ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Οι ασθενείς που πάσχουν από κάποια καρδιοπάθεια πρέπει να προσέχουν τον τρόπο ζωής τους, για να αποφύγουν την ξαφνική καρδιακή ανακοπή. Συνιστάται πολλές φορές να μην ασκούνται μετά από καρδιακή προσβολή ή άλλη σοβαρή καρδιακή κατάσταση ή επέμβαση. Έτσι πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να αλλάξουν από το να είναι πολύ δραστήριοι στην καθημερινή τους ζωή, έως ξαφνικά να σταματήσουν ουσιαστικά κάθε σωματική δραστηριότητα. Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι όσοι ασκούνταν τακτικά είχαν χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων όπως καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο ή θάνατο κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησής τους, συγκριτικά με εκείνους που δεν το έκαναν. Αυτή η έρευνα υπογραμμίζει τη σημασία της επιστροφής σε μια ρουτίνα άσκησης μετά από την ενδεικνυόμενη θεραπεία για καρδιακές παθήσεις. Η άσκηση μπορεί βοηθήσει να μειωθεί ο κίνδυνος για μελλοντικά καρδιαγγειακά συμβάντα και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής. Η έρευνα δείχνει, για παράδειγμα, ότι η τακτική άσκηση μπορεί να είναι πολύτιμη για την πρόληψη επακόλουθης νόσου μετά την ανάρρωση από έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ασθενείς με στεφανιαία νόσο θα πρέπει να ζητήσουν ιατρική συμβουλή προτού ξαναρχίσουν τυχόν επίπονες δραστηριότητες. Ωστόσο, οι ελαφριές αερόβιες ασκήσεις όπως το περπάτημα μπορούν να τους βοηθήσουν να ανακτήσουν τη δύναμη, μειώνοντας παράλληλα το άγχος. Η άσκηση μπορεί επίσης να βελτιώσει τη διάθεση και την αυτοεκτίμηση, αυξάνοντας τις ενδορφίνες και προωθώντας υγιείς τρόπους ύπνου – βασικοί παράγοντες για τη διαχείριση της κατάθλιψης που σχετίζεται με χρόνια προβλήματα υγείας.
ΠΟΙΟΙ ΤΥΠΟΙ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟΙ ΓΙΑ ΚΑΡΔΙΑΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ;
Η τακτική άσκηση είναι οποιαδήποτε φυσική δραστηριότητα γίνεται σε τακτική βάση. Η άσκηση μπορεί να είναι οτιδήποτε, από το περπάτημα έως το τρέξιμο έως την άρση βαρών και πρέπει να γίνεται τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες η άσκηση, για να έχει τα καλύτερα οφέλη, πρέπει να αθροίζεται συνολικά σε 150 λεπτά άσκησης μέτριας έντασης την εβδομάδα ή 75 λεπτά άσκησης υψηλής έντασης ή κάποιο μείγμα αυτών των δύο μορφών άσκησης. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι ασκήσεων που μπορούν να είναι ασφαλείς για άτομα με καρδιακές παθήσεις, όπως: τέντωμα, ελαφρύ τζόκινγκ, κολύμπι, ποδηλασία ή άλλες καρδιαγγειακές προπονήσεις όπως ελλειπτικά μηχανήματα και μηχανήματα κωπηλασίας. Τελευταία έχει αποδειχτεί η αποτελεσματικότητα αλλά και η ασφάλεια προγραμμάτων άσκησης που ακολουθούν το λεγόμενο πρότυπο HIIT, δηλαδή άσκηση υψηλής έντασης με διαλλειματική μορφή. Σε γενικές γραμμές – όσο πιο έντονη είναι η προπόνηση (π.χ. τρέξιμο σε πολύ μεγάλες αποστάσεις), τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος πρόκλησης ενός συμβάντος σε κάποιον που έχει στεφανιαία νόσο, ειδικά αν δεν υποβληθεί στον κατάλληλο καρδιολογικό έλεγχο. Ως εκ τούτου, είναι πάντα σημαντικό ο καρδιοπαθής να συμβουλευτεί το γιατρό του προτού ασχοληθεί με οποιονδήποτε τύπο έντονης δραστηριότητας εάν έχει τέτοιου είδους ιστορικό.
ΓΙΑΤΙ Η ΤΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΒΟΗΘΑ ΤΟΥΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΣ;
1. Η άσκηση βοηθά στην ενίσχυση του μυοκαρδίου
Η άσκηση είναι ένα σημαντικό συστατικό της καρδιακής αποκατάστασης. Μια πρόσφατη μελέτη εξέτασε τις συνήθειες άσκησης των καρδιακών ασθενών και διαπίστωσε ότι όσοι ασκούνταν τακτικά είχαν χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων όπως καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο ή θάνατο κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησής τους από εκείνους που δεν το έκαναν. Αυτή η έρευνα υπογραμμίζει τη σημασία της επιστροφής σε μια ρουτίνα άσκησης μετά από θεραπεία για μια καρδιακή πάθηση, για να αυξηθεί η δύναμη στους μυς και να βελτιωθεί η συνολική υγεία. Η τακτική άσκηση μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση μιας υγιούς καρδιάς. Ο κύριος λόγος για αυτό είναι ότι η άσκηση βοηθά στην ενίσχυση των καρδιακών μυών και ως εκ τούτου μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης νέου επεισοδίου καρδιαγγειακής νόσου. Με άλλα λόγια η άσκηση θεωρείται εξαιρετικός τρόπος πρόληψης ή και αντιστροφής της καρδιακής αναδιαμόρφωσης που προκαλείται από παθήσεις όπως το έμφραγμα του μυοκαρδίου.
2. Μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα χοληστερόλης
Οι καρδιακοί ασθενείς συχνά λαμβάνουν φάρμακα για να βοηθήσουν στην αρτηριακή πίεση και στα επίπεδα χοληστερόλης. Ως πρόσθετο όφελος, αυτό μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου. Ωστόσο, πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η άσκηση μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική στη μείωση αυτών των αριθμών. Για παράδειγμα, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό του Αμερικανικού Συμβουλίου Οικογενειακής Ιατρικής διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που ασκούνταν για τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα είχαν χαμηλότερη αρτηριακή πίεση από εκείνους που δεν ασκούνταν καθόλου.
3. Βελτιώνει την κυκλοφορία, η οποία είναι σημαντική για άτομα που έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση παράκαμψης ή στεντ στις αρτηρίες τους
Η άσκηση είναι ζωτικής σημασίας μέρος της διαδικασίας ανάρρωσης, γιατί βελτιώνει την κυκλοφορία και κάνει το αίμα να ρέει καλύτερα. Η άσκηση είναι ουσιαστικό μέρος της διαδικασίας αποκατάστασης. Στην πραγματικότητα, θα πρέπει να ξεκινήσει εντός δύο εβδομάδων μετά τη χειρουργική επέμβαση για να επιταχυνθεί η ανάρρωση και να αναστραφεί η μυϊκή ατροφία. Η καλή κυκλοφορία στον καρδιακό ασθενή μετά την επέμβαση είναι απαραίτητη για την επούλωση, καθώς και για τη μείωση των παραγόντων κινδύνου όπως η υψηλή χοληστερόλη ή η υψηλή αρτηριακή πίεση.
Εάν είστε καρδιακός ασθενής, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ποιος τύπος άσκησης είναι ο καλύτερος για τη συγκεκριμένη κατάσταση της υγείας σας. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι ασκήσεων που μπορούν να ωφελήσουν γενικά την καρδιά και το καρδιαγγειακό σύστημα γενικότερα. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν περπάτημα, τρέξιμο, κολύμπι, ποδηλασία, άρση βαρών και γιόγκα, μεταξύ άλλων. Πρόσθετες συμβουλές είναι οι ακόλουθες:
- Οι καρδιακοί ασθενείς θα πρέπει να αποφεύγουν την άσκηση πολύ υψηλών απαιτήσεων
- Οι ασκήσεις χαμηλών απαιτήσεων, όπως κολύμβηση και ποδηλασία, είναι προτιμότερες για καρδιακούς ασθενείς
- Η γιόγκα είναι επίσης μια καλή μορφή άσκησης χαμηλού αντίκτυπου που μπορεί να γίνει στο σπίτι ή στο γραφείο
- Οι καρδιακοί ασθενείς πρέπει να συμβουλευτούν το γιατρό τους πριν ξεκινήσουν οποιαδήποτε νέα αγωγή άσκησης
4. Η τακτική άσκηση αυξάνει την αντοχή και μειώνει την κόπωση
Είναι γνωστό ότι η τακτική άσκηση μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της κόπωσης και στη βελτίωση της αντοχής. Έχει αποδειχθεί ότι είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, την ινομυαλγία και άλλες καταστάσεις. Το κλειδί για να επωφεληθείτε περισσότερο από την άσκηση, ωστόσο, είναι να την κάνετε τακτικά – τουλάχιστον 30 λεπτά άσκησης μέτριας έντασης κάθε μέρα, ή τουλάχιστον τις 5 ημέρες της εβδομάδας. Γενικότερες χρήσιμες πληροφορίες για τις ευεργετικές δράσεις της άσκησης στην υγεία συνολικά μπορείτε να βρείτε σε αυτό το άρθρο. Εξειδικευμένες πληροφορίες για τα κριτήρια επανόδου των αθλητών στο πρόγραμμα άσκησής τους μετά από λοίμωξη με SARS-COV2 μπορείτε να δείτε σε αυτή τη σελίδα της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας. Όπως μπορεί κάποιος να δει, τα οφέλη της άσκησης για τους καρδιακούς ασθενείς είναι πολλά. Η άσκηση έχει αποδειχθεί ότι μειώνει σημαντικά τους κινδύνους διαφόρων προβλημάτων υγείας, όπως νέα επεισόδια καρδιακών παθήσεων και υψηλή αρτηριακή πίεση. Βοηθά επίσης τους ανθρώπους να αισθάνονται πιο ενεργητικοί, περισσότερο υγιείς καθώς και να φαίνονται νεότεροι από την ηλικία τους.
Επιμέλεια-Συγγραφή: Δρ. Παναγιώτης Αγγελόπουλος,Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών