήρ πολλών ανδρών άξιος ”-Ομηρος
Οι συνέπειες από τις διάφορες επιδημίες, εκτός των άλλων, έχουν ένα τεράστιο οικονομικό κόστος και στοιχίζουν εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές. Ενώ όλα αυτά έχουν τονισθεί επανειλημμένως, πολύ μικρότερη έμφαση έχει δοθεί στον Ιατρό, πραγματικό και ανώνυμο ήρωα, ο οποίος παίζει ένα πρωταρχικό και ουσιαστικό ρόλο σε όλες αυτές τις περιπτώσεις. Σε αυτό το άρθρο αναφέρεται περιληπτικά ο ρόλος που ο Ιατρός έχει παίξει στις διάφορες επιδημίες και πανδημίες, καθώς και ο σκοπός του Ιατρού γενικότερα.
Φυσικές καταστροφές όπως π.χ. είναι οι σεισμοί και οι πόλεμοι συνήθως ενώνουν τους ανθρώπους, και ο ένας προσπαθεί να βοηθήσει τον άλλο, όσο μπορεί. Οι πανδημίες όμως που είναι ακόμα πιο καταστρεπτικές από τα ακραία φυσικά φαινόμενα και τους πολέμους αντί να ενώσουν, συνήθως απωθούν τους ανθρώπους και αφαιρούν κάθε είδος ανθρωπιάς από αυτούς. Αυτά τουλάχιστον αναφέρουν οι ιστορικοί ότι συνέβησαν κατά τις διάφορες επιδημίες του παρελθόντος όπως π.χ. στην επιδημία της πανώλης (πανούκλα) στη Φλωρεντία το 1348 και στο Λονδίνο το 1665, στην επιδημία της χολέρας στη Νάπολη το 1884 και στην πανδημία της γρίπης του 1918. Οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια αυτών των επιδημιών, ο ένας προσπαθούσε να αποφύγει τον άλλο, αφήνοντας το συνάνθρωπό του τελείως αβοήθητο και στο έλεος του Θεού. Ακόμα και γονείς σε ορισμένες περιπτώσεις εγκατέλειπαν τα παιδιά τους. Κατά την πανδημία της γρίπης του 1918 που είχε σκοτώσει 675 χιλιάδες ανθρώπους στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (για σύγκριση σημειώνεται ότι στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο είχαν σκοτωθεί 53 χιλιάδες Αμερικανοί), προσωπικό παροχής υπηρεσιών προσπαθούσε να παρακινήσει εθελοντές και φιλανθρωπικές οργανώσεις να βοηθήσουν άρρωστα παιδιά χωρίς όμως καμιά απολύτως ανταπόκριση. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, ο κίνδυνος του επικείμενου θανάτου είχε αφαιρέσει όλους τους δεσμούς της αγάπης που υπάρχει μεταξύ των ανθρώπων, καθώς και το ενδιαφέρον που συνήθως υπάρχει για το συνάνθρωπο. Η λογική είχε πάψει να λειτουργεί και κίνητρο κάθε ενέργειας ήταν μόνο ο φόβος.
Σε όλη αυτή την επαναλαμβανόμενη και θλιβερή ιστορία, υπάρχει μόνο μια φωτεινή εξαίρεση. Είναι αυτή του Ιατρού. Ο Ιατρός και το νοσηλευτικό προσωπικό, σε όλες τις επιδημίες καθώς και στη σημερινή πανδημία του κορωνοϊού έχουν ανταποκριθεί με απίστευτο ηρωισμό, συμπόνια, αυταπάρνηση και κίνδυνο της ζωής του. Ο Ιατρός που έχει το μοναδικό προνόμιο να διατηρεί το συνάνθρωπό του υγιή, είχε υμνηθεί ακόμα κι από την εποχή του Ομήρου, «Ιατρός γαρ ανήρ πολλών ανδρών άξιος». Ο Ιατρός ακόμα και στον πόλεμο αποτελεί μια πραγματική εξαίρεση, γιατί όταν όλοι σκοτώνουν, αυτός αντιστέκεται σώζοντας. Ο Ιατρός σώζει ακόμα και τον εχθρό του όταν αυτός τραυματισθεί, είναι δηλαδή ο καλός Σαμαρείτης!
Σε όλες τις επιδημίες ο Ιατρός στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων κι έχει εκτελέσει πλήρως τη θεϊκή αποστολή του, η οποία είναι να διατηρεί το συνάνθρωπό του υγιή. Τα τελευταία χρόνια ο κόσμος έχει αλλάξει ριζικά και όχι μόνο αλληλοσυνδέεται με τη σύγχρονη τεχνολογία αλλά και αλληλοεξαρτάται. Αρρώστιες μεταδίδονται από τη μια στην άλλη άκρη της γης μέσα σε λίγες μέρες , ενώ στις αρχές του περασμένου αιώνα είχε χρειασθεί περίπου ένας ολόκληρος χρόνος, για να μεταδοθεί η επιδημία της γρίπης από την Ευρώπη στην Αμερική. Ο άνθρωπος έχει προσδιορίσει τα γονίδιά του, έχει πάει στο φεγγάρι και πολλά άλλα. Μέσα σε αυτή την αέναη αλλαγή που έχει υπάρξει σε όλους τους τομείς, μόνο η αποστολή του Ιατρού παραμένει αναλλοίωτη και σταθερή. Άνθρωποι έρχονται και φεύγουν, κοινωνικά συστήματα εμφανίζονται και εξαφανίζονται, αυτοκρατορίες δημιουργούνται και χάνονται, η αποστολή του Ιατρού που είναι να διατηρεί τον συνάνθρωπό του υγιή παραμένει η ίδια. Η υγεία είναι Θείο δώρο και επειδή η αποστολή του Ιατρού είναι να διατηρεί την υγεία του συνανθρώπου του, ο Ιατρός εκτελεί Θεϊκό λειτούργημα. Όπως είχε επισημάνει ο StevenPage, “Αν η ζωή του Ιατρού δεν μπορεί να είναι Θεϊκό λειτούργημα, τότε καμιά ζωή δεν είναι λειτούργημα και τίποτα δεν είναι Θεϊκό”
Χαρίσιος Κ Μπουντούλας MD, Dr, DrHon
Professor of Medicine/Cardiovascular Medicine and Pharmacy (emeritus)
The Ohio State University, Columbus Ohio, USA
Honorary Professor, Academician (an. Mem.)